Trudny 2018 rok na rynkach finansowych odbił się na kondycji funduszy inwestycyjnych. Badając ich stopy zwrotu za ostatnie 12 miesięcy dostrzeżemy, że najlepsze otwarte fundusze inwestycyjne zarobiły mniej niż 10 procent. Wśród tych wymienionych, najwięcej lokowało środki w instrumenty dłużne.
Na przestrzeni ostatnich 12 miesięcy główny indeks warszawskiej giełdy stracił około 10 procent. GPW w spadkach nie była jednak osamotniona. Niemiecki DAX w tym samym okresie stracił blisko 20 procent, a francuski CAC zniżkował o prawie 15 procent, podobnie jak londyński indeks FTSE 250. Na minusie w tym okresie jest również amerykański S&P500, który stracił około 7 procent. Z punktu widzenia długich pozycji na rynku, słabo radził sobie również rynek surowcowy i soft commodity. Na wartości w ciągu ostatniego roku straciła m.in. ropa naftowa, miedź, złoto, kawa i sok pomarańczowy. Zwracającym uwagę wyjątkiem było kakao.
Oprócz trudnej sytuacji na rynkach finansowych, negatywnie na fundusze oddziałuje odpływ kapitału. Według danych Izby Zarządzających Funduszami i Aktywami, listopad był trzecim z rzędu miesiącem, kiedy inwestorzy więcej środków wypłacali z funduszy inwestycyjnych, niż do nich wpłacali. Ujemne saldo nabyć i umorzeń wyniosło 1,9 mld zł, wobec ujemnego salda w wysokości 1,4 mld zł na koniec października. Wśród danych za listopad uwagę zwraca wyjątkowo wysoki poziom odpływu środków z funduszy obligacji korporacyjnych, których saldo wyniosło łącznie nieco ponad 700 mln zł. Jest to m.in. efekt afery Getbacku. Również sprawa Getin Banku i nagrań byłego szefa KNF spowodowała, że niektórzy inwestorzy postanowili wycofać środki z tej formy inwestowania.
W tabeli przedstawiono wyniki inwestycyjne za ostatnie 12 miesięcy otwartych funduszy inwestycyjnych. Zwrócono uwagę jedynie na te charakteryzujące się wysoką stopą zwrotu w porównaniu z innymi instytucjami tego typu. Wyniki uwzględniają najnowsze wyceny publikowane przez Towarzystwa Funduszy Inwestycyjnych na moment publikacji tej analizy. Ze względu na różne terminy udostępniania tych informacji, obejmują one dane opublikowane w dniach od 2 do 4 stycznia 2019 roku.
Otwarte fundusze inwestycyjne, które wyróżniły się wysoką stopą zwrotu w okresie ostatnich 12 miesięcy
| Nazwa | Stopa zwrotu z ostatnich 12 miesięcy (w proc.) |
| Pekao Dochodu USD - subfundusz Pekao Funduszy Globalnych SFIO | 8,86 |
| Opera Alfa-plus.pl - Opera SFIO | 7,72 |
| PKO Papierów Dłużnych USD - Parasolowy FIO | 6,77 |
| Ipopema Short Equity - Ipopema SFIO | 4,52 |
| Pekao Obligacji Dolarowych Plus - Pekao Walutowy FIO | 4,29 |
| NN FIO Obligacji 2 | 4,27 |
| UniAkcje Biopharma - UniFundusze SFIO | 4,19 |
| Ipopema Dłużny - Ipopema SFIO | 4,16 |
Źródło: SII na podstawie danych publikowanych na stronach internetowych poszczególnych TFI
Jak widać w przedstawionym zestawieniu, żaden z funduszy dostępnych z perspektywy szerokiej grupy odbiorców, również inwestora indywidualnego, nie dał zarobić więcej niż 10 procent. Przewagę liczbną mają fundusze inwestujące w instrumenty dłużne, w tym polskie obligacje skarbowe, do których należą m.in. subfundusz Ipopema Dłużny oraz fundusz inwestycyjny otwarty NN Obligacji 2. Pozytywnie wypadły również fundusze inwestujące w papiery denominowane w dolarze amerykańskim.
W zestawieniu najlepiej wypada Pekao Dochodu USD - subfundusz Pekao Funduszy Globalnych SFIO. Jego stopa zwrotu z ostatnich 12 miesięcy wynosi 8,86 procent. Inwestuje on co najmniej 70 procent kapitału w fundusze zagraniczne o charakterze dłużnym dające ekspozycję na rynki krótkoterminowych instrumentów finansowych o charakterze dłużnym denominowanych głównie w USD a także w innych walutach oraz fundusze zagraniczne dające głównie ekspozycję na różnego typu instrumenty finansowe generujące regularne przychody w formie dywidend, odsetek, a także dochodów z instrumentów pochodnych na różnych rynkach globalnych. Zwrócono szczególną uwagę na subfundusze Amundi Funds II, z których jeden może stanowić maksymalnie 50 procent wartości portfela. Warto dodać, że duży wpływ na wartość aktywów funduszu w ostatnim roku miała wartość dolara, który umocnił się w stosunku do złotego o około 7,5 procent. Ryzyko kursowe USD względem PLN nie będzie zabezpieczane - czytamy na stronie internetowej funduszu.
Niespełna 8 procent pozwolił zarobić Opera Alfa-plus.pl - Opera SFIO. Najciekawszym elementem jest fakt, że podmiot ten nie pobiera wynagrodzenia stałego za zarządzanie. Opłata jest potrącana dopiero wtedy, gdy fundusz wypracowuje zysk dla klienta. Subfundusz realizuje strategię absolutnej stopy zwrotu. Jego aktywa inwestowane są zarówno na rynku polskim, jak i zagranicznym. Nie więcej niż 40 procent środków jest lokowana w instrumenty pochodne oparte o notowania akcji lub indeksów akcji. Oprócz tego kapitał jest inwestowany w waluty obce, towary giełdowe, jednostki uczestnictwa i certyfikaty inwestycyjne funduszy inwestycyjnych, a także instrumenty dłużne i instrumenty pochodne oparte na instrumentach dłużnych i stopie procentowej.
W instrumenty dłużne z rynku polskiego inwestują NN FIO Obligacji 2 oraz Ipopema Dłużny - Ipopema SFIO, które w ciągu ostatnich 12 miesięcy zyskały odpowiednio 4,27 i 4,16 procent. Jak czytamy na stronie internetowej NN Investments Partners, inwestuje on głównie w średnioterminowe i długoterminowe instrumenty dłużne emitowane przede wszystkim przez Skarb Państwa. Oprócz tego lokuje on kapitał w instrumenty rynku pieniężnego. Fundusz zastrzega, że przedmiotem jego inwestycji nie będą instrumenty udziałowe. Z kolei subfundusz Ipopema Dłużny wskazuje, że inwestuje głównie w polskie i zagraniczne obligacje skarbowe, przy zabezpieczeniu ryzyka walutowego. Oprócz polskich obligacji skarbowych denominowanych w walucie polskiej, kupował on m.in. zagraniczne obligacje, a także polskie denominowane w dolarze i euro.
Oprócz wspomnianego wcześniej lidera zestawienia, w instrumenty denominowane w dolarze lokuje środki również PKO Papierów Dłużnych USD - Parasolowy FIO, którego roczna stopa zwrotu wynosi 6,77 procent oraz Pekao Obligacji Dolarowych Plus - Pekao Walutowy FIO (+4,29 procent).
Wśród wymienionych produktów inwestycyjnych jest również subfundusz Ipopema Short Equity, który odwzorowuje zachowanie indeksu WIG20 Short, czyli zarabia, gdy wartość WIG20 spada, a traci gdy wartość tego indeksu rośnie. Jest jeszcze UniAkcje Biopharma - UniFundusze SFIO, który według informacji opublikowanej na stronie internetowej inwestuje nie mniej niż 70 procent aktywów subfunduszu w tytuły uczestnictwa subfunduszu UniSector: Biopharma wydzielonego w ramach funduszu zagranicznego UniSector zarządzanego przez Union Investment Luxembourg S.A.
