Dziwnym (a może nie) zbiegiem okoliczności wszystkie spółki w zestawieniu to debiutanci z ostatnich lat. Czy ich kursy akcji znalazły już tak zwane „twarde dno”?
XTB
Przez moment wydawało się, że inwestorzy znaleźli sposób na zarobienie pieniędzy na rynku forex. Skoro „większość inwestorów traci na tym rynku”, to zarabiać powinien broker foreksowy. A w 2016 roku zadebiutował jeden z największych polskich brokerów, czyli XTB. Debiut można uznać za udany, bo w pierwszych tygodniach kurs akcji zwyżkował, a wycena rynkowa spółki przekroczyła 1,7 mld zł. Sielanka nie trwała jednak zbyt długo – pierwszy kubeł zimnej wody przyniosły wyniki za finansowe za I półrocze 2016 roku, w których XTB pokazało spadek zysków rzędu 60-70% w relacji rok do roku.
Słabsze wyniki finansowe XTB tłumaczyło zwiększonymi wydatkami marketingowymi, a także niższą zmiennością na rynkach finansowych. Nie było to jednak jedynym mankamentem jeśli chodzi o wycenę giełdową. Równie istotne okazały się regulacje prawne – w Turcji wprowadzono między innymi ograniczenie dźwigni finansowej do 1:10, a w Polsce prace nad jej zmniejszeniem są w toku. Ewentualne ograniczenie dźwigni w kraju do 1:25 jest o tyle istotne dla XTB, bo ma dotyczyć tylko polskich podmiotów i w efekcie mogłoby pogorszyć konkurencyjność spółki wobec zagranicznych firm, które i tak stosują już agresywną reklamę.
Wszystko to ma swoje odzwierciedlenie w wycenie giełdowej – spółka debiutowała po 11,50 zł, a w przeciągu nieco ponad roku kurs akcji wyznaczył minimum na poziomie 5 zł.
| XTB – wykres kursu akcji |
 |
| Źródło: opracowanie własne na podstawie wykresu wygenerowanego w serwisie Stooq.pl. |
Stelmet
Powodem spadków kursu akcji Stelmetu jest pogorszenie wyników w Wielkiej Brytanii. Jest to największy rynek zbytu dla spółki. Po I połowie roku obrotowego 2016/2017 przychody z tego kraju wyniosły 60 mln zł, co było wynikiem o 28,7% słabszym niż w analogicznym okresie roku poprzedniego. Głównym powodem była mniejsza sprzedaż, a także spadek kursu GBP/PLN. Spółka powołała się na Timber Trades Journal – branżowe czasopismo dotyczące rynku brytyjskiego. W numerze z maja 2017 roku napisano, że zmniejszenie sprzedaży producentów drewnianej architektury ogrodowej (DAO) wynika w większych niż zazwyczaj zapasów produktów i niesprzyjających warunków atmosferycznych. Ostatnie bardzo silne wichury, generujące popyt o charakterze odtworzeniowym, miały miejsce w roku obrotowym 2014/2015. Wpływ sztormu Doris, który miał miejsce w lutym 2017 r. na sprzedaż, okazał się niestety dużo niższy od oczekiwań – napisano w raporcie.
Podobne tendencje zostały odnotowane po trzech kwartałach roku obrotowego 2016/2017. Zgodnie z szacunkami przychody spadły o 6,9% rdr, zysk operacyjny o 66,5% rdr, a zysk netto o 49,7% rdr. Spółka oczekuje jednak poprawy w ostatnim kwartale roku obrotowego (lipiec-wrzesień 2017 roku).
Sądzimy, że sentyment konsumentów na Wyspach będzie się stopniowo poprawiał. Zakładamy, że w ujęciu wolumenowym spadek sprzedaży na rynku brytyjskim nie będzie się już pogłębiał, a począwszy od IV kwartału roku obrotowego 2016/17 widzimy szansę na odwrócenie negatywnych tendencji z pierwszych trzech kwartałów – powiedział Piotr Leszkowicz, członek zarządu Stelmet S.A.
Stelmet zadebiutował po cenie 31 zł za akcję. W niecały rok od debiutu kurs akcji spadł nawet do 20,50 zł.
| Stelmet – wykres kursu akcji |
 |
| Źródło: opracowanie własne na podstawie wykresu wygenerowanego w serwisie Stooq.pl. |
Krynica Vitamin
Spółka Krynica Vitamin zajmuje się produkcją napojów bezalkoholowych i niskoalkoholowych, głównie napojów energetycznych. Powodów przeceny akcji można doszukiwać się w trudnej sytuacji branżowej, co ma silne przełożenie na wyniki finansowe. Zysk netto w 2016 roku wyniósł 2,6 mln zł i był o 81,2% mniejszy niż w 2015 roku. W liście Prezesa Zarządu do akcjonariuszy Pan Piotr Czachorowski tłumaczył, że kilku zagranicznych odbiorców przeszło do konkurencji w poszukiwaniu niższych cen, nawet przy gorszej jakości obsługi. Ze względu na agresywną politykę cenową konkurencji spółka straciła również część klientów na rynku polskim. Z drugiej strony Krynica Vitamin nawiązała współpracę z prawie 70 nowymi klientami.
Na pogorszenie rentowności wpływ miały również wyższe koszty działalności, w tym wzrost cen cukru, zmiany w dziale handlowym, wyższe koszty ogólnego zarządu, czy też wynikające z powiększenia działu R&D. Z kolei realizując działania inwestycyjne, między innymi podwojenie mocy produkcyjnych, spółka zwiększyła zadłużenie, co przełożyło się na wyższe koszty finansowe. Należy też wspomnieć o odpisie aktualizującym wartość nieruchomości w kwocie 2,5 mln zł.
Pod koniec 2016 roku spółka zainicjowała proces intensywnych zmian mających na celu wzrost konkurencyjności poprzez obniżenie kosztów. Jednak w I kw. 2017 roku w wynikach cały czas widoczny jest spadek zysków i rentowności. Przychody wyniosły 40,1 mln zł (+10,1% rdr), zysk operacyjny 2,1 mln zł (-21% rdr), a zysk netto 1,3 mln zł (-26% rdr).
Krynica Vitamin zadebiutowała po cenie 12,25 zł. W ponad półtora roku kurs akcji spadł do 4,9 zł.
| Krynica Vitamin – wykres kursu akcji |
 |
| Źródło: opracowanie własne na podstawie wykresu wygenerowanego w serwisie Stooq.pl. |
TXM
TXM jest właścicielem drugiej największej na polskim rynku sieci odzieżowych sklepów dyskontowych – TXM textilmarket. Spółka należy do innej notowanej już na giełdzie grupy kapitałowej – Redan, i „pokrywała” straty generowane przez jej segment modowy. Pod koniec grudnia 2016 roku miał miejsce debiut giełdowy, a pierwsze problemy, patrząc przez pryzmat kursu akcji, pojawiły się trzy miesiące później.
W I kw. 2017 roku spółka pogorszyła wyniki finansowe w relacji rok do roku głównie ze względu na brak wzrostu sprzedaży adekwatnego do wzrostu powierzchni handlowej. Największy wpływ na to miało nieprawidłowe zatowarowanie sklepów. Spółka tłumaczyła to zdarzenie przede wszystkim błędami w działaniu nowego uruchomionego w lutym 2017 roku systemu SAP wspomagającego zarządzanie przedsiębiorstwem klasy ERP. Efektem było znaczne opóźnienie dostępności oferty wiosenno-letniej, zwłaszcza na rynku rumuńskim, gdzie następuje wyprzedzenie sezonu w stosunku do rynku polskiego.
W styczniu i lutym bieżącego roku TXM zwiększył przychody odpowiednio o 11% i 8% w relacji rok do roku. Kolejne miesiące przyniosły słabsze wyniki, w marcu i kwietniu przychody wzrosły o 1% rdr, a w maju i czerwcu spadły o odpowiednio 2% i 8% rdr. Dopiero w lipcu spółka powróciła na ścieżkę wzrostu, notując wzrost przychodów o 13% rdr. Narastająco od początku roku przychody wyniosły około 197 mln zł i były na tym samym poziomie co przed rokiem, podczas gdy powierzchnia handlowa na koniec lipca 2017 roku była o 21% wyższa rok do roku.
TXM zadebiutował po cenie 5 zł za akcję. Nieco ponad pół roku później za akcję płacono nawet 2,75 zł.
| TXM – wykres kursu akcji |
 |
| Źródło: opracowanie własne na podstawie wykresu wygenerowanego w serwisie Stooq.pl. |
Artifex Mundi
Deweloper gier komputerowych, specjalizujący się w grach casualowych typu HOPA (Hidden Object Puzzle Adventure), postanowił wejść w segment gier free-to-play (obecnie dominujący model dystrybucji i monetyzacji na rynku gier mobilnych). Dotychczas Artifex Mundi informował o kilku tak zwanych soft-launch gier, czyli udostępnieniu produkcji na wczesnym etapie realizacji wąskiemu gronu potencjalnych odbiorców celem weryfikacji zainteresowania i odbioru gry. Ma to swoje odzwierciedlenie w wynikach finansowych – spółka wykazuje straty w nowym segmencie gier free-to-play (ponosi koszty, a jeszcze nie osiąga istotnych przychodów), a w 2016 roku słabszy wynik wykazał również segment gier premium.
Przechodząc do wyników finansowych, w 2016 roku Artifex Mundi zwiększył przychody o 29,8% rdr, do poziomu 22,7 mln zł, jednak zysk operacyjny okazał się mniejszy o 20,1% rdr i wyniósł 7,5 mln zł, a zysk netto spadł o 20,7% rdr, do 5,6 mln zł. W tym miejscu warto przypomnieć, że spółka rozlicza przychody i koszty gier z segmentu premium w relacji 1:1, a więc zyski i rentowność wykazuje dopiero po pełnym zwrocie kosztów (każda kolejna złotówka przychodu ponad koszty produkcji to „czysty zysk” dla spółki). W I kw. 2017 roku segment gier premium poprawił zysk operacyjny, generując 2,9 mln zł wobec 1,8 mln zł przed rokiem (+61,1% rdr). Jednak na wynikach spółki zaważyły koszty ponoszone w segmencie free-to-play (inna metoda rozliczania kosztów). W efekcie w I kw. 2017 roku Artifex Mundi zwiększył przychody o 12,6% rdr, do 5,8 mln zł, zysk operacyjny o 15% rdr, do 2,1 mln zł, a zysk netto o 44,1% rdr, do 1,9 mln zł.
Poprawę sentymentu do spółki może przynieść III kw. 2017 roku. Na ten okres zapowiedziano premiery czterech nowych gier premium z gatunku HOPA na platformy mobilne oraz PC/Steam, a kolejne cztery już wydane tytuły mają mieć premierę na nowej platformie – konsoli (głównie PS4).
Artifex Mundi zadebiutował w listopadzie ubiegłego roku po cenie 22,5 zł. W niespełna rok kurs akcji spadł nawet do 12,64 zł. Cena w IPO była o 32% mniejsza od ceny maksymalnej, a ponadto w ofercie nie udało się uplasować wszystkich oferowanych akcji.
| Artifex Mundi – wykres kursu akcji |
 |
| Źródło: opracowanie własne na podstawie wykresu wygenerowanego w serwisie Stooq.pl. |
Private Equity Managers
Spółka zajmuje się zarządzaniem aktywami w funduszach alternatywnych private equity. PEM operuje poprzez własne towarzystwo funduszy inwestycyjnych MCI Capital TFI (również notowane na GPW). Spółka czerpie przychody głównie z opłat za zarządzanie powierzonymi aktywami: stałej oraz zmiennej.
Profil działalności spółki jest specyficzny, jednak wydaje się, że jednym z głównych powodów przeceny jest pogorszenie raportowanych wyników finansowych. W 2016 roku PEM osiągnął 44,1 mln zł przychodów, podczas gdy rok temu było to blisko 80 mln zł. Powodem było wynagrodzenie zmienne, uzależnione od wzrostu wartości aktywów netto przypadających na jeden certyfikat powyżej określonej wartości. W 2016 roku przychody z tego tytułu wyniosły zaledwie 2 mln zł, podczas gdy przed rokiem było to 40,5 mln zł. Na poziomie wynagrodzenia stałego odnotowano wzrost przychodów, które wyniosły 41,9 mln zł wobec 39,2 mln zł w 2015 roku. Niższe przychody pociągnęły za sobą spadek zysków i ostatecznie spółka zamknęła 2016 rok kwotą 14,4 mln zł wobec 49,6 mln zł zysku netto przed rokiem.
Oliwy do ognia dolał spór akcjonariuszy z przełomu 2016 i 2017 roku. Ówczesny prezes, Cezary Smorszczewski, który wprowadził PEM na GPW, nagle zrezygnował z pełnionej funkcji. Jego miejsce tymczasowo miał zająć główny akcjonariusz PEM, Tomasz Czechowicz. Później Cezary Smorszczewski kandydował na stanowisko członka rady nadzorczej spółki, jednak walne zgromadzenie odrzuciło jego kandydaturę.
PEM zadebiutował na początku II kw. 2015 roku po cenie 111 zł. W okresie swojej giełdowej historii kurs akcji spadł do 50 zł, jednak w tym miejscu warto również przypomnieć o wysokich dywidendach, jakie wypłaciła spółka, w łącznej wysokości 16,45 zł na akcję.
| PEM – wykres kursu akcji |
 |
| Źródło: opracowanie własne na podstawie wykresu wygenerowanego w serwisie Stooq.pl. |
