Temat czatu: Omówienie wyników 3 kwartału Pragma Faktoring i LeaseLink
Data: czwartek, 29 listopada, godz. 10:00
Przypomnienie: Dodaj ten czat do swojego kalendarza
Na pytania inwestorów odpowiedział:
Tomasz Boduszek – Prezes Zarządu, związany ze Spółką Pragma Inkaso od początku jej istnienia. W 2002 roku pełnił funkcję Prokurenta, w 2003 roku został Prezesem Zarządu Pragma Inkaso Sp. z o.o., a w 2007 roku Prezesem Zarządu Pragma Inkaso S.A. W 2011 objął także funkcję Prezesa Zarządu Pragma Faktoring SA. Tomasz Boduszek odpowiada za całokształt działań Zarządu. Tomasz Boduszek posiada wykształcenie wyższe, jest absolwentem Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Śląskiego.
Pragma Faktoring SA
Działania Pragma Faktoring SA zmierzają do umacniania pozycji rynkowej w obszarze finansowania działalności przedsiębiorstw z sektora MSP w formie faktoringu przy nacisku na optymalizacje technologiczne i efektywność wykorzystania zasobów.
Spółka jest wiodącym faktorem spoza sektora bankowego, docenianym za sprawne reagowanie na specyficzne potrzeby klientów i wysoki poziom obsługi. Posiada szeroką paletę usług faktoringowych rozwijanych zgodnie z głosem klientów i partnerów.
Dzięki sfinalizowanym akwizycjom wzbogaciła swoją ofertę finansowania o leasing ruchomości realizowany w całości w procesie on-line (LeaseLink Sp. z o.o.) oraz wzmocniła kompetencje technologiczne nabywając udziały w spółce programistycznej Mint Software Sp. z o.o.
Spółka prowadzi wzmożone prace nad rozwojem produktów oraz sposobami ich świadczenia.
Podstawą rozwoju Grupy jest generowanie przychodów i zysków ze świadczenia powtarzalnych, zdywersyfikowanych usług, wysoka płynność i bezpieczeństwo aktywów oraz umiarkowany poziom zadłużenia.
Zapis czatu inwestorskiego
Moderator: Serdecznie zapraszamy do udziału w czacie inwestorskim ze spółką Pragma Faktoring SA, na pytania inwestorów odpowie Tomasz Boduszek, Prezes Zarządu. Czat odbędzie się 29 listopada (czwartek) o godzinie 10:00.
Moderator: Dzień dobry, zapraszam do zadawania pytań, Tomasz Boduszek
Dwarf: Jakie główne cele ma spółka ma 2019 rok?
Tomasz Boduszek: Zwiększenie skali działalności głównie w oparciu o segment PragmaGO, istotne zwiększenie zysku netto, dalszą optymalizację kosztów i procesów dzięki wsparciu IT
Komarek: Kiedy może zatrzymać się negatywny trend zmniejszania wartości bilansowej faktoringu?
Tomasz Boduszek: Zmniejszający się portfel faktoringowy wynika z rezygnacji z niskomarżowych transakcji; zakładam, że począwszy od 1 Q 2019 portfel zacznie rosnąć, w 4 Q br. powinien się ustabilizować.
Kaczy: Czy zysk netto LeaseLink wynikał ze zbudowania odpowiednio dużego portfela i w związku z tym w kolejnych okresach można oczekiwać utrzymania pozytywnego wyniku segmentu?
Tomasz Boduszek: Tak, zysk LL jest pochodną wielkości portfela, im większy portfel udaje się zbudować tym mocniej rosną przychody i wynik spółki. Można zatem przyjąć, że co do zasady spółka powinna zwiększać zysk w kolejnych okresach.
Firek: Dlaczego spółka rozważa sprzedaż LeaseLink?
Tomasz Boduszek: Sprzedaż lub pozyskanie koinwestora pozwoli w pełni wykorzystać olbrzymi potencjał jaki posiada spółka, nie tylko na krajowym rynku. Jeśli zdecydujemy się na sprzedaż to oczywiście musi to być dla Pragma Faktoring odpowiednio korzystna finansowo transakcja.
Witek: Czy funkcjonalności oferty i usług PragmaGo i LeaseLink są dalej rozwijane? Czy w najbliższych kwartałach mają zostać dodane jakieś nowe usługi/nowości?
Tomasz Boduszek: Cały czas pracujemy nad atrakcyjnością produktów i sposobów ich podania Klientowi, jakości realizacji. Nie planujemy w najbliższym czasie wdrożenia zupełnie nowego produktu bo paletę usług mamy bardzo szeroką (zapewne najszerszą na rynku) jednak istniejące produkty będą cały czas optymalizowane.
ber.mok231: PragmaGo i LeaseLink mocno rosną i generują coraz większe obroty. A jak idzie „podstawowy” biznes?
Tomasz Boduszek: To PragmaGO i LL są obecnie naszym podstawowym biznesem. Jeśli chodzi o faktoring "klasyczny" to tu stawiamy na ustabilizowanie wartości portfela przy zwiększeniu jego efektywności i w tym zakresie trwają cały czas działania.
Robert: Jak finansujecie Państwo obecnie LeaseLink i jak będzie finansowany w najbliższym czasie? IV kwartał roku (Black Friday, Cyber Monday, okres świąteczny) to chyba szczyt zapotrzebowania na środki finansowe?
Tomasz Boduszek: Głównymi źródłami finansowania LL jest obecnie gotówka generowana co miesiąc z portfela (to już bardzo istotna wartość) i platforma Mintos. Przygotowujemy inne źródła finansowania.
Mirka: Jak ocenia Pan perspektywy przed branżą leasingu w Polsce?
Tomasz Boduszek: Nie czuję się kompetentny by oceniać całą branżę leasingu. Z całą pewnością mogę jednak powiedzieć, że obszar, w którym działa LL jest mocno rozwojowy, ma dobre perspektywy. Oczywiście nie jest łatwo efektywnie prowadzić na nim rentowną działalność, tu LL ma duże przewagi.
Mirka: Jaka część pożyczek w PragmaGo nie zostaje zwrócona?
Tomasz Boduszek: Szkodowość (to czego nie odzyskamy w procesie windykacji ani nie pokryjemy z ubezpieczenia) szacujemy na dolne kilka procent portfela.
Robert: Czy jesteście Państwo zadowoleni z doradców, którzy realizują z Państwem dwa kluczowe dla dalszego rozwoju procesy tj. pierwszy w zakresie zatwierdzenia prospektu emisyjnego obligacji przez KNF (proces trwa już ponad rok – od X.2017) i drugi związany z pozyskaniem inwestora/dokapitalizowaniem LeaseLink (od XII.2017 i brak chociażby jednej informacji ws. postępów)?
Tomasz Boduszek: Proces pozyskiwania inwestora jest z natury długotrwały. Jak sygnalizowaliśmy w raporcie cały czas trwa i o jego zakończeniu (niezależnie od finalnego efektu, decyzji) niezwłocznie będziemy informować. Obligacje - trafiliśmy jako debiutant na rynku emisji publicznych na trudny czas. Otrzymujemy cyklicznie pytania ze strony Komisji, odpowiadamy jak sądzę satysfakcjonująco bo kolejne obszary są zamykane w analizie. Cierpliwie czekamy na decyzje o zatwierdzeniu prospektu, szczególnie, ze emisja publiczna to nie jest dla nas projekt na już.
Sasza: Jak na Waszą działalność może wpłynąć potencjalny wzrost stóp procentowych?
Tomasz Boduszek: Okres droższego pieniądza w mojej ocenie zwiększy popyt na nasze usługi. Od strony rentowności portfela to mamy w umowach zapisy pozwalające podnosić marże w razie wzrostu stóp procentowych więc wzrost ten nie uderzy w efektywność.
Ziom: Jakie działania może podjąć spółka w czasie dekoniunktury, aby ograniczyć straty mogące powstać z tego tytułu? Czy mają Państwo przygotowany scenariusz na gorsze czasy?
Tomasz Boduszek: Tak, już taki scenariusz wdrażamy - mam tu na myśli przegrupowanie w ramach portfela faktoringu klasycznego i rezygnację z niskomarżowych transakcji. Nie chcemy w dekoniunkturę i ewentualne zawirowania na rynku finansowym wejść ze zbyt wielkim długiem finansującym niskomarżowy portfel. Od strony ryzyka kredytowego dywersyfikujemy portfel, zmniejszamy udział transakcji większych tak by minimalizować ryzyka pojedynczych dużych strat
Sasza: Rozumiem, że systemy spółki są stale monitorowane/ulepszane, aby jeszcze lepiej wykrywać „próby wyłudzeń”? Wciąż jesteście organizacją uczącą się?
Tomasz Boduszek: Tak, większość obecnych nakładów IT idzie na wsparcie procesów ryzyka (w tym systemy antyfraudowe) i operacji (efektywność). Przekładamy wiedzę i doświadczenia zgromadzone przez kilkanaście lat finansowania MSP w narzędzia IT.
technik: Jak spółka radzi sobie z presją na wynagrodzenia i ogólnie rosnącymi kosztami prowadzenia działalności?
Tomasz Boduszek: Nie bazujemy na polityce niskich płac. Mamy bardzo kompetentny zespół i staramy się go odpowiednio wynagradzać. Jednocześnie mocno inwestujemy w IT by nie musieć rozbudowywać organizacji wraz ze wzrostem skali. Patrząc na jednostkowe wyniki Pragma Faktoring widać w tym roku proces obniżania kosztów, właśnie dzięki narzędziom IT. W najbliższym czasie oddamy kolejną dużą optymalizację naszego systemu operacyjnego, co wygeneruje kolejne oszczędności procesowe.
Robert: Jakie czynniki zdecydowały o słabszym (pod względem wyniku netto r/r) kwartale w wykonaniu Pragma Faktoring i czy w kolejnych okresach można spodziewać się poprawy sytuacji?
Tomasz Boduszek: Spadek przychodów związany z przegrupowaniem w portfelu faktoringu klasycznego i niższym w 3 Q tempie wzrostu PragmaGO.
HRowiec: Jaką skalę portfeli w PragmaGo spółka jest w stanie obsługiwać przy bieżącym zatrudnieniu, bieżących mocach produkcyjnych? Przy jakich obrotach będzie potrzeba istotnego powiększenia zespołu?
Tomasz Boduszek: Szacuję, ze przy odpowiedniej strukturze portfela obecny zespół może obsłużyć nawet dwukrotnie większy portfel.
Cezet: Jakie nakłady inwestycyjne planują Państwo w 2019 roku? Skąd będzie pochodzić finansowanie tych inwestycji?
Tomasz Boduszek: Finansujemy miesięcznie wierzytelności o wartości ok 50 mln miesięcznie. W przyszłym roku będzie to wartość nieco wyższa (przy wyższych marżach). Jednocześnie wartość spłat z portfela odpowiada wartościom inwestycji. Wzrosty będziemy finansować długiem (mamy jeszcze miejsce na kilkadziesiąt milionów długu bilansowego) i projektami pozabilansowymi.
Zibi: Podczas poprzedniego czatu powiedział Pan, że w miarę czasu rentowność PragmaGo może ulegać zmniejszeniu. Jaki jest zatem docelowy poziom rentowności tego segmentu?
Tomasz Boduszek: Nie mogę podzielić się szczegółami analiz. Jednak na pewno jeśli rynek mikrofaktoringu online chce się rozwijać i uzyskać realną materialną skalę to nie może bazować na rentowności 40-50 % rocznie (jaka wynika ze stawek oferowanych najczęściej przez branżę) bo to przy powtarzalnej współpracy (a do tego każdy będzie dążył bo na okazjonalnych, jednorazowych finansowania nie zbuduje się skali i wyników) to nie jest atrakcyjne dla Klientów.
Radek Smolis: Czy w 2019 roku możliwe jest utrzymanie wysokiej dynamiki wzrostu z 2018 roku? Baza coraz większa ale wydaje się, ze jeszcze wcale nie aż taka duża.
Tomasz Boduszek: Głównym celem na 2019 jest zysk netto. Tu chcemy osiągnąć wysoką dynamikę wzrostu.
Waldek: Jak podsumowałby Pan krótko dotychczasowe osiągnięcia spółki w 2018 roku?
Tomasz Boduszek: Rozwój segmentu PragmaGO, wzrost rentowności portfela, wzrost zysku netto, rozwój LL, rentowność LL, otwarcie frontu finansowania pozabilansowego.
Zuch: Z jakim kuponem emitują Państwo obligacje i jakim zmianom on ulegał w ostatnim czasie?
Tomasz Boduszek: Nasze obligacje oprocentowane są na poziomie wibor 3M + marża od 4 do 4,5 % w zależności od okresu i sposobu plasowania emisji. Ostatnie obligacje plasowaliśmy o ile pamiętam z marżą 4,25%, nie musieliśmy zatem płacić premii za "trudny" czas. Jesteśmy jednym z najbardziej doświadczonych emitentów obligacji na Catalyst, nigdy nie zawiedliśmy i uważam, że nasza wiarygodność jest wysoko oceniana przez inwestorów.
Macka: Jakie wydatki ponosi spółka na marketing i promocję swoich usług, w tym na dotarcie do nowych klientów?
Tomasz Boduszek: Nasze wydatki na reklamę są zdecydowanie niższe niż konkurentów wchodzących agresywnie na rynek. Bazujemy na rozpoznawalności marki i dużej sieci sprzedaży. Nie do końca jesteśmy przekonani, że działania reklamowe w sieci istotnie i bezpośrednio przełożą się na sprzedaż.
Nox: Fintech faktoringowy Finiata pozyskał rok temu 18 mln EUR na rozwój (Kulczyk Investments, DN Capital, Point Nine, Fly Ventures, Redalpine i Enern przekazały na jego rozwój 10 mln EUR, ponadto 8 mln EUR spółka otrzymała w ramach linii kredytowej). Jak ocenia Pan działalność tego konkurenta? Czy w procesie doakpitaliowania/sprzedaży LeaseLink zatrudniony przez Państwa doradca szuka inwestorów także poza Polską?
Tomasz Boduszek: Na ocenę działalności Finiaty jest za wcześnie. Weszła dość mocno na rynek, zrealizowała olbrzymi budżet marketingowy, zaproponowała dość ryzykowny od strony kredytowej model biznesu. Czas, w tym lektura sprawozdania finansowego za 2018 r., pokaże czy to dobra droga. Patrząc jednak na wyniki 2017 r. i kilkukrotną w okresie kilkunastu miesięcy zmianę prezesa spółki myślę, że niekoniecznie pierwotne plany są realizowane.
Zuch: Czy inwestor indywidualny może zainwestować w obligacje spółki?
Tomasz Boduszek: Tak, większość naszych emisji jest kierowana do inwestorów indywidualnych.
Zuch: Czy w najbliższym czasie planują Państwo kolejne emisje obligacji?
Tomasz Boduszek: Nie publikowaliśmy dotąd takich planów, nie wykluczamy jednak tego.
MichaelAngelo: Czy uda się jeszcze w tym roku ustalić, co stanie się z LeaseLink? Na jakim poziomie zaawansowania są trwające obecnie rozmowy w sprawie sprzedaży/pozyskania inwestora?
Tomasz Boduszek: Niestety nie mogę udzielić odpowiedzi na ten temat ze względów regulacyjnych.
Macka: Jakie są najważniejsze przewagi konkurencyjne spółki?
Tomasz Boduszek: Duża baza kapitałowa (patrząc przez pryzmat konkurentów w mikrofaktoringu), bardzo duże doświadczenie w zakresie ryzyka i windykacji MSP, duży i kompetentny zespół, mocne IT.
Arnold Szczur: Jakie są Pana zdaniem największe czynniki ryzyka, zagrożenia przed spółką w krótkim terminie?
Tomasz Boduszek: Walka konkurencyjna w obszarze mikrofaktoringu (w średnim terminie nie będzie jednak dotkliwa), szczególnie, ze jako branża wciąż zbyt mało robimy by zbudować znajomość produktu na rynku Klientów mikro i małych oraz pozytywną aurę wokół naszych usług. Dotkliwe mogą być (tu zakładam, że nas to dotknie mniej niż część konkurentów, co stanowi jednocześnie szansę) zawirowania na rynku finansowania.
MichaelAngelo: Kto jest największym konkurentem dla spółki? Podczas czatu została wspomniana Finiata. Jakie jeszcze firmy mógłby Pan wymienić?
Tomasz Boduszek: Aktywne na rynku mikrofaktoringu są IdeaMoney (spółka faktoringowa Idea Banku), Invipay, Monevia, ostatnio weszły na rynek spółki SMEO i Faktoria (spółka NestBanku), jest też kilka innych projektów.
Nox: Czy macie Państwo pomysł na działalność operacyjną Pragma Inkaso w ujęciu jednostkowym? Czy PRI będzie skupiona na rozwoju Pragma Faktoring czy będzie się dokładać do wyniku również poprzez rozwój własnej działalności operacyjnej?
Tomasz Boduszek: Pragma Inkaso buduje mającą duże szanse linię usługowej windykacji biznesowych portfeli NPL.
Igor: Gdzie widzi Pan spółkę za 3-5 lat?
Tomasz Boduszek: Lider rynku pozabankowego finansowania klientów mikro i małych. Działalność również poza granicami. Komplementarne usługi nie związane z udzielaniem finansowania zbudowane m.in. poprzez akwizycje projektów fintechowych.
Waldek: Jak zapowiada się IV kw. 2018 roku?
Tomasz Boduszek: Pracujemy nad wynikami kwartału ale też skupiamy się na mocnym wejściem w 2019 r., który ma być pewnego rodzaju "sprawdzam" wynikowym dla naszej Strategii.
Tomasz Boduszek: Dziękuję Państwu za możliwość rozmowy i ciekawe pytania. Pozdrawiam, Tomasz Boduszek