Nerwowa sytuacja na rynku ropy. Jak wpływa to na marżę rafineryjną Grupy Lotos i PKN Orlen?

Notowania ropy naftowej utrzymują się w okolicy 60 USD za baryłkę. Zmieniający się poziom cen w pewnym stopniu można dostrzec w poziomie modelowej marży rafineryjnej dwóch największych firm paliwowych w Polsce -  Grupy Lotos i PKN Orlen. Ta z kolei przekłada się na notowania akcji obu spółek na GPW.

W ciągu ostatnich trzech miesięcy notowania ropy brent spadły o około 15 procent. Nerwowa atmosfera na rynku tego surowca nie napawa optymizmem m.in. ze względu na sytuację na Bliskim Wschodzie. Oprócz tego, niedawno OPEC, czyli Organizacja Krajów Eksportujących Ropę Naftową informowała, że w 2020 roku na rynku ropy naftowej pojawi się nadwyżka. Ścięto również tegoroczne prognozy wzrostu globalnego popytu na ropę naftową o 40 tys. baryłek dziennie do poziomu 1,1 mln baryłek dziennie.

Ropa naftowa (Crude Oil Brent) - wykrs notowań

Źródło: opracowanie własne na podstawie danych serwisu Stooq.pl

Słabszy popyt na ropę w połączeniu z niepokojami na Bliskim Wschodzie sprawia, że sytuacja na rynku ropy cały czas jest nerwowa, co może się przekładać na gwałtowne zmiany notowań surowca w najbliższej przyszłości.

WIG-Paliwa

Indeks WIG-Paliwa, w którym PKN Orlen oraz Grupa Lotos mają około 80-procentowy udział, ma obecnie trudny okres. Po częściowym odbudowaniu potencjału w lipcu, w sierpniu (w okresie od 1 do 21 sierpnia), stracił on na wartości 9,71 procent. Z kolei od początku roku spadek wynosi 16,64 procent.

WIG-Paliwa - wykres notowań indeksu

Źródło: opracowanie własne na podstawie danych serwisu Stooq.pl

Jeżeli spojrzymy na wykresy obu spółek, również widać spadki. W przypadku PKN Orlen, spadek w tym miesiącu wynosi 7,72 procent, natomiast od początku roku paliwowy gigant poszedł w dół o 13,81 procent. Dobry dla notowań Orlenu był lipiec, kiedy jego akcje zyskały 12,27 procent. Lotos jak dotąd w sierpniu stracił 11,33 procent, a od początku roku spadek wynosi 12,43 procent.

PKN Orlen oraz Grupa Lotos - wykres zmian wartości akcji spółek na przestrzeni ostatnich 12 miesięcy

Źródło: opracowanie własne na podstawie danych serwisu Stooq.pl

Modelowa marża rafineryjna PKN Orlen

Spółki paliwowe co miesiąc publikują dane dotyczące modelowej marży rafineryjnej, której wartość zależy m.in. od poziomu notowań ropy naftowej. Jak podał PKN Orlen, w lipcu średnia cena ropy brent wyniosła 64 USD za baryłkę, co przełożyło się na wynik modelowej marży rafineryjnej na poziomie 8,7 USD na jedną baryłkę i jest on najwyższy od sierpnia 2018 roku. W porównaniu do danych z czerwca, poziom marży rafineryjnej wzrósł aż o 33,8 procent z poziomu 6,5 USD na baryłkę. Wzrost został osiągnięty mimo symbolicznej zmiany ceny ropy, której poziom w czerwcu wyniósł 64,1 USD za baryłkę. W tym przypadku widać zatem, że notowania ropy naftowej miały mniejszy wpływ na poziom modelowej maryż rafineryjnej.

Z racji tego, że surowiec wyceniany jest w dolarach warto wziąć pod uwagę notowania amerykańskiej waluty. Jednakże, jeżeli spojrzymy na dane opublikowane przez PKN Orlen, będące jednocześnie kursem średnim wg NBP, na przestrzeni czerwca i lipca średnia wartość była stabilna i wyniosła 3,78 zł w czerwcu i 3,80 zł w lipcu.

Wartość modelowej marży rafineryjnej PKN Orlen w 2019 roku w podziale ma miesiące 

*metodologia obliczania została przedstawiona w tekście
Źródło: SII na podstawie danych PKN Orlen

Bardzo niski poziom modelowej marży rafineryjnej PKN Orlen prezentował w styczniu tego roku. Wówczas wyniosła ona 3,6 USD na jedną baryłkę. W kolejnych czterech miesiącach nastąpił wzrost aż do poziomu 7 USD na baryłkę.

Firma publikuje również dane kwartalne dotyczące modelowej marży rafineryjnej. W drugim kwartale 2019 roku wyniosła ona 6,5 USD na jedną baryłkę, a w pierwszym kwartale tego roku 4,6 USD na baryłkę. Z kolei w 2018 roku poziom ten wahał się od 5,6 do 7,6 USD na jedną baryłkę.

Należy pamiętać, że PKN Orlen w publikowanych statystykach dotyczących modelowej marży rafineryjnej dodaje również dyferencjał Brent/URAL. Z kolei sama marża obliczana jest w następujący sposób: Modelowa marża rafineryjna = przychody (93,5% Produkty = 36% Benzyna + 43% Diesel + 14,5% Ciężki olej opałowy) - koszty (100% wsadu = ropa i pozostałe surowce). Całość wsadu przeliczona wg notowań ropy Brent. Notowania rynkowe spot.

Grupa Lotos

W przypadku Grupy Lotos, modelowa marża rafineryjna w lipcu wyniosła 8,60 USD za baryłkę i podobnie, jak w przypadku Orlenu, miesiąc do miesiąca zaliczyła jej wyraźny wzrost (+39,6 procent). W czerwcu marża rafineryjna sięgnęła poziomu 6,16 USD za baryłkę.

Nieco lepiej niż w przypadku PKN Orlen modelowa marża rafineryjna wyglądała na początku tego roku, gdy miała ona wartość 6,14 USD na jedną baryłkę (styczeń) oraz 7,11 USD na baryłkę (luty). 

Wartość modelowej marży rafineryjnej Grupy Lotos w 2019 roku w podziale ma miesiące 

*metodologia obliczania została przedstawiona w tekście
Źródło: SII na podstawie danych Grupy Lotos

W przypadku danych kwartalnych modelowa marża rafineryjna Grupy Lotos wyniosła 5,76 USD na jedną baryłkę, natomiast w pierwszym kwartale tego roku miała ona wartość 6,98. Według danych kwartalnych, w 2018 roku marża ta wahała się w przedziale od 6,4 do 8,47 USD na jedną baryłkę.

Jak podaje spółka, do kalkulacji marży przyjęto strukturę uzysków, której przypisano następujące indeksy cenowe: 14,14% benzyna, 4,24% benzyna surowa, 4,53% LPG, 49,57% diesel, 5,34% paliwo lotnicze, 18,11% ciężki olej opałowy, 4,07 % stanowi zużycie własne rafinerii.

- Kalkulację marży pomniejszamy o szacowany modelowy koszt zużycia gazu ziemnego na przerobioną modelową baryłkę ropy naftowej - obliczany jako iloczyn współczynnika 0,075 oraz notowań indeksu gazu ziemnego z rynku dnia następnego (RDNg) na Towarowej Giełdzie Energii (indeks TGEgasDA) przeliczonego na koszt w USD za MWh (dla danych od początku 2016 roku) - podaje spółka na swojej stronie internetowej.