W tym artykule wyjaśnionych wiele użytecznych pojęć z zakresu analizy finansowej, szczególnie z punktu widzenia inwestycji zagranicznych.
Płynność bieżąca = Ś𝑟 𝐴𝑘𝑡𝑦𝑤𝑎 𝑂𝑏𝑟𝑜𝑡𝑜𝑤𝑒 / 𝑍𝑜𝑏𝑜𝑤𝑖ą𝑧𝑎𝑛𝑖𝑎 𝐾𝑟ó𝑡𝑘𝑜𝑡𝑒𝑟𝑚𝑖𝑛𝑜𝑤𝑒
Wskaźnik obrazuje jaka jest zdolność przedsiębiorstwa do regulowania zobowiązań krótkoterminowych korzystając wyłącznie z aktywów obrotowych. Przyjęta w analizie bankowej oraz podawana w literaturze wartość tego wskaźnika powinna zawierać się w przedziale od 1,3 do 2. W przypadku tego wskaźnika zarówno zbyt wysoka jak i zbyt niska jego wartość oznacza złe zarządzanie płynnością. Zbyt wysoki jego poziom świadczy o braku pomysłów na zagospodarowanie nadmiaru gotówki przez zarząd spółki, zbyt niski z kolei może oznaczać będzie miała kłopoty z terminowym regulowaniem zobowiązań.
Płynność gotówkowa szybka = (Ś𝑟 𝐴𝑘𝑡𝑦𝑤𝑎 𝑂𝑏𝑟𝑜𝑡𝑜𝑤𝑒 − 𝑍𝑎𝑝𝑎𝑠𝑦) / 𝑍𝑜𝑏𝑜𝑤𝑖ą𝑧𝑎𝑛𝑖𝑎 𝐾𝑟ó𝑡𝑘𝑜𝑡𝑒𝑟𝑚𝑖𝑛𝑜𝑤𝑒
Od poprzedniego wskaźnik ten różni się wyłączeniem najmniej płynnego elementu jakim są zapasy. Idealna sytuacja jest wtedy, gdy wskaźnik przyjmuje wartość 1. Oznacza to, że spółka jest w stanie spłacić krótkoterminowe zobowiązania korzystając tylko z najpłynniejszych elementów majątku.
Adekwatność gotówkowa = 𝑃𝑟𝑧𝑒𝑝ł𝑦𝑤𝑦 𝑃𝑖𝑒𝑛𝑖ęż𝑛𝑒 𝑁𝑒𝑡𝑡𝑜 𝑧 𝐷𝑧𝑖𝑎ł. 𝑂𝑝𝑒𝑟𝑎𝑐𝑦𝑗𝑛𝑒𝑗 / 𝑍𝑜𝑏𝑜𝑤𝑖ą𝑧𝑎𝑛𝑖𝑎 𝐾𝑟ó𝑡𝑘𝑜𝑡𝑒𝑟𝑚𝑖𝑛𝑜𝑤𝑒
Wskaźnik ten informuje inwestora jaka jest zdolność przedsiębiorstwa do regulowania zobowiązań krótkoterminowych przepływami pieniężnymi z podstawowej działalności (z wyłączeniem działalności finansowej i inwestycyjnej spółki). Długotrwała wartość wskaźnika poniżej zera oznacza bardzo niebezpieczną sytuację dla firmy, gdyż zmuszona jest wyprzedawać swój majątek bądź zaciągać kolejne zobowiązania, aby finansować zobowiązania bieżące. Wartości wskaźnika dla zdrowego przedsiębiorstwa powinny być powyżej 1 – oznacza to, że spółka ze swojej działalności operacyjnej po spłacie zobowiązań jest w stanie generować nadwyżki finansowe.
Normalizacja EPS = 1 − (𝐵𝑎𝑠𝑖𝑐 𝐸𝑃𝑆 / 𝐵𝑎𝑠𝑖𝑐 𝑁𝑜𝑟𝑚𝑎𝑙𝑖𝑧𝑒𝑑 𝐸𝑃𝑆)
Pokazuje, jak mocno różni się wynik znormalizowany od podstawowego. Ujemna wartość wskaźnika pokazuje, że zdarzenia jednorazowe miały dodatni wpływ na wynik. Dodatnia wartość z kolei świadczy o negatywnym wpływie czynników jednorazowych. Z punktu widzenia inwestora korzystne jest obserwowanie jak najmniejszych odchyleń (wskaźnik dąży do zera) w czasie. Powtarzające się odchylenia powyżej 5% świadczą o bardzo kiepskiej jakości wyników spółki.
Rozwodnienie EPS = 1 − (𝐵𝑎𝑠𝑖𝑐 𝑁𝑜𝑟𝑚𝑎𝑙𝑖𝑧𝑒𝑑 𝐸𝑃𝑆 / 𝑁𝑜𝑟𝑚𝑎𝑙𝑖𝑧𝑒𝑑 𝐷𝑖𝑙𝑢𝑡𝑒𝑑 𝐸𝑃𝑆)
Pokazuje jak duży wpływ na wynik spółki miałoby wykonanie wszystkich programów motywacyjnych. Im więcej akcji zarząd spółki ma otrzymać w ramach pakietów motywacyjnych, tym niższa wartość wskaźnika (powinna być w przedziale <0; -inf>). Wartość pożądana – 0.
P/E (price to earnings) = 𝐶𝑒𝑛𝑎 𝑎𝑘𝑐𝑗𝑖 / 𝑁𝑜𝑟𝑚𝑎𝑙𝑖𝑧𝑒𝑑 𝐸𝑃𝑆
Wskaźnik informuje o tym, jak droga jest dana spółka – czyli ile dolarów należy zapłacić za jednego dolara zysku spółki. Im niższa jego wartość tym lepiej. Typowo dla spółek dywidendowych nie chcemy, aby wartość wskaźnika przekraczała 20.
P/E excluding net cash = (𝐶𝑒𝑛𝑎 𝑎𝑘𝑐𝑗𝑖 + 𝑍𝑎𝑑ł𝑢ż𝑒𝑛𝑖𝑒 𝑛𝑒𝑡𝑡𝑜 𝑛𝑎 𝑎𝑘𝑐𝑗ę) / (𝑁𝑜𝑟𝑚𝑎𝑙𝑖𝑧𝑒𝑑 𝐸𝑃𝑆 − 𝑃𝑟𝑧𝑦𝑐ℎ𝑜𝑑𝑦 𝑜𝑑𝑠𝑒𝑡𝑘𝑜𝑤𝑒 𝑛𝑎 𝑎𝑘𝑐𝑗ę + 𝐾𝑜𝑠𝑧𝑡𝑦 𝑜𝑑𝑠𝑒𝑡𝑘𝑜𝑤𝑒 𝑛𝑎 𝑎𝑘𝑐𝑗ę)
W tym wariancie do obliczenia wskaźnika P/E przyjmuje się, że spółka wykorzystała wszystkie środki finansowe do spłaty zadłużenia odsetkowego a następnie wypłaciła pozostałą gotówkę i jej ekwiwalenty akcjonariuszom. Wskaźnik ten liczy się tylko dla spółek o ujemnym zadłużeniu netto, czyli dla takich podmiotów, które mają więcej gotówki i pochodnych niż zadłużenia odsetkowego. Podobnie, jak w przypadku standardowego P/E – im niższa wartość wskaźnika tym lepiej.
DY (dividend yield) = (𝐷𝑦𝑤𝑖𝑑𝑒𝑛𝑑𝑎 𝑛𝑎 𝑎𝑘𝑐𝑗ę / 𝐶𝑒𝑛𝑎 𝑎𝑘𝑐𝑗𝑖) 𝑥 100%
Wskaźnik ten obrazuje jaki procentowy zwrot przyniesie trzymanie akcji przez rok z samej tylko dywidendy. Pożądane wartości – im więcej, tym lepiej. Ale raczej nie więcej niż dwukrotność średniej dla SP500. Przy spółkach dywidendowych przyjmuje się, że minimalna wartość
wskaźnika nie powinna być niższa niż 2%. Z drugiej strony należy uważać, aby nie wpaść w tzw. pułapkę wysokiej dywidendy – zbyt wysoka dywidenda może być trudna do utrzymania lub może świadczyć o bardzo trudnej sytuacji spółki. Oczywiście niektóre podmioty typu REITy czy MLP charakteryzują się wysokimi stopami dywidendy.
DPR (dividend payout ratio) = (𝐷𝑦𝑤𝑖𝑑𝑒𝑛𝑑𝑎 𝑛𝑎 𝑎𝑘𝑐𝑗ę / 𝑍𝑛𝑜𝑟𝑚𝑎𝑙𝑖𝑧𝑜𝑤𝑎𝑛𝑦 𝐸𝑃𝑆) 𝑥 100%
Wskaźnik pokazuje jaki procent zysku spółka przeznacza na dywidendę. Nadwyżka zostaje w przedsiębiorstwie i może zostać przeznaczone na dalszy rozwój spółki. Z tego powodu chociaż akcjonariusze mogą odnosić krótkoterminową korzyść z bardzo wysokich wartości wskaźnika,
tym niemniej długoterminowo taka sytuacja zmniejsza tempo rozwoju spółki i obniża potencjał podwyżek w przyszłości. Docelowo dla spółek dywidendowych korzystne wartości wskaźnika mieszczą się w przedziale <20%; 60%>
DPS (dividend per share) = 𝐷𝑦𝑤𝑖𝑑𝑒𝑛𝑑𝑎 całkowita / Liczba akcji
Pokazuje, ile gotówki spółka wypłaca w formie dywidendy na jedną akcję.
ROA (return on assets) = 𝑍𝑦𝑠𝑘 𝑛𝑒𝑡𝑡𝑜 / Ś𝑟. 𝐴𝑘𝑡𝑦𝑤𝑎
Mierzy efektywność wykorzystania zasobów spółki. Im więcej, tym lepiej
ROE (return on equity) = 𝑍𝑦𝑠𝑘 𝑛𝑒𝑡𝑡𝑜 / Ś𝑟. 𝑘𝑎𝑝𝑖𝑡𝑎ł 𝑤ł𝑎𝑠𝑛𝑦
Wskaźnik ROE (return on equity lub zwrot na kapitale własnym) jest miarą zwrotu jakiego mogą oczekiwać akcjonariusze danej firmy. Mierzy on jaki zysk przypada na zainwestowany kapitał
własny akcjonariuszy, a więc mówiąc wprost podaje, ile zysku spółka wygenerowała na każdego złotego zainwestowanego w kapitał własny. Pożądane wartości – powyżej 10%, im więcej, tym lepiej. Jeżeli ROE > ROA to oznacza, że spółka korzysta z kapitałów obcych (co jest korzystne oczywiście o ile spółka nie przekracza progów ostrożnościowych).
Pokrycie odsetek zyskiem = 𝐸𝐵𝐼𝑇𝐷𝐴 / (𝐾𝑜𝑠𝑧𝑡𝑦 𝑜𝑑𝑠𝑒𝑡𝑘𝑜𝑤𝑒 + 𝑃𝑟𝑧𝑦𝑐ℎ𝑜𝑑𝑦 𝑜𝑑𝑠𝑒𝑡𝑘𝑜𝑤𝑒)
Wskaźnik ten pokazuje jaka jest zdolność przedsiębiorstwa do regulowania płatności odsetkowych lub inaczej, jak wiele razy generowana w trakcie roku gotówka przewyższa wysokość płaconych odsetek. Interpretacja – im więcej tym lepiej – krytyczny poziom to poniżej 1
oznacza, że spółka nie generuje wystarczającej ilości środków, aby zapłacić odsetki.
EBITDA (earningsbefore interest,taxes, depreciation and amortization)
Zysk przed kosztami odsetkowymi, podatkami i amortyzacją. Amerykanie rozróżniają amortyzację środków trwałych (depreciation) i amortyzację wartości niematerialnych i prawnych (amortization)
Zobowiązania do kosztów własnych = 𝑍𝑜𝑏𝑜𝑤𝑖ą𝑧𝑎𝑛𝑖𝑎 𝑜𝑔ół𝑒𝑚 / Ś𝑟. 𝑘𝑎𝑝𝑖𝑡𝑎ł 𝑤ł𝑎𝑠𝑛𝑦
Wskaźnik istotny głównie z punktu widzenia pożyczkodawców – informuje, jaką część zobowiązań stanowią kapitały własne. Im większy udział k. własnych (czyli im niższa wartość wskaźnika) tym bezpieczniej może się czuć potencjalny pożyczkodawca
Debt/equity = Ś𝑟. 𝑧𝑎𝑑ł𝑢ż𝑒𝑛𝑖𝑒 𝑜𝑑𝑠𝑒𝑡𝑘𝑜𝑤𝑒 / Ś𝑟. 𝑘𝑎𝑝𝑖𝑡𝑎ł 𝑤ł𝑎𝑠𝑛𝑦
Pokazuje jaki jest stosunek kapitału własnego spółki i jej długu odsetkowego. Im niższa wartość tego wskaźnika, tym lepsza sytuacja spółki (mniejsza szansa na problemy z obsługą zadłużenia). Za bezpieczny poziom wskaźnika przyjmuje się wartości mniejsze od 1.
Struktura zobowiązań = 𝑍𝑜𝑏𝑜𝑤𝑖ą𝑧𝑎𝑛𝑖𝑎 𝑑ł𝑢𝑔𝑜𝑡𝑒𝑟𝑚𝑖𝑛𝑜𝑤𝑒 / 𝑍𝑜𝑏𝑜𝑤𝑖ą𝑧𝑎𝑛𝑖𝑎 𝑟𝑎𝑧𝑒𝑚
Mniej istotny niż struktura zadłużenia, wskaźnik ten obrazuje, jaką częścią zobowiązań są zobowiązania długoterminowe. Interpretacja - im bliżej jedynki, tym lepiej
Struktura zadłużenia = 𝑍𝑎𝑑ł𝑢ż𝑒𝑛𝑖𝑒 𝑑ł𝑢𝑔𝑜𝑡𝑒𝑟𝑚𝑖𝑛𝑜𝑤𝑒 / 𝑍𝑎𝑑ł𝑢ż𝑒𝑛𝑖𝑒 𝑐𝑎ł𝑘𝑜𝑤𝑖𝑡𝑒
Pokazuje jaką część zadłużenia stanowi zadłużenie długoterminowe – pożądana wartość
wskaźnika powyżej 0.5 (im więcej, tym lepiej). Zadłużenie długoterminowe jest korzystniejsze dla spółki, ponieważ daje jej więcej czasu na ewentualną spłatę bądź konieczność zrolowania. Duży udział zadłużenia krótkoterminowego może oznaczać problemy z płynnością.
Nadwyżka cash O nad I + F – emisja
𝑁𝑒𝑡 𝐶𝑎𝑠ℎ 𝐹𝑟𝑜𝑚 𝑇𝑜𝑡𝑎𝑙 𝑂𝑝𝑒𝑟𝑎𝑡𝑖𝑛𝑔 𝐴𝑐𝑡𝑖𝑣𝑖𝑡𝑖𝑒𝑠 − 𝑁𝑒𝑡 𝐶𝑎𝑠ℎ 𝐹𝑟𝑜𝑚 𝐼𝑛𝑣𝑒𝑠𝑡𝑖𝑛𝑔 𝐴𝑐𝑡𝑖𝑣𝑖𝑡𝑖𝑒𝑠 − 𝑁𝑒𝑡 𝐶𝑎𝑠ℎ 𝐹𝑟𝑜𝑚 𝐹𝑖𝑛𝑎𝑛𝑐𝑖𝑎𝑙 𝐴𝑐𝑡𝑖𝑣𝑖𝑡𝑖𝑒𝑠 − 𝐼𝑠𝑠𝑢𝑎𝑛𝑐𝑒 𝑂𝑓 𝐶𝑎𝑝𝑖𝑡𝑎𝑙 𝑆𝑡𝑜𝑐𝑘 − 𝐼𝑠𝑠𝑢𝑎𝑛𝑐𝑒 𝑂𝑓 𝐶𝑎𝑝𝑖𝑡𝑎𝑙 𝑆𝑡𝑜𝑐𝑘
Wskaźnik pokazuje, czy spółka jest w stanie pokryć wydatki inwestycyjne i finansowe gotówką wygenerowaną w trakcie działalności operacyjnej. Pożądana wartość – jak najwyższa (dodatnia)
Nadwyżka cash O nad I + F - emisja - skup
𝑁𝑒𝑡 𝐶𝑎𝑠ℎ 𝐹𝑟𝑜𝑚 𝑇𝑜𝑡𝑎𝑙 𝑂𝑝𝑒𝑟𝑎𝑡𝑖𝑛𝑔 𝐴𝑐𝑡𝑖𝑣𝑖𝑡𝑖𝑒𝑠 − 𝑁𝑒𝑡 𝐶𝑎𝑠ℎ 𝐹𝑟𝑜𝑚 𝐼𝑛𝑣𝑒𝑠𝑡𝑖𝑛𝑔 𝐴𝑐𝑡𝑖𝑣𝑖𝑡𝑖𝑒𝑠 − 𝑁𝑒𝑡 𝐶𝑎𝑠ℎ 𝐹𝑟𝑜𝑚 𝐹𝑖𝑛𝑎𝑛𝑐𝑖𝑎𝑙 𝐴𝑐𝑡𝑖𝑣𝑖𝑡𝑖𝑒𝑠 − 𝐼𝑠𝑠𝑢𝑎𝑛𝑐𝑒 𝑂𝑓 𝐶𝑎𝑝𝑖𝑡𝑎𝑙 𝑆𝑡𝑜𝑐𝑘 − 𝐼𝑠𝑠𝑢𝑎𝑛𝑐𝑒 𝑂𝑓 𝐶𝑎𝑝𝑖𝑡𝑎𝑙 𝑆𝑡𝑜𝑐𝑘 + 𝑅𝑒𝑝𝑢𝑟𝑐ℎ𝑎𝑠𝑒 𝑂𝑓 𝐶𝑎𝑝𝑖𝑡𝑎𝑙 𝑆𝑡𝑜𝑐𝑘
Modyfikacja poprzedniego wskaźnika – uwzględnia program skupu akcji własnych (którego obcięcie nie skutkuje tak negatywnymi dla spółki konsekwencjami, jak obcięcie dywidendy. Interpretacja jak poprzednio
O+ I- F-
Wskaźnik kontroluje, czy działalność operacyjna spółki generuje gotówkę (O+) oraz czy działalność finansowa (F-) i inwestycyjna (I-) są źródłem wypływu gotówki ze spółki. Jest to pożądana sytuacja dla przedsiębiorstwa, którego okres dynamicznego rozwoju już się skończył
Zadłużenie netto jako % kapitalizacji = 𝑍𝑎𝑑ł𝑢ż𝑒𝑛𝑖𝑒 𝑛𝑒𝑡𝑡𝑜 𝑛𝑎 𝑎𝑘𝑐𝑗ę / 𝐶𝑒𝑛𝑎 𝑎𝑘𝑐𝑗𝑖
Wskaźnik pomocniczy – informuje jaki % kapitalizacji spółki stanowi jej zadłużenie. Wartości
wskaźnika poniżej zera oznaczają, że spółka nie posiada zadłużenia netto (gotówka i ekwiwalenty przekraczają zadłużenie odsetkowe). Pożądana wartość – ujemna, jak najniższa
TTM (trailing twelve months)
Wartość danego parametru finansowego za ostatnie dwanaście miesięcy (ostatnie 4 kwartały)
M&A (merger and acquisition)
Operacja fuzji, czyli przejęcia innego przedsiębiorstwa
CFO (Cash from operating activities)
Gotówka z działalności operacyjnej (pozycja z rachunku przepływów pieniężnych). Informacja o tym jak dużo gotówki udało się wypracować spółce w toku działalności operacyjnej
CFI (Cash from investing activities)
Gotówka z działalności inwestycyjnej (pozycja z rachunku przepływów pieniężnych). Informacja o tym jak dużo gotówki pochłonęła (jeżeli spółka inwestuje) lub przyniosła (jeżeli spółka pozbywa się swoich inwestycji) działalność inwestycyjna
CFF (Cash from financing activities)
Gotówka z działalności finansowej (pozycja z rachunku przepływów pieniężnych). Informacja o tym jak dużo gotówki pochłonęła (jeżeli spółka wypłaca dywidendę, skupuje akcje własne lub umarza dług) lub przyniosła (jeżeli spółka emituje nowe akcje, zaciąga kredyty) działalność finansowa
