Inwestowanie nieodłącznie łączy się z ryzykiem. Finalnie to od ciebie zależy, jak duże ryzyko będziesz podejmował. Jakie są typy ryzyka związanego z inwestowaniem i czy możliwe są inwestycje bez ryzyka? Poznaj zalety i wady inwestowania.
Inwestowanie. Plusy i minusy, czyli jak inwestować?
W poprzednich artykułach z cyklu „Jak zostać inwestorem giełdowym”, pisaliśmy już o tym, jak wybrać dobry fundusz inwestycyjny, a także o tym, na co zwrócić uwagę przy wyborze rachunku maklerskiego. Dziś nieco szerzej przedstawimy kwestie związane z ryzykiem inwestycyjnym oraz tym, czy w ogóle możliwe są inwestycje bez ryzyka.
Grup czynników ryzyka związanych z inwestowaniem jest kilka. Wszystkie one jednak sprowadzają się do jednego, głównego ryzyka, które wiąże się z możliwością osiągnięcia rezultatu innego niż oczekiwany, a więc straty całości lub części zainwestowanego kapitał lub zysku niższego od zakładanego. Do takiej sytuacji prowadzić może kilka dróg.
Ryzyko związane z inwestowaniem – ryzyko rynkowe
Jest kilka sposobów na inwestowanie. Jedna z najbardziej podstawowych form inwestowania polega na tym, że kupujesz coś taniej i sprzedajesz drożej, a więc twój zarobek jest ściśle związany z różnicą ceny danego aktywa w momencie kupna i sprzedaży. Problem w tym, że cena aktywa może się zachować zupełnie inaczej, niż się spodziewałeś. Miało drożeć, a potaniało – błędna prognoza. Tutaj często występuje sprzężenie z innymi czynnikami ryzyka, jak np. ryzykiem inwestycyjnym rynkowym czy biznesowym (złe decyzje, nieudana inwestycja danej spółki, czy jak w głośnym ostatnio przypadku CD Projekt – nieudana premiera gry).
Ryzyko związane z inwestowaniem – ryzyko płynności
Poszczególne klasy aktyw mogą różnić się pomiędzy sobą pod względem płynności. Inaczej wygląda płynność akcji dużych, popularnych spółek, inaczej płynność nieruchomości czy złotych monet. Nawet z akcjami mniejszych spółek możesz mieć problem, gdy będziesz chciał je szybko sprzedać. Dlatego ryzyko płynności to jedna z ważniejszych rzeczy, którą warto rozważyć przy rozpoczynaniu jakiejś nowej inwestycji, zwłaszcza jeśli ma to być większa pozycja.
Co ciekawe, ryzyko płynności dość dobrze obrazuje najprostsza na świecie lokata bankowa – jeżeli jest to lokata np. na 3 miesiące, to wyciągnięcie z niej pieniędzy przed czasem wiąże się z negatywnymi konsekwencjami.
Ryzyko związane z inwestowaniem – ryzyko biznesowe
Ryzyko inwestycyjne wynikające z działań podejmowanych przez konkretną spółkę np. złe decyzje menedżerskie, błędne inwestycje.
Ryzyko związane z inwestowaniem i wykorzystaniem dźwigni finansowej
W przypadku niektórych instrumentów finansowych istnieje możliwość wykorzystania tzw. „dźwigni finansowej”, a więc niejako inwestowania na kredyt. Ale dotyczy to nie tylko instrumentów finansowych. Zakup nieruchomości na kredyt będzie się wiązał z dokładnie takim samym ryzykiem – w przypadku takiej inwestycji porażka wiąże się nie tylko ze stratą własnych środków, ale także tych pożyczonych, co wiąże się z powstaniem długu.
Inwestycje a ryzyko związane z koniunkturą
W gospodarce występują cykle koniunkturalne. Przeważnie mamy do czynienia z następującymi po sobie cyklami ożywienia i spowolnienia. Sytuacja gospodarki, która jest przecież środowiskiem w jakim funkcjonują spółki, przekłada się np. na wyniki finansowe, a co za tym idzie notowania. W związku z tym na rynkach finansowych obserwujemy okresy hossy i bessy.
Najprostszym przykładem tego, jaki wpływ może wywrzeć na twoje inwestycje ryzyko związane z koniunkturą: zaczynasz inwestować na szczycie hossy „bo rośnie”. Nabywasz akcje czy udziały w funduszu po relatywnie wysokiej cenie, po czym wszystko zaczyna zwalniać, a notowania zapełniają się czerwienią. To właśnie stanowi największą trudność w inwestowaniu, tj. trzeba akumulować akcje „jak leje się krew”.
Inwestycje a ryzyko inflacji
Obecnie zaobserwować je można w przypadku lokat bankowych. Ich oprocentowanie jest niższe od poziomu inflacji, więc choć nominalnie na koncie cyferki przyrastają i trzeba zapłacić podatek od zysków kapitałowych, to realnie tracimy na takiej inwestycji. Jednymi z aktywów, które w długim terminie najlepiej zabezpieczają przed inflacją są akcje.
Inwestycje a ryzyko polityczne
Związane jest ono z wpływem polityki na gospodarkę i rynki finansowe np. poprzez ustawodawstwo. Chociaż do grupy ryzyka politycznego śmiało można wrzucić rozmaite sytuacje, które skutkują np. nałożeniem sankcji gospodarczych na jakiś kraj. Sytuacja taka miała miejsce w Turcji, która jeszcze kilka lat temu była dość modnym rynkiem, ale później wydarzył się nieudany pucz oraz spięcia na linii Turcja-USA. Obecnie jest to rynek postrzegany jako bardzo ryzykowny. Innym przykładem jest nakładanie nowych podatków (np. podatek od wydobycia niektórych kopalin, bankowy czy handlowy) czy też udział Skarbu Państwa w akcjonariacie spółki.
Inwestycje a ryzyko walutowe
Inwestowanie w innej walucie niż ta, w której zarabiasz, zawsze będzie łączyła się z dodatkowym czynnikiem ryzyka, jakim jest ryzyko walutowe. Zmiany kursów walut mogą być na tyle niekorzystne, że pomimo wypracowanych zysków, po ponownym przewalutowaniu okaże się, że odnotujesz stratę. Oczywiście ryzyko to działa również w drugą stronę – inwestując np. w ETFy notowane w EUR przy osłabieniu złotego (wzroście kursu EUR/PLN) zarabiamy odpowiednio więcej.
A może inwestycje bez ryzyka?
Niestety, nie jest możliwe całkowite wykluczenie ryzyka. Możesz je jednak zminimalizować, stosując się do kilku podstawowych, i tak naprawdę dobrze znanych zasad.
Ocena ryzyka inwestycji – inwestuj w to, co rozumiesz
To jeden ze słynnych cytatów Warrena Buffetta. Jeżeli coś jest bardzo skomplikowane, nie możesz być w pełni świadom skali ryzyka, ani tego, jak dany instrument zachowa się w określonej sytuacji. Wybierając jasne, zrozumiałe instrumenty, minimalizujesz ryzyko.
Jak zmniejszyć ryzyko inwestycji? Dywersyfikuj!
Dywersyfikacja to także jeden z podstawowych sposobów minimalizowania ryzyka. Jeśli twój portfel będzie składał się z kilku różnych klas aktywów, najlepiej takich, które posiadają korelację odwrotną (np. akcje i obligacje), strata na jednych będzie niwelowana przez zysk na drugich. Dodatkowo zaleca się także różnicowanie składu portfela w ramach danej klasy aktywa, np. co najmniej 5-7 spółek w portfelu akcyjnym lub jeszcze lepiej fundusze ETF.
Akceptacja ryzyka – podejmuj świadome decyzje
Ryzyko jest czymś normalnym w życiu i towarzyszy nam na każdym kroku, zwłaszcza w inwestowaniu. Grunt to podejmować je świadomie i rozumieć ewentualne konsekwencje. Jeden inwestor będzie miał większą awersję do ryzyka, a inny będzie spał spokojnie mimo dużych obsunięć kapitału.
Pewnych decyzji nie podejmiesz mając świadomość ryzyka. Na inne zdecydujesz się pomimo ryzyka, po gruntownej analizie sytuacji. Ale najważniejsze, aby decyzje były podejmowane świadomie.
Chcesz dowiedzieć się więcej na temat tego, jak zostać inwestorem? Obejrzyj zapis webinaru – pierwsze kroki na giełdzie.
