Kolejna edycja badania samooceny wiedzy ekonomicznej Polaków nie napawa optymizmem. 9 na 10 ankietowanych nie zamierza samodzielnie inwestować na GPW, a niewiele mniej w ogóle nie myśli o jakimkolwiek inwestowaniu długoterminowym. Jednocześnie znajomość ETF-ów notowanych na polskiej giełdzie deklaruje tylko 7% badanych.
Badanie „Poziom wiedzy finansowej Polaków 2023” przeprowadzone zostało na zlecenie Warszawskiego Instytutu Bankowości i Fundacji Giełdy Papierów Wartościowych w Warszawie przez firmę CBM Indicator na ogólnopolskiej reprezentatywnej próbie dorosłych 1000 osób w dniach 10 lutego - 20 lutego br. Badanie przeprowadzone zostało już po raz szósty. Ubiegłoroczne wyniki opisywaliśmy w artykule „Poziom wiedzy finansowej Polaków wciąż niski. Niewielu chce inwestować na GPW”. W niektórych aspektach w 2023 r. jest jeszcze gorzej niż w 2022 r.
Polaków portret własny
Jak wynika z badania, średni poziom wiedzy ekonomicznej ankietowanych wynosi 2,88 w 5-stopniowej skali wobec 2,91 rok temu. Rozkład odpowiedzi również jest podobny jak w 2022 r. Autorzy badania zapewniają, że płeć nie różnicuje poziomu deklarowanej wiedzy, natomiast istotne różnice występują u respondentów w różnym wieku i o różnym poziomie wykształcenia (im starsi i gorzej wykształceni, tym niżej oceniają wiedzę).
W pytaniu dotyczącym źródeł wiedzy o finansach i ekonomii, miejsce numer jeden ponownie zajął Internet, choć – wbrew intuicji – jego rola zmalała, zarówno gdy mowa o portalach i blogach, jak i podcastach oraz materiałach video. Aż o 10 punktów procentowych spadła natomiast liczba odpowiedzi wskazujących szkołę lub uczelnię.
Wśród tematów wskazanych jako wymagające uzupełnienia wiedzy w pierwszej kolejności, pierwsze miejsce zachowało cyberbezpieczeństwo (44%), lecz różnica z drugim na liście inwestowaniem (33%) sukcesywnie topnieje. Warto jednak zwrócić uwagę, że w porównaniu do lat 2020-2021, odsetek spada zainteresowanych pogłębianiem wiedzy na temat inwestowania.
Powodów takiego stanu rzeczy szukać można w odpowiedziach na inne pytanie, które dotyczyło osobistych skutków spowolnienia gospodarczego (a w zasadzie inflacji). Brak możliwości inwestowania/oszczędzania zadeklarowało 82% badanych.
Mało chętnych do inwestowania
Niewielkie zmiany zaszły też w rozkładzie odpowiedzi dotyczących samooceny poziomu wiedzy o giełdzie, choć warto zwrócić uwagę, że ubywa osób deklarujących brak wiedzy (14%).
Jeden z ciekawszych slajdów dotyczy wiedzy o konkretnych instrumentach notowanych na GPW. O ile o akcjach słyszało ponad 90% badanych, to o ETF-ach mniej niż 10%.
W tym miejscu warto dodać, że autorzy badania dokonali korekty względem prezentacji komunikowanej rynkowi w latach poprzednich, w zakresie deklarowanej znajomości ETF-ów w latach 2020 i 2021.
Coś mocno dziwnego stało się z ETF-ami po 2020, szczególnie w świetle rozwoju oferty @EtfBeta czy @FinaxPoland
— Michał Żuławiński (@M_Zulawinski) March 22, 2022
Warto sprawdzić szczegółowe wyniki, może tam tkwi odpowiedź skąd ta anomalia.
Bardzo negatywny obraz atrakcyjności inwestowania na GPW wyłania się z odpowiedzi na pytanie o samodzielne inwestowanie w najbliższym czasie na krajowym rynku. Aż 90% ankietowanych stwierdziło, że nie ma takich planów. To wyraźny wzrost względem lat 2020 (71%) i 2021 (81%).
Co ciekawe, rozkład odpowiedzi na pytanie o główne obawy względem inwestowania na GPW, pozostają podobne. Przede wszystkim brak wiedzy (68%) i awersja do ryzyka (27%), a w mniejszym stopniu brak kapitału wyjściowego (19%).
W omówieniu pytania dotyczącego wiedzy o sposobach inwestowania/oszczędzania na emeryturę (bez wskazania rynku) znalazł się również odsetek osób, które deklarują, że w ogóle nie rozważają tego rodzaju inwestowania. Odsetek ten wyniósł 78%.
Pełną prezentację wyników badania "Poziom wiedzy finansowej Polaków 2023" znaleźć można m.in. na stronie internetowej Związku Banków Polskich. Omówienie wyników badania miało natomiast miejsce w czasie konferencji prasowej zorganizowanej w Sali notowań GPW. Publikacja badania miała miejsce w przededniu Kongresu Edukacji Finansowej i Przedsiębiorczości (22-23.03).
