W świecie inwestycji istnieje wiele metod analizy rynków finansowych, a jedną z najważniejszych i najbardziej popularnych jest teoria Dowa. Została opracowana przez Charlesa H. Dowa, amerykańskiego dziennikarza i analityka rynków finansowych, i stanowi podstawę analizy technicznej. Dow opracował swoją teorię na podstawie analizy zachowań cen na amerykańskim rynku (NYSE) pod koniec XIX roku.
W latach 1900-1902 opublikował artykuły dotyczące podstawowych zasad i narzędzi analizy technicznej. Opisywał w nich swoje poglądy na temat spekulacji oraz roli średnich transportowej i przemysłowej. Pełniły one rolę barometrów koniunktury na rynku akcji. Jej zasady są wciąż stosowane przez wielu inwestorów i traderów na całym świecie. W tym artykule przybliżona zostanie teoria Dowa oraz podstawowe zasady, które warto znać jako początkujący inwestor.
Sześć podstawowych założeń teorii Dowa
Teoria Dowa jest jednym z najstarszych podejść do analizy rynków finansowych. Stanowi podstawę dla analizy technicznej, dlatego jest szeroko stosowana przez inwestorów na całym świecie. Poniżej zostały przedstawione główne założenia teorii Dowa oraz omówiono ich zastosowania praktyczne.
1. Rynki dyskontują wszystko
Założenie to mówi, że cena akcji na rynku odzwierciedla wszystkie dostępne informacje, zarówno te publiczne, jak i prywatne. Nawet zdarzenia losowe, takie jak powodzie czy trzęsienia ziemi szybko dyskontowane są przez rynek (choć nie były przewidywane). To oznacza, że nie ma potrzeby analizowania finansów firm, wiadomości gospodarczych czy politycznych, ponieważ wszystko to jest już uwzględnione w cenie, której analiza jest kluczem do sukcesu.
Przykład: Gdy firma Apple zaprezentowała na początku 2007 roku iPhone'a i ogłosiła datę premiery, cena jej akcji wzrosła. Wzrost ten odzwierciedlał oczekiwania inwestorów co do przyszłych zysków z nowego produktu, a więc rynek "dyskontował" te informacje. W efekcie notowania wzrosły do premiery o ponad 60%, a do końca roku zwyżka przekroczyła 100%.
2. Istnieją trzy rodzaje trendów rynkowych
Teoria Dowa identyfikuje trzy rodzaje trendów: główne (od kilku lat do kilkunastu lat), wtórne (od kilku tygodni do kilku miesięcy) i krótkoterminowe (poniżej kilku tygodni). Każdy z tych trendów może mieć charakter wzrostowy lub spadkowy.
Trend długoterminowy (główny) dominuje na rynku. Jest to ruch trwający co najmniej rok. Jego charakter zależy od oczekiwań co do stanu i perspektyw gospodarki na poszczególnych etapach jej cyklu koniunkturalnego. Trend wzrostowy zwany jest też hossą lub rynkiem byka, a trend spadkowy to bessa lub rynek niedźwiedzia
Trend średnioterminowy (wtórny) stanowi korektę trendu głównego i trwa zazwyczaj od 3 tygodni do 3 miesięcy. Korekty te znoszą często 33%, 50% lub 66% poprzedniego ruchu cen. Porównywane są często do fal morskich oraz przypływów i odpływów.
Trend krótkoterminowy stanowi korektę trendu wtórnego i trwa do kilku tygodni. Porównywany jest do zmarszczek na powierzchni wody.
3. Trend główny składa się z trzech faz
Wyróżniamy trzy fazy trendu głównego.
Faza 1 to Akumulacja. Aktywność inwestorów jest wówczas niska, choć złe informacje napływające na rynek są już zdyskontowane. Doświadczeni inwestorzy skupują akcje na podstawie przeprowadzonych analiz, a tłum patrzy z niedowierzaniem na postępującą zwyżkę.
Faza 2 to Wzrost cen. Rośnie wówczas grono inwestorów dokonujących zakupów na podstawie przeprowadzonych analiz, ale i również tych zwabionych na rynek pozytywnymi wiadomościami gospodarczymi. Ceny podlegają licznym korektom
Faza 3 to Dystrybucja. Optymistycznym danym publikowanym w mediach towarzyszy masowy udział inwestorów. Doświadczeni inwestorzy zaczynają sprzedawać akcje i realizować wysokie zyski. W tym czasie tłum jest sfrustrowany brakiem wzrostów, a ceny osiągają swoje szczyty i zaczynają spadać.
Poniżej został zamieszczony przykład 3 faz występujących w praktyce:
4. Trendy są potwierdzane przez różne indeksy
W pierwotnym założeniu każdy istotny sygnał zapowiadający hossę lub bessę musiał zostać potwierdzony przez wskazania dwóch średnich: przemysłowej i transportowej.
- Średnia transportowa, znana również jako Dow Jones Transportation Average (DJTA), jest indeksem giełdowym składającym się z różnych spółek z sektora transportowego. Indeks ten monitoruje wydajność akcji firm z branży transportowej, takich jak linie lotnicze, przewoźnicy kolejowi, firmy logistyczne, przewoźnicy drogowi, spółki żeglugowe i inne. Średnia transportowa jest często postrzegana jako ważny wskaźnik zdrowia gospodarki, ponieważ wykazuje, w jaki sposób sektor transportu reaguje na zmiany koniunktury gospodarczej. Jeśli średnia transportowa rośnie, może to wskazywać na pozytywne perspektywy gospodarcze, a jeśli spada, może to sygnalizować spowolnienie gospodarcze lub obawy dotyczące sektora transportowego.
- Średnia przemysłowa, znana również jako Dow Jones Industrial Average (DJIA) lub po prostu Dow Jones, jest jednym z najbardziej znanych indeksów giełdowych na świecie. Składa się z 30 dużych i znaczących spółek z różnych sektorów przemysłowych, takich jak przemysł ciężki, produkcja, technologia, energetyka, zdrowie i wiele innych. Indeks ten jest używany jako miara ogólnej wydajności rynku akcji i stanowi istotny wskaźnik zdrowia gospodarki. Wzrost DJIA jest interpretowany jako oznaka dobrej kondycji gospodarczej i optymizmu inwestorów, podczas gdy spadek może wskazywać na niepewność gospodarczą lub obawy inwestorów.
Oba wskaźniki, średnia transportowa i przemysłowa, są używane przez inwestorów i analityków do monitorowania trendów na rynkach finansowych, identyfikowania okresów wzrostu, korekty lub spadku oraz oceny ogólnego stanu gospodarki.
Obecnie często modyfikuje się te założenia biorąc do obserwacji np. S&P500 oraz Nasdaq.
Hossa rozpoczyna się, gdy obie średnie przebijają się ponad ostatni, lokalny szczyt, po którym wystąpił trend wtórny (korekta). Najsilniejsze wskazanie zmiany trendu powstaje wtedy, gdy sygnały wynikające ze średnich występują w relatywnie niewielkim odstępie czasu między sobą.
5. Wolumen potwierdza trend
Wolumen to liczba instrumentów finansowych, która zmieniła właściciela. Mierzy on aktywność inwestorów w zdefiniowanym okresie i stanowi dodatkową informację, istotną dla potwierdzenia sygnałów płynących z rynku. Według teorii Dowa, wolumen transakcji powinien wzrastać w kierunku głównego trendu. To oznacza, że w trendzie wzrostowym wolumen powinien wzrastać, gdy ceny rosną, a maleć, gdy ceny spadają. Odwrotna tendencja występuje w bessie, tzn. wolumen powinien maleć wraz ze wzrostami cen i rosnąć w trakcie spadków.
Ostatni przykład takiej hossy (trendu wzrostowego) miał miejsce na rynku kryptowalut w 2017 roku. Wolumen transakcji na Bitcoinie znacznie wzrósł podczas zwyżki notowań, co potwierdzało siłę trendu.
6. Trend jest kontynuowany, dopóki nie pojawią się definitywne oznaki świadczące o jego odwróceniu
Ostatnie założenie teorii Dowa mówi, że trend (wzrostowy lub spadkowy) trwa, dopóki nie pojawią się wyraźne sygnały jego odwrócenia. Tym samym istnieje większe prawdopodobieństwo do kontynuacji trendu niż do jego odwrócenia. Sam sygnał odwrócenia trendu musi być jasny i wyraźny. Jednym z najważniejszych celów analizy technicznej jest rozpoznawanie momentów, w których trend ulega zmianie (lub ich identyfikacja we wczesnej fazie). Pomagają w tym narzędzia analizy technicznej, m.in. poziomy wsparcia i oporu, linie trendu, formacje cenowe, średnie ruchome oraz wskaźniki dające wcześniejsze sygnały o osłabieniu impetu.
Podsumowanie
Teoria Dowa stanowi istotną część analizy technicznej i dostarcza inwestorom podstawowych narzędzi do analizy rynków finansowych. Jej założenia opierają się na roli ceny jako odzwierciedlenia wszystkich dostępnych informacji, trendach rynkowych oraz powtarzalności historycznych wzorców. Choć analiza techniczna oparta na tej teorii ma swoje plusy i minusy, warto zapoznać się z jej podstawami i zastosować ją jako jedno z narzędzi wspomagających podejmowanie decyzji inwestycyjnych.
Pomimo długiej historii, teoria Dowa jest nadal stosowana przez wielu inwestorów i analityków na całym świecie. Stanowi fundament analizy technicznej, pomagając zrozumieć, jak ceny akcji zmieniają się w odpowiedzi na różne czynniki, zarówno wewnętrzne, jak i zewnętrzne.
