Tylko odpowiednie nastawienie psychiczne umożliwia skuteczne inwestowanie. Psychologia odgrywa ogromną rolę – od tego, w jaki sposób będziesz podchodził do zawieranych transakcji, zależeć będą Twoje wyniki. Impulsywne podejmowanie decyzji narazi Cię na znaczne straty, podczas gdy trzymanie się obranej wcześniej strategii powinno zaowocować wzrostem wartości Twojego portfela. Zatem jak w praktyce poradzić sobie ze swoimi emocjami i czym tak naprawdę jest psychologia inwestowania?
Od czego zależy skuteczność inwestora?
Wbrew pozorom nawet najlepsza strategia inwestycyjna nie gwarantuje wypracowania zysków – nawet jeśli giełda będzie podążać zgodnie z oczekiwaniami inwestora. Jest to swoisty paradoks, bo przecież w takiej sytuacji powinno się generować największe zyski. Zatem co odpowiada za taki obrót spraw?
Najczęstszą przyczyną jest uleganie ludzkim emocjom. Zaburzają one rzeczywisty obraz sytuacji panującej na rynku i powodują podejmowanie kompletnie irracjonalnych decyzji. W efekcie inwestor, zamiast trzymać się obranej wcześniej strategii, zawiera transakcję w oparciu o swoje przeczucia, które najczęściej okazują się błędne.
Jest to najbardziej widoczne podczas nagłych wahań rynku – szczególnie w trakcie gwałtownych korekt kursu danego instrumentu. Wtedy inwestor, widząc, jak cena konkretnej spółki giełdowej z godziny na godzinę zaczyna coraz bardziej tracić na wartości, odczuwa instynktowny odruch każący mu jak najszybciej pozbyć się zniżkującego aktywa. Tak w skrócie działa podświadoma psychologia inwestora, która nakazuje mu panikować i szybko zamykać otwarte pozycje.
Niestety, taka korekta bardzo często okazuje się tylko tymczasową „czkawką” rynku, po której kurs instrumentu ponownie zaczyna podążać zgodnie z wcześniejszą prognozą i średnio- lub długoterminowym treści. W najlepszym przypadku skutkiem tej decyzji jest wysoki koszt alternatywny, a w najgorszym poniesienie wymiernej straty finansowej. Ponadto inwestowanie w akcje można określić jako „kontrintuicyjne”, tzn. najlepiej kupować jak akcje tanieją, a na rynku rządzi pesymizm lub panika, natomiast sprzedawać w okresach euforii.
Psychologia inwestowania to nie tylko strach, ale i chciwość
Owszem, panika podczas posiadania aktywnych pozycji na giełdzie może Cię zrujnować, ale równie szkodliwa może okazać się chciwość. To uczucie w mniejszym lub większym stopniu towarzyszy każdemu inwestorowi i przejawia się głównie poprzez niechęć do realizowania zysków.
Jednak chciwość może objawić się także w postaci próby ślepego gonienia hossy i podążania za rynkowymi wzrostami. Zjawisko to w świecie psychologii inwestowania określane jest jako FOMO (Fear Of Missing Out) i polega na kupowaniu wszystkiego, co tylko zwyżkuje, nawet jeśli dane aktywo jest wyraźnie przewartościowane lub jego wartość jest czysto spekulacyjna. Niestety, w przypadku irracjonalnych wzrostów cenowych prędzej czy później następuje ich korekta, w wyniku której wielu inwestorów ponosi dotkliwe straty.
Psychologia inwestowania na giełdzie w praktyce
Wiesz już, jak ogromną rolę w procesie inwestowania odgrywają ludzkie emocje, dlatego też Twoim celem jako inwestora jest ich minimalizowanie. Wyeliminowanie jest bowiem praktycznie niemożliwe, trzeba nauczyć się z nimi żyć. Wszystkie decyzje dotyczące Twojego portfela inwestycyjnego powinny być podejmowane „na chłodno”, w oparciu o opracowaną wcześniej strategię, choćby najprostszą, ale koniecznie spisaną! Będzie to kluczem do zarabiania na giełdzie i jednocześnie oszczędzi Ci dużej ilości zbędnego stresu.
Jeśli chcesz opracować swoją własną taktykę gry na giełdzie, to musisz wziąć pod uwagę kilka podstawowych czynników. Pierwszym z nich jest to, jakie masz oczekiwania względem przyszłych inwestycji – jaka interesuje Cię stopa zwrotu oraz to, jaki poziom ryzyka jesteś w stanie zaakceptować.
Ważne jest także określenie Twojego horyzontu inwestycyjnego. W przypadku takich aktywów jak akcje, zasadniczo im będzie on dłuższy, tym większą będziesz mieć pewność, że zarobisz. Dla pozostałych aktywów warto sprawdzić wyniki historyczne, aby dowiedzieć się jaka jest zmienność oraz możliwe stopy zwrotu. To powinno ułatwić podejmowanie trafnych decyzji.
Jako Stowarzyszenie Inwestorów Indywidualnych prowadzimy cykl ABC inwestora, przygotowujący osoby zainteresowane do bezpiecznego i skutecznego inwestowania.
