Sezon dywidendowy to dobry czas na to, aby przyjrzeć się danym o wpływach do budżetu z opodatkowania dywidend. To także dobra okazja ku temu, aby prześwietlić konstrukcję podatku Belki, która nie jest tak oczywista, jak wielu inwestorom się wydaje.
Podatek Belki od 20 lat budzi emocje inwestorów. Zazwyczaj apogeum osiągają one w sezonie składania deklaracji PIT, w ramach których samodzielnie trzeba „wyspowiadać się” fiskusowi z osiągniętych zysków ze sprzedaży papierów wartościowych.
🟢 Zobacz też: Wszystko, co musisz wiedzieć o podatku Belki
Przez ostatnią dekadę mniej mówiło się o drugim komponencie podatku Belki (nie jest to osobny podatek, jego kształt regulowany jest treścią ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych), który obejmuje przede wszystkim zyski z depozytów bankowych, a więc lokat, kont oszczędnościowych czy rachunków ROR. W 2012 r. zmieniono jednak przepisy i do przeszłości odeszły tzw. lokaty antybelkowe, polegające na stosowaniu częstej kapitalizacji, aby ominąć ówczesną konstrukcję podatku (zaokrąglano kwotę podatku w dół, jeśli nie przekraczała 50 groszy).
🟢 Zobacz też: Lokaty strukturyzowane: oszczędzanie i inwestowanie w jednym, z jednym dużym „ale”
Automatycznie rozliczany komponent podatku Belki omawiany był także w ubiegłym roku, gdy na fali wysokiej inflacji padł pomysł ustanowienia kwoty wolnej od podatku, co miałoby objąć także depozyty bankowe. Z tego pomysłu nic nie wyszło i do końca obecnej kadencji rządu się to nie zmieni. Jednocześnie, po wielu latach debat oraz interwencjach ze strony SII, ustawodawca postanowił pozwolić na kompensację zysków i strat ze sprzedaży papierów wartościowych z zyskami i stratami z funduszy inwestycyjnych. W ich przypadku podatek Belki również pobierany jest z pominięciem inwestora – zajmuje się tym Towarzystwo Funduszy Inwestycyjnych.
Podatek Belki ma wiele twarzy
Omawianie wpływów budżetowych z podatku Belki zazwyczaj obejmowało dwie wymienione powyżej kategorie: a) depozyty bankowe i fundusze inwestycyjne oraz b) sprzedaż papierów wartościowych. Obie te kategorie regulowane są przez Art. 30a ustawy o podatku od osób fizycznych, który mówi o ryczałtowym oprocentowaniu wg stawki 19% (wbrew pomysłom niektórych przedstawicieli władz, podatek Belki wciąż nie jest w Polsce progresywny).
W martwym polu analiz pozostaje często inny podatek, z którym muszą liczyć się inwestorzy. Mowa o podatku od dywidend, który regulowany jest przez ten sam artykuł wspomnianej ustawy o PIT. Podatek ten budzi kontrowersje przede wszystkim dlatego, że dywidendy są wypłacane przez spółki ze środków, które już zostały opodatkowane. Spółka, której właścicielami są akcjonariusze, odprowadza zatem CIT, a następnie ci sami akcjonariusze muszą liczyć się jeszcze z zapłatą podatku PIT, w postaci zryczałtowanych 19%. Co więcej, podatku od dywidend nie można skompensować wykazaniem strat z innych tytułów (np. sprzedaży papierów wartościowych).
|
🔻 Zawiedzione nadzieje inwestorów dywidendowych. Propozycja SII wciąż aktualna
Strategia Rozwoju Rynku Kapitałowego (w punkcie 4.4.2) zakładała obniżenie opodatkowania dywidendy z 19% do 9% dla inwestycji utrzymywanych przez okres dłuższy niż 36 miesięcy (z kwotowym limitem). Miało to na celu zachęcenie lokalnych i zagranicznych inwestorów do długoterminowego inwestowania w polskie spółki.
Zapowiedź ta nie została zrealizowana.
Na etapie konsultowania Strategii Rozwoju Rynku Kapitałowego, w 2019 r. Stowarzyszenie Inwestorów Indywidualnych zaproponowało likwidację podatku od dywidend w przypadku inwestycji utrzymywanych przez ponad 60 miesięcy. |
Wpływy z podatku Belki do budżetu
Dane o wpływach budżetowych z różnych rodzajów podatku Belki nie są łatwo dostępne na stronie Ministerstwa Finansów, w związku z czym regularnie występujemy o nie do biura prasowego. Tym razem zwróciliśmy się o dane dotyczące wpływów z opodatkowania dywidend.
Nim przejdziemy do analizy tych danych, istotna uwaga. Dane te dotyczą podatku dochodowego PIT od dywidend ze wszystkich spółek, nie tylko tych notowanych na GPW.
– Są to wpływy z tytułu podatku dochodowego od dochodów (przychodów) osiąganych przez osoby fizyczne z dywidend i innych przychodów ze wszystkich spółek określonych w art. 5a pkt 28 w związku z art. 5a pkt 31 ustawy PIT za dany rok – wyjaśnia biuro prasowe Ministerstwa Finansów.
Wspomniany artykuł dotyczy spółek posiadających osobowość prawną, spółek kapitałowych w organizacji, spółek komandytowych, spółek komandytowo-akcyjnych oraz spółek jawnych. Siłą rzeczy, nie wszystkie z nich są więc notowane na giełdzie. To samo jednak tyczy się wpływów z podatku dotyczących sprzedaży papierów wartościowych – sprzedaż akcji poza giełdą również wiąże się z koniecznością zapłacenia 19% podatku.
Przejdźmy do liczb, pamiętając, że danym roku dywidendy wypłacane są z zysku za rok poprzedni. Jak wynika z danych udostępnionych przez Ministerstwo Finansów, w 2022 r. wpływy do budżetu z tytułu podatku od dywidend sięgnęły 4,186 mld zł. To o 844,6 mln zł więcej niż rok wcześniej (25,3%). Jeszcze większy procentowy skok wpływów odnotowano w 2021 r. (52%).
Jak już wspomniano, podatek od dywidend stanowi tylko jeden ze strumieni wpływów do budżetu od osób, które inwestują i oszczędzają. Oto jak przychody z opodatkowania dywidend prezentują się na tle wpływów z opodatkowania depozytów i funduszy inwestycyjnych oraz sprzedaży papierów wartościowych.
Jedynym sposobem na uniknięcie podatku od dywidend przez osoby fizyczne jest kupowanie akcji poprzez rachunki IKE lub IKZE. Więcej na ich temat znajdziesz w naszych poradnikach:
🟢 IKE – wszystko, co warto wiedzieć. Limity, podatek, rodzaje inwestycji, gdzie założyć
🟢 IKZE – co to jest, jak działa i czy warto założyć? Poznaj wady i zalety IKZE
🟢 IKE czy IKZE – co bardziej się opłaca? Poznaj różnice i zdecyduj, co wybrać
