Jak rozliczyć podatek giełdowy i jak go nie płacić wcale

Inwestorzy są zobligowani do złożenia zeznania podatkowego dotyczącego dochodów kapitałowych, które wykazują w deklaracji PIT-38. Oto jak wygląda złożenie zeznania podatkowego w przypadku posiadania rachunku maklerskiego w jednym z polskich domów maklerskich. Jak się okazuje, dzisiaj wystarczy zaledwie kilka kliknięć!

Artykuł, który czytasz zawiera podstawowe informacji na temat rozliczenia podatku giełdowego (potocznie podatek Belki). Jeśli chcesz dowiedzieć się jeszcze więcej o tym podatku i sposobie jego rozliczania, zapraszamy do zapoznania się z kompendium wiedzy przygotowanym przez ekspertów SII.

Wszystko o podatku giełdowym

Kto jest zobligowany do złożenia zeznania i zapłaty podatku giełdowego?

Stawka podatku od zysków kapitałowych wynosi 19% i jest niezależna od wartości osiągniętego dochodu (brak progresji). Podatek nalicza się m.in. od dochodów uzyskanych z lokat bankowych, inwestycji w akcje, prawa poboru, obligacje, kontrakty terminowe, jednostki uczestnictwa funduszy inwestycyjnych, czy wszelakiego rodzaju innych instrumentów finansowych. Różnice mogą jednak występować w terminach i sposobach płatności podatku.

🟢 Zobacz też: Wpływy z podatku Belki w 2022 r.

W przypadku odsetek od lokat bankowych czy kont oszczędnościowych podatek pobierany jest automatycznie z góry – my otrzymujemy wartość netto odsetek, czyli pomniejszoną o należny podatek, a rozliczeniem zajmuje się bank. W efekcie nie mamy obowiązku składania zeznania podatkowego i wykazania dochodów z odsetek. W przypadku realiów giełdowych podobna sytuacja ma miejsce przy opodatkowaniu dywidend – jako inwestorzy otrzymujemy wartość netto dywidendy i nie wykazujemy otrzymanych dywidend w zeznaniu podatkowym, podatek jest naliczony z góry, a płatnikiem jest spółka dzieląca się zyskiem (uwaga na rozliczenie podatku od dywidendy spółki zagranicznej).

Mówiąc inaczej – inwestor dywidendowy, który tylko kupuje akcje (bardzo ważne – nie sprzedaje akcji) i inkasuje dywidendy, nie ma w ogóle obowiązku składania rocznego zeznania podatkowego! Podobna sytuacja następuje w przypadku inwestycji w jednostki uczestnictwa funduszy inwestycyjnych, gdyż obowiązek obliczenia i zapłacenia podatku spoczywa na towarzystwie funduszy inwestycyjnych.

Nieco inaczej wygląda sytuacja w przypadku odpłatnego zbycia papierów wartościowych (np. akcji, obligacji) lub pochodnych instrumentów finansowych (np. kontrakty, opcje).

Kiedy należy złożyć zeznanie podatkowe i jak rozliczyć straty?

Termin na złożenie rocznego zeznania podatkowego od dochodów kapitałowych mija 30 kwietnia następnego roku. Także wpłata należnego podatku wynikającego z zeznania powinna nastąpić w tym terminie. Jeżeli natomiast ostatni dzień terminu przypada na sobotę lub dzień ustawowo wolny od pracy, za ostatni dzień terminu uważa się następny dzień po dniu lub dniach wolnych od pracy.  Taka sytuacja ma miejsce w 2023 r. – termin na składanie PIT mija 2 maja.

Zeznanie musimy złożyć, jeśli w trakcie roku zamknęliśmy chociaż jedną pozycję, niezależnie od jej wyniku. Mówiąc inaczej, jeśli dokonaliśmy sprzedaży akcji jesteśmy zobligowani do rozliczenia się z urzędem skarbowym. Obowiązek złożenia zeznania podatkowego występuje zarówno w przypadku osiągnięcia zysków, jak i strat – jeśli w danym roku wykazaliśmy łącznie stratę na inwestycjach giełdowych to i tak musimy się z niej rozliczyć.

Wykazaną stratę w danym roku podatkowym można rozliczyć poprzez obniżenie o jej wysokość dochodu uzyskanego z tego samego źródła przychodów przez pięć kolejno następujących po sobie lat podatkowych.

Posługując się przykładem, potencjalną stratę osiągniętą w 2022roku można rozliczyć w latach 2023-2027, przy czym podatnik może obniżyć jednorazowo dochód uzyskany z tego źródła w jednym z najbliższych kolejno po sobie następujących pięciu lat podatkowych o kwotę nieprzekraczającą 5 000 000 zł, a nieodliczona kwota podlega rozliczeniu w pozostałych latach tego pięcioletniego okresu, z tym że kwota obniżenia w którymkolwiek z tych lat nie może przekroczyć 50% wysokości tej straty.

Jak prawidłowo wypełnić deklarację PIT-38?

W przypadku posiadania rachunku w jednym z polskich domów maklerskich ułatwieniem w wypełnieniu zeznania podatkowego PIT-38 jest dokument PIT-8C. Jest to podstawowe źródło informacji o uzyskanych przychodach i poniesionych kosztach w związku z zawieranymi transakcjami giełdowymi. Dokument ten sporządza dom maklerski i w terminie do końca lutego następnego roku podatkowego powinien przekazać go podatnikowi oraz urzędowi skarbowemu. Do każdego rachunku wystawiany jest odrębny PIT-8C, więc inwestor otrzyma tyle odrębnych deklaracji, ile posiada rachunków, na których w danym roku podatkowym wystąpił obrót. Coraz częściej biura maklerskie nie wysyłają już listownie druku PIT-8C, a udostępniają je online po zalogowaniu do rachunku inwestycyjnego.

W celu poprawnego wypełnienia deklaracji PIT-38 należy zsumować wszystkie wartości z otrzymanych druków PIT-8C i przenieść je na odpowiednie pola na deklaracji PIT-38. Dzisiaj można rozliczyć się za pomocą kilku kliknięć dzięki rozwiązaniu Twój e-PIT (kliknij, aby przejść do strony). Dane ze wszystkich druków PIT-8C są automatycznie wyliczone na podstawie deklaracji przesłanych przez instytucje do urzędu skarbowego. Wystarczy zatem zalogować się do serwisu, sprawdzić poprawność danych i wysłać zeznanie podatkowe. To rozwiązanie szczególnie wygodne dla osób, które w zeznaniu nie zamierzają uwzględniać dodatkowych kosztów.

🟢Zobacz też:  Jakich kosztów inwestor giełdowy nigdy nie powinien uwzględniać w deklaracji PIT 38?

Warto jednak pamiętać, że to na podatniku ciąży obowiązek prawidłowego wypełnienia deklaracji PIT-38 i odprowadzenia właściwej kwoty należnego podatku. Zwracamy tu uwagę m.in. na potencjalne błędy, które mogą się pojawić w drukach PIT-8C – choć jest to mało prawdopodobne, to jednak błędy w deklaracjach otrzymywanych od biur maklerskich mogą się zdarzyć. Warto zatem dla pewności zweryfikować dane z otrzymanych formularzy PIT-8C i poprawność danych wpisanych w deklaracji PIT-38.

🟢 Zobacz też: 10 najczęstszych błędów przy wypełnianiu i rozliczeniu deklaracji PIT-38

Osobnymi prawami rządzi się rozliczanie podatku od inwestycji zagranicznych. Więcej na ten temat znajdziesz w artykule: Podatki od inwestycji zagranicznych.

Jak nie płacić podatku giełdowego?

Inwestorzy mają możliwość skorzystania z ulgi podatkowej i nie płacenia podatku giełdowego. Taką możliwość dają dwa rozwiązania – Indywidualne Konto Emerytalne (IKE) oraz Indywidualne Konto Zabezpieczenia Emerytalnego (IKZE). Choć instrumenty te powstały głównie z myślą o długoterminowym zabezpieczeniu swojej przyszłości, są one atrakcyjne z punktu widzenia inwestora giełdowego. Zarówno inwestując poprzez IKE, jak i IKZE, inwestor jest zwolniony z podatku po spełnieniu odpowiednich warunków.

W przypadku posiadania IKE, inwestor zwolniony jest z zapłaty podatku giełdowego, jeśli wypłata zgromadzonych oszczędności nastąpi dopiero po 60 roku życia (lub po 55 roku życia w przypadku uzyskania wcześniej uprawnień emerytalnych). W przypadku rachunku IKZE, również nie zapłacimy podatku giełdowego, a dodatkowo mamy możliwość odliczyć wpłaty na konto IKZE od podstawy opodatkowania podatkiem dochodowym. Ulga przysługuje przy wypłacie po osiągnięciu wieku 65 lat, a środki będą opodatkowane podatkiem zryczałtowanym w stawce 10%.

Więcej informacji na temat IKE i IKZE znajdziesz w naszych poradnikach:

🟢 IKE – wszystko, co warto wiedzieć. Limity, podatek, rodzaje inwestycji, gdzie założyć

🟢 IKZE – co to jest, jak działa i czy warto założyć? Poznaj wady i zalety IKZE

🟢 IKE czy IKZE – co bardziej się opłaca? Poznaj różnice i zdecyduj, co wybrać

Ograniczeniem powyższych instrumentów jest limit wpłat w danym roku. W 2023 roku limit wpłat na IKE to 20 805 zł zł, natomiast łączne wpłaty na IKZE nie mogą przekroczyć kwoty 8 322 zł zł. W przypadku prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej limit wpłat na IKZE wynosi 12 483 zł.

🟢 Zobacz też: Limity wpłat 2023 r. IKE, IKZE, PPE i PPK

Istnieje przy tym dowolność wpłat co do kwot i terminu – można wykorzystać cały limit na początku roku, na koniec, bądź wpłacać środki dowolnie w trakcie roku. Ważne jest przy tym, że niewykorzystany limit nie przechodzi na kolejny rok. Warto także zwrócić uwagę, że środki na IKE i IKZE podlegają dziedziczeniu.

Niedługo, być może jeszcze w 2023 roku, powstanie nowy instrument oszczędzania długoterminowego, który zapewni kolejne ulgi podatkowe. Mowa tu o ogólnoeuropejskim indywidualnym produkcie emerytalnym, którym jest OIPE (inaczej zwany PEPP). Największą wartością nowego rozwiązania ma być możliwość inwestowania transgranicznego, a także przenoszenie przy zmianie miejsca zamieszkania z jednego do innego państwa członkowskiego Unii Europejskiej. Prace nad jego wprowadzeniem jednak wciąż trwają.

🟢 Zobacz też: OIPE – europejska emerytura. Nowy sposób na inwestowanie bez podatku Belki

Pamiętaj, że Stowarzyszenie Inwestorów Indywidualnych jest Organizacją Pożytku Publicznego. Nam też możesz przekazać 1,5% podatku.

Wystarczy wpisać w rozliczeniu rocznym nasz numer KRS 0000025801