Temat czatu: Podsumowanie roku realizacji strategii Pragma Faktoring SA
Data: poniedziałek, 29 października, godz. 10:00
Więcej:
Pragma Faktoring podsumowanie pierwszego roku realizacji strategii 2017-2020
Przypomnienie: Dodaj ten czat do swojego kalendarza
Na pytania inwestorów odpowiadał:
Tomasz Boduszek – Prezes Zarządu, związany ze Spółką Pragma Inkaso od początku jej istnienia. W 2002 roku pełnił funkcję Prokurenta, w 2003 roku został Prezesem Zarządu Pragma Inkaso Sp. z o.o., a w 2007 roku Prezesem Zarządu Pragma Inkaso S.A. W 2011 objął także funkcję Prezesa Zarządu Pragma Faktoring SA. Tomasz Boduszek odpowiada za całokształt działań Zarządu. Tomasz Boduszek posiada wykształcenie wyższe, jest absolwentem Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Śląskiego.
Pragma Faktoring SA
Działania Pragma Faktoring SA zmierzają do umacniania pozycji rynkowej w obszarze finansowania działalności przedsiębiorstw z sektora MSP w formie faktoringu przy nacisku na optymalizacje technologiczne i efektywność wykorzystania zasobów.
Spółka jest wiodącym faktorem spoza sektora bankowego, docenianym za sprawne reagowanie na specyficzne potrzeby klientów i wysoki poziom obsługi. Posiada szeroką paletę usług faktoringowych rozwijanych zgodnie z głosem klientów i partnerów.
Dzięki sfinalizowanym akwizycjom wzbogaciła swoją ofertę finansowania o leasing ruchomości realizowany w całości w procesie on-line (LeaseLink Sp. z o.o.) oraz wzmocniła kompetencje technologiczne nabywając udziały w spółce programistycznej Mint Software Sp. z o.o.
Spółka prowadzi wzmożone prace nad rozwojem produktów oraz sposobami ich świadczenia.
Podstawą rozwoju Grupy jest generowanie przychodów i zysków ze świadczenia powtarzalnych, zdywersyfikowanych usług, wysoka płynność i bezpieczeństwo aktywów oraz umiarkowany poziom zadłużenia.
Zapis czatu inwestorskiego
Moderator: Serdecznie zapraszamy do udziału w czacie inwestorskim ze spółką Pragma Faktoring SA, na pytania inwestorów odpowie Tomasz Boduszek, Prezes Zarządu. Czat odbędzie się 29 października (poniedziałek) o godzinie 10:00.
Tomasz Boduszek: Dzień dobry, zapraszam do zadawania pytań. Tomasz Boduszek
Frank: Po 2Q18 osiągnęli Państwo rentowność kapitału własnego (ROE) na poziomie 14,9%. Czy jest możliwe utrzymanie/dalsze zwiększanie tego wskaźnika? Jaki poziom byłby optymalny?
Tomasz Boduszek: Naszym celem jest dalsze zwiększanie tego wskaźnika, ambicją jest dojście do poziomu 20 %; będzie temu sprzyjać dźwignia operacyjna i rosnąca rentowność aktywów.
mmmaslov: Widzę, że spółka płaciła dywidendę. Ostatni raz w 2015 roku. Czy mają Państwo w planach w najbliższej przyszłości powrót do regularnego wypłacania dywidendy?
Tomasz Boduszek: Obecnie akumulujemy kapitał w związku z szybkim wzrostem onlinowyc linii biznesowych (LeaseLink i PragmaGO). W przyszłości jest możliwy powrót do polityki przynajmniej częściowej dywidendy, ale jest to uzależnione m.in. od tego czym zakończy się proces pozyskania inwestora dla LeaseLink.
robert: Dzień dobry, kiedy spodziewać się można rozstrzygnięć w sprawie dokapitalizowania/sprzedaży LeaseLink? Czy jest zainteresowanie tym procesem? Jeśli tak to jakiego typu inwestorów (branżowi, fundusze VC, banki)?
Tomasz Boduszek: Proces trwa. Niestety nie mogę więcej na ten temat powiedzieć z uwagi na właściwe przepisy. O zakończeniu procesu lub kluczowych wydarzeniach (niezależnie od efektu) poinformujemy raportem bieżącym.
Piotr Duda: Chwalą się Państwo wzrostem segmentu mikro w produkcie PragmaGo, jaki jest zakładany obrót do końca 2018 roku ?
Tomasz Boduszek: W 1 H obrót PragmaGO to ok 100 mln zł. Zakładam, że w całym roku będzie to 250 mln zł.
Romek Orzechowski: Na co szczególnie warto zwracać uwagę, chcąc śledzić rozwój spółki w kolejnych kwartałach? Jakie parametry są kluczowe?
Tomasz Boduszek: Kluczowe będą: - procesy dalszej zmiany struktury portfela - niekoniecznie powinien on szybko rosnąć ale powinien zwiększać się udział produktów PragmaGO, a tym samym wyższa będzie jego rentowność - stabilizacja, a nawet redukcja kosztów operacyjnych - odpowiedni poziom ryzyka portfela PragmaGO - tu obecnie jesteśmy nadal na niższym niż budżetowy poziomie NPLów
Taktyk: Przedstawili Państwo dane, że jedynie około 10 tys. firm korzysta z faktoringu, na 2 mln przedsiębiorców w Polsce. Z czego to wynika? Co ma skłonić firmy do częstszego korzystania z faktoringu? Jak zamierzają Państwo dotrzeć do nowych klientów?
Tomasz Boduszek: I my i konkurenci pracujemy nad popularyzacją usługi. Skłonić firmy do korzystania może po pierwsze uświadomienie istnienia takiej usługi, a po drugie jak największa jej przystępność, podanie jej w sposób szybki, prosty, czytelny. Przyszłością są zatem lekkie i onlinowo serwowane produkty.
robert: Czy jest Pan zadowolony z jakości portfela faktoringowego i w szczególności leasingowego (mam na myśli wskaźniki szkodowości)?
Tomasz Boduszek: Tak jak to komunikowaliśmy w raportach jakość portfela leasingowego jest bardzo dobra, lepsza niż pierwotnie zakładaliśmy w planach dla spółki. Ma na to wpływ dobre zarzadzanie ryzykiem ale też bardzo efektywny proces monitoringu i windykacji należności. Podobnie jest w przypadku PragmaGO. Jako Grupa mamy 20 letnie doświadczenie w finansowaniu i windykacji w segmencie MSP i to jest kolosalna przewaga konkurencyjna.
Bella: Dzień dobry, średnie oprocentowanie faktoringu w segmencie PragmaGO wynosi ok. 40%. Wydaje się to bardzo wysoką wartością. Czy mógłby Pan nakreślić profil firm, które godzą się na tak wysoki koszt?
Tomasz Boduszek: Generalnie spodziewam się, że stopniowo ten poziom rentowność nieco się zmniejszy wraz z większą regularnością korzystania przez Klientów z naszych produktów. Są one tak zaprojektowane by Klient korzystający często i dający dobrej jakości portfel miał stopniowo coraz niższą cenę, a tylko w przypadku spotowych transakcji płacił dużo (z uwagi na spory koszt operacyjny realizacji pojedynczych małych transakcji). W tym drugim przypadku trzeba też pamiętać, że dla Klienta to nie jest jedynie koszt finansowania ale też usługa weryfikacji kontrahenta, zabezpieczenia transakcji, monitoringu i windykacji czyli zestaw wartości dodanych ułatwiających mu rozpoczęcie współpracy z nowych, nieznanym kontrahentem.
Zbyniu: Czy w Polsce spółka ma dużą konkurencję? Czy rynek jest rozdrobniony? Jaki udział szacunkowo może posiadać największy gracz?
Tomasz Boduszek: Patrząc na rynek mikrofaktoringu to jest kilka podmiotów już aktywnie działających i dalszych kilka startujących. Szacuję, że PragmaGO jest w TOP3 i ta trójka ma zdecydowanie powyżej połowy rynku. W średnim terminie wygrywać będzie podmiot, który najlepiej będzie zarządzał ryzykiem portfela - u części konkurentów widać, ze to już jest istotna bariera wzrostu.
Zbyniu: Czy widzą się Państwo za kilka lat jako największa spółka faktoringowa w Polsce?
Tomasz Boduszek: Jeśli chodzi o szeroko rozumiany rynek faktoringu to oczywiście nie bo w segmencie Klientów dużych czy średnich liderami będą banki. Jeśli chodzi o finansowanie mikro, rynek małych i mikro przedsiębiorców to naszym celem jest bycie numerem jeden. I mamy duże szanse by ten cel osiągnąć.
Bella: Za pomocą platformy Mintos sfinansowaliście Państwo już blisko 900 tys. EUR leasingów. Do jakiej kwoty chcielibyście dojść jeśli chodzi o tego typu platformy?
Tomasz Boduszek: Traktujemy Mintosa zdecydowanie jako finansowanie pomostowe, uzupełniające. Nie będzie ono co do zasady przekraczać kilku mln złotych.
Białoskórski: Czy na rynkach zagranicznych, bardziej rozwiniętych, faktoring jest popularny? Jakie alternatywy (te najpopularniejsze) dla faktoringu mają przedsiębiorcy?
Tomasz Boduszek: Na części rynków tak, np. w Wielkiej Brytani.
Ritz: Pragma Faktoring pozyskała w modelu serwiserskim finansowanie pozabilansowe na 22 mln zł (prezentacja wynikowa 1h18). Czy może Pan wytłumaczyć o jakie finansowanie chodzi? Czy spółka posiada jeszcze jakieś finansowanie pozabilansowe?
Tomasz Boduszek: Obecnie to jedyne tego typu finansowanie. Schemat funkcjonowania struktury przedstawiliśmy w prezentacji w raporcie bieżącym nr 64/2018
ACC: Wydaje mi się, że poziom zadłużenia spółki jest relatywnie wysoki. Po doliczeniu 22 mln zł zobowiązań pozabilansowych wskaźnik ogólnego zadłużenia to około 80%. Jakie są średnie wartości zadłużenia dla firm z branży? Jakie wskaźniki zadłużenia warto obserwować Pana zdaniem?
Tomasz Boduszek: Generalnie w branży faktoringowej poziomy zadłużenia finansowego są wyższe niż u nas, powyżej 5 krotności kapitału własnego. Nasi konkurenci w segmencie mikro mają zdecydowanie niższe equity i większą dźwignię finansową niż my, co oczywiście może stanowić pewną barierę rozwojową. My nie chcemy przekraczać poziomu 3,5 krotności. 22 mln nie należy wliczać ponieważ w zakresie portfela finansowanego tymi środkami Pragma Faktoring jest tylko serwiserem, odpowiada tylko do 10 % wartości finansowania.
robert: Jak zamierzacie finansować dynamiczny rozwój ? LeaseLink wszedł na Mintos, zawarliście też umowę z Funduszem z USA. Czy będzie więcej tego typu działań?
Tomasz Boduszek: Tak, to jeden z kluczowych elementów strategii. Nasz model biznesowy ma ewoluować w kierunku świadczenia usług serwiserskich w obszarze faktoringu, a nie tylko na finansowaniu tego biznesu na własną książkę.
Analitycznie: LeaseLink wciąż generuje straty, choć można powiedzieć, że w ostatnim kwartale wyszedł na zero. Czy w kolejnych okresach uda się wyjść na stałe „na plus”? Z czego będzie to wynikało? Czy można oczekiwać, ze przychody będą rosły szybciej niż koszty?
Tomasz Boduszek: Tak, koszty w dużej mierze są już ustabilizowane, przychody dynamicznie rosną wraz ze wzrostem portfela.
Supplhy: Czy w branży panuje sezonowość?
Tomasz Boduszek: Bardzo niewielka.
Piotr Duda: Jaki segment jest obsługiwany w PragmaGo ? Co rozumiecie przez mikrofirmy ? Jakiś średni ticket limitu faktury ?
Tomasz Boduszek: Target PragmaGO to firmy mające obroty od kilkuset tys. do kilku mln zł rocznie.
Olgierd: Co to są programy white label?
Tomasz Boduszek: Partner oferuje swoim Klientom usługi finansowe, które my realizujemy. W ten sposób zapewnia wartości dodane Klientom, poprawia swoją pozycję konkurencyjną.
Looper: W jaki sposób aktywowane są przychody w segmencie LeaseLink? Z czego wynika kwota 4,3 mln zł wynagrodzeń pobranych gotówkowo od klientów, ale nie wykazanych w przychodach?
Tomasz Boduszek: LL część wynagrodzenia pobiera z góry. Zgodnie z MSSF takie wynagrodzenie nie jest aktywowane bezpośrednio w przychody (mimo, że wystawiona została faktura i należność z niej opłacona) ale zaprezentowane w przychodach przyszłych okresów i następnie przez cały okres umowy, co miesiąc, część z tej kwoty jest aktywowana w bieżące przychody. Gdyby przyjąć uproszczony model księgowania i prezentować to w przychodach w momencie wpływu gotówki to spółka miałaby o kilka mln zł przychodów więcej i już dawno generowałaby istotne zyski.
janek: Z czego Pana zdaniem wynika nadal brak bezpośredniej konkurencji dla LeaseLinka pomimo już kilkuletniego istnienia tej usługi na rynku?
Tomasz Boduszek: To nie jest tak, że konkurencji nie ma. Takie próby sie pojawiały ale efekty nie były zadowalające, IT i model biznesowy okazywały się niej atrakcyjne dla Partnerów i Klientów.
Raffale: Jaki odsetek klientów, którzy skorzystali z LeaseLink, ponownie wraca do tego produktu?
Tomasz Boduszek: kilkadziesiąt procent
robert: Wydaje się, że jak na potencjał grupy (Fintech nr w 1 Polsce w mikroleasingu i TOP3 Fintech w mikrofaktoringu) i obecny hype na tego typu podmioty - grupa Pragma jest wciąż mało rozpoznawalna. Czy planujecie Państwo zmienić ten stan np. w celu uplasowania obligacji albo właśnie pozyskania inwestora dla LeaseLink/uruchamiania programów White Label?
Tomasz Boduszek: Pracujemy nad tym, przy czym należy pamiętać, że z uwagi na trwający proces dotyczący, inwestora w LeaseLink w każdym scenariuszu Grupa będzie po jego zakończeniu wyglądała inaczej i dopiero wówczas będzie można realizować kolejne kroki.
Atray: W I półroczu zmniejszyła się wartość pożyczek w bilansie, przy jednoczesnym wzroście pożyczek leasingowych. Co było tego powodem?
Tomasz Boduszek: Takie zjawisko to efekt spłat wcześniejszych pożyczek.
Grzesiek: Czy Pragma Inkaso oprócz rozwoju swojej spółki Pragma Faktoring będzie podejmowała jakieś istotne działania w ramach swojej działalności operacyjnej? Jak Pan widzi rozwój samej PRI?
Tomasz Boduszek: Generalnie staramy się od dłuższego czasu mocno ograniczać współpracę operacyjną obu spółek. Np. Pragma Faktoring pierwotnie korzystając z usług windykacyjnych Pragma Inkaso od roku przejęła część zespołu i realizuje działania windykacyjne w dużej mierze samodzielnie na bazie procesu wypracowanego wcześniej w PI. Jeśli chodzi o samą PI to będziemy komunikować plany.
Waćpan: Na przestrzeni ostatnich kwartałów w bilansie mocno rosną wartości niematerialne. Z czego to wynika i co wchodzi w ich skład?
Tomasz Boduszek: Inwestycje w IT w PragmaGO i LeaseLink czyli narzędzia do prowadzenia onlinowej działalności. Mamy już bardzo rozbudowany i kompletny system i zakładam, że w przyszłym roku wydatki się zmniejszą. Nie znikną oczywiście całkiem ale to już będzie optymalizacja a nie budowa.
Grzesiek: Dosyć duża część przychodów LeaseLink nie jest uwzględniana od razu w przychodach ale jest rozłożona równomiernie w trakcie trwania umowy - czy są to przychody z opłaty wstępnej przy leasingu czy jakieś inne opłaty?
Tomasz Boduszek: Opłata wstępna.
Piotr Duda: Jaki jest poziom fraudów w produkcie PragmaGo ?
Tomasz Boduszek: To działalność bardzo podatna na większe i mniejsze fraudy. Co tydzień wykrywamy kilka prób fraudów, zazwyczaj na poziomie przed podpisaniem albo uruchomieniem umowy, ale czasem również już w trakcie jej realizacji. Mocno wspiera nas w tym duże doświadczenie zespołu, przysłowiowy "nos" organizacji, ale też narzędzia antyfraudowe na poziomie IT - ten "nos" materializujemy IT i automatyzujemy.
Moix: Czy w kolejnych okresach można oczekiwać dalszego spadku wartości portfela faktoringowego, czy było to zdarzenie raczej jednorazowe, wynikające z procesu optymalizacji portfela?
Tomasz Boduszek: Portfel generalnie będzie rósł ale nie nastawiamy się na wzrost za wszelką cenę kosztem marż czy jakości.
Sławek: Czy na rynki zagraniczne mają Państwo zamiar wejść od razu z całą ofertą, czy stopniowo dodawać kolejne usługi?
Tomasz Boduszek: Generalnie w planach mamy tam tylko działalność onlinową.
Ada: Kiedy mają Państwo zamiar wejść na pierwszy zagraniczny rynek?
Tomasz Boduszek: To zależy od efektu zakończenia procesu inwestycyjnego dotyczącego LeaseLink. Koncepcję mamy dopracowaną ale nie będziemy równolegle inwestować w LL i rozwój zagraniczny PragmaGO.
Ada: Który segment działalności wydaje się najbardziej perspektywiczny?
Tomasz Boduszek: PragmaGO
Kris: W jakim okresie planują Państwo osiągnąć rentowność netto na rynku zagranicznym? Rok, dwa lata?
Tomasz Boduszek: Są szanse by stało się to w kilka kwartałów.
Grzesiek: Czy będą jakieś akwizycje w najbliższym czasie? Kiedy wyjdziecie z ofertą poza granice (co sprzyjałoby pewnie pozyskaniu inwestora)?
Tomasz Boduszek: Przyglądamy się stale projektom, które byłyby synergiczne i zdynamizowały rozwój spółki. Nie wykluczamy takiego ruchu ale nic konkretnego na już nie ma.
Ada: Co ma być motorem napędowym rozwoju w najbliższych kwartałach?
Tomasz Boduszek: PragmaGO ale też adaptowanie jej rozwiązań w innych produktach spółki.
Ada: W którym kierunku geograficznym mają Państwo zamiar się rozwijać?
Tomasz Boduszek: Na tym etapie nie mogę o tym mówić.
Trocad: Jakie są korzyści i koszty faktoringu?
Tomasz Boduszek: Zalety faktoringu jednym zdaniem? finansujący dając kredyt patrzy na przeszłość firmy, faktor dając faktoring ocenia przyszłość. Tym samym faktoring pozwala się rozwijać kiedy już wyczerpane są możliwości kredytowe. Dodatkowo faktoring to nie tylko finansowanie ale też zmniejszenie ryzyka transakcyjnego (ocena kontrahentów, zabezpieczenie transakcji, monitoring, windykacja).
Grzesiek: Czym zajmuje się Mint Software i czy jest szansa, że będzie dokładała się istotnie do wyniku Grupy?
Tomasz Boduszek: Programowanie w obszarze fintech i e-commerce. Do tej pory praktycznie całe zasoby spółki koncentrowały się na pracy dla Grupy. Obecnie spółka opracowuje własne produkty fintechowe, które ma szanse szybko skomercjalizować. Liczę na to, że przełoży się to na materialny zastrzyk dla wyniku Grupy.
SKS: W rachunku przepływów pieniężnych, w przepływach operacyjnych, pojawia się pozycja „Inne korekty” na kwotę 4,4 mln zł. Zawsze interesują mnie takie pozycje. Co wchodzi w jej skład i skąd wypływ gotówki na 4,4 mln zł? Czy może zostało to przeniesione do dział. inwestycyjnej albo finansowej?
Tomasz Boduszek: To wartość odpisów na straty oczekiwane z MSSF 9 (wprowadzone w tym roku) zrealizowanych przez kapitał własny. Nie był z tym związany wypływ gotówki ani realna strata a tylko projekcja przyszłości.
robert: Czy jest Pan zadowolony z działalności Grupy w III kw. 2018 r.?
Tomasz Boduszek: Będę to podsumowywał w raporcie kwartalnym. Po jego publikacji chętnie podzielę się z Państwem wrażeniami w trakcie kolejnego czatu, który odbędzie się za miesiąc
Olgierd: Czy zamierzają Państwo wypłacać dywidendę w przyszłości?
Tomasz Boduszek: Tak jak wcześniej wspominałem, jeśli okoliczności pozwolą to będziemy chcieli regularnie wypłacać część zysku akcjonariuszom.
Moderator: Dziękujemy za liczny udział w czacie i interesujące pytania.
Tomasz Boduszek: Bardzo dziękuję Państwu za możliwość odpowiedzenia na pytania. Pozdrawiam, Tomasz Boduszek