Budimex jest liderem na polskim rynku budowalnym, który w ostatnim czasie miał chwile słodko-gorzkie. Do słodkich z pewnością można zaliczyć bardzo dobrą marżę operacyjną z działalności budowalnej, która jest obecnie najwyższa od kilku lat. Z kolei do gorzkich zaliczyć można zawirowania w zarządzie spółki zależnej FBSerwis. Jak wyglądał ostatni kwartał spółki? Czy zarząd widzi szansę na utrzymanie obecnej marży w segmencie budowlanym?
Podstawowe informacje o spółce
Grupa Budimex działa w „nudnej”, tj. mało popularnej wśród inwestorów branży, jaką są usługi budowlano-montażowe. Mimo tego spółka była jedną z perełek ostatnich lat. W ciągu 5 lat kurs akcji wzrósł o ponad 450%. Wynikało to z niskiej wyceny w przeszłości oraz bardzo dobrych wynikach finansowych w ostatnich latach. Warto pamiętać, że w badanym okresie nastąpiła reorganizacja działalności spółki. 24 maja 2021 roku Grupa Budimex sprzedała spółkę zależną Budimex Nieruchomości, która prowadziła działalność deweloperską oraz zarządzaniem nieruchomości. Transakcja miała wartość 1,5 mld zł. Spółka zatem od ponad dwóch lat działa w nieco innym modelu niż wcześniej.
W Polsce firma świadczy usługi budowlane w formie generalnego wykonawstwa, gdzie albo sama wygrywa kontrakty, albo bierze udział w konsorcjach. Na rynku niemieckim spółka skupia się na usługach podwykonawczych w zakresie produkcji prefabrykowanych elementów żelbetonowych, czy prefabrykatów dla budownictwa kaburatowego i inżynierskiego. Oprócz tego na rynku niemieckim Budimex oferuje budowę konstrukcji stalowych oraz usługi zbrojarskie.
Grupa Budimex to zbiór spółek, które specjalizują się w poszczególnych segmentach budowalnych. Wśród spółek wchodzących w skład Grupy wymienić można m.in. Budimex SA, Budimex Kolejnictwo oraz Budownictwo Sp. z o.o. Za pomocą wspomnianych podmiotów grupa realizuje działalność w segmentach drogowym, kolejowym, hydrotechnicznej, projektach energetycznych oraz przemysłowych. Mostostal Kraków SA zajmuje się wykonywaniem i montażem konstrukcji stalowych oraz urządzeń dla różnych gałęzi przemysłu (m.in. cementowo-wapienniczego, hutniczego, energetycznego i chemicznego). GK Budimex to także FBSerwis, które zajmuje się zarządzaniem odpadami, utrzymanie infrastruktury drogowej oraz zarządzaj infrastrukturą oświetleniową i obsługą techniczną budynków.
Ważne spółki zależne
Źródło: Budimex
Jak już wspomniałem Mostostal Kraków S.A zajmuje się świadczeniem usług w zakresie wykonawstwa i montażu konstrukcji stalowych oraz urządzeń dla wybranych klientów (m.in. cementowni). Spółka zależna posiada dwie Wytwórnie Konstrukcji stalowych, które znajdują się w Krakowie oraz Kleszczowie. Moce produkcyjne są szacowane na około 1200 ton miesięcznie. Mostostal zajmuje się prefabrykacją, transportem i montażem konstrukcji stalowych. Wśród produktów spółki można wymienić konstrukcje mostowe (np. kładki dla pieszych), rurociągi, zbiorniki czy kanały odpylające. Rentowność tego biznesu zależy m.in. od cen stali (Mostostal jest biorcą cen) oraz cen energii. Im tańsza stal oraz niższe ceny energii, tym bardziej konkurencyjne są produkty spółki na rynku.
GRUPA FBSERWIS
Jest to spółka, która zajmuje się kilkoma rodzajami działalności. Jedną z kluczowych jest zarządzanie odpadami. FBSerwis odbiera śmieci od ponad 600 tys. mieszkańców Polski. Oprócz klientów indywidualnych firma obsługuje także klientów komercyjnych. Spółka posiada 3 składowiska oraz 5 instalacji do przetwarzania odpadów. Oprócz tego firma utrzymuje około 1800 km dróg krajowych i autostrad. Dodatkową działalnością jest zarządzanie 90 tys. punktów oświetleniowych oraz 6,5 mln metrów kwadratowych powierzchni usługowej, handlowej, sportowej i przemysłowej.
CIRCULAR CONSTRUCTION SA
Firma działa głównie na rynku recyklingu materiałów budowalnych. Firma odbiera, magazynuje i przetwarza odpady powstałe w wyniku realizacji kontraktów przez firmy budowlane. Podczas działania związanego z zarządzaniem odpadami budowlanymi spółka przeprowadza separację i frakcjonowanie zużytych materiałów.
BUDIMEX MOBILITY (DAWNIEJ BUDIMEX PPP SA)
GK Budimex nie zamierza tylko skupiać się na działalności budowalnej. Oprócz OZE i zarządzania odpadami, prężnie rozwija się także segment mobility. Spółka zależna postawiła sobie za cel rozwój sieci stacji ładowania pojazdów elektrycznych. Ma to pozwolić Budimexowi na skorzystanie z trendu rosnącej popularności samochodów elektrycznych. Pamiętać jednak należy, że wspomniany rynek jest na razie w powijakach oraz pojawia się silna konkurencja m.in. Orlen. Z tego powodu nie jest to segment, którego celem jest maksymalizowanie zysków. Zamiast tego firma chce zbudować skalę na tym rynku. A to wymaga cierpliwości oraz myślenia długofalowego. Budimex Mobility najprawdopodobniej w najbliższych latach skupi się na zwiększaniu skali działalności. Odbije się to negatywnie na rentowności segmentu. Jest to jednak zrozumiałe, czas na rentowność przyjdzie dopiero po zwiększeniu skali działania sieci stacji ładowania pojazdów.
Model biznesowy
Budimex działa na rynku w następujących segmentach:
BUDOWNICTWO INFRASTRUKTURALNE
Jest to jeden z najważniejszych segmentów Budimexu. W ramach tego segmentu spółki zależne realizują projekty w ramach budownictwa drogowego, mostowego, kolejowego, lotniczego oraz hydrotechnicznego. GK Budimex posiada własną bazę sprzętową czy wytwórnie mas bitumicznych, co zmniejsza zależność od dostawców tego typu rozwiązań. Dzięki temu Budimex ma tak zwaną większą elastyczność budowlaną. Poboczną działalnością są usługi związane z utrzymaniem infrastruktury drogowej (FBSerwis).
BUDOWNICTWO KOLEJOWE
Budimex działa także w perspektywicznym rynku kolejowym. Potencjał wynika z tego, że Polskę czeka jeszcze gruntowna modernizacja sieci kolejowej. Jeśli podczas kolejnej kadencji sejmu projekt CPK będzie kontynuowany, to firma ma szansę na wygranie wielu, dużych kontraktów.
Budimex musi przejść procedurę zamówień publicznych, aby wygrać kontrakt. Firma zajmuje się zarówno budową linii kolejowych jak i modernizacją peronów czy dworców. Spółka zależna Budimex Kolejnictwo świadczy także usługi sprzętowe dla budownictwa kolejowego. Oczywiście taka działalność stanowi tylko niewielki odsetek sprzedaży generowanej przez ten segment. Oprócz tego spółka zależna GK Budimex jest także certyfikowanym przewoźnikiem kolejowym. Może więc także świadczyć usługi przewozu kolejowego.
BUDOWNICTWO OGÓLNE
Jest to segment, który pokrywa bardzo szeroki zakres usług. Spółka realizuje kontrakty na podstawie usług budowlanych dotyczących budynków użyteczności publicznej, budownictwa komercyjnego, przemysłowego czy obiektów sportowych. Warto zaznaczyć, że Budimex korzysta z własnego biura technicznego, co pozwala proponować klientom własne rozwiązania. W tym segmencie działają także niektóre spółki zależne. Są to FBSerwis (zarządzanie obiektami) oraz Mostotstal Kraków – tworzenie konstrukcji stalowych.
BUDOWNICTWO ENERGETYCZNE I PRZEMYSŁOWE
Budimex realizuje kontrakty budowlane dotyczące projektów energetycznych i przemysłowych. W zależności od skomplikowania i wielkości kontraktu spółka albo realizuje kontrakt jako generalny wykonawca, albo uczestniczy w konsorcjach.
OZE
Od lutego 2022 roku spółka działa także w segmencie Odnawialnych Źródeł Energii. Spółka nie działała od podstaw, tylko zdecydowała się nabyć projekt farmy wiatrowej o mocy 7 MW. 9 miesięcy później Budimex przejął farmę fotowoltaiczną. Energia pozyskana z farmy zaspokoi zapotrzebowanie na większość zapotrzebowania spółki.
USŁUGI LABORATORYJNE I SPRZĘTOWE
Jest to poboczna działalność, która polega na prowadzeniu centrum badań laboratoryjno-technologicznych. Dzięki temu spółka zależna posiada możliwość kontroli jakości robót budowlanych oraz analizę powykonawczą projektu. Oprócz tego firma ma także działalność polegająca na oferowaniu sprzętu innym firmom (m.in. usługi dźwigowe).
MIESZANKI MINERALNO-ASFALTOWE
Budimex posiada także doświadczenie w przeprowadzaniu recyklingu destruktu. Maszyny spółki umożliwiają dozowanie granulatu asfaltowego na zimno lub dodawanie destruktu asfaltowego na gorąco.
Niuanse księgowe
Spółka rozpoznaje przychody z kontraktów budowlanych w oparciu o metodę obmiaru wykonania pracy. Zatem raportowana sprzedaż nie może być utożsamiana z wpływem środków na konto. Koszty są rozpoznawane proporcjonalnie do przychodów. Zatem osiągana rentowność jest obliczona na podstawie prognoz spółki. Oczywiście może nastąpić aktualizacja wartości kontraktu, jeśli spółka uzna, że ma powody do ponownej wyceny umowy. Dla spółki bardzo dobrą sytuacją jest podpisanie kontraktu kiedy ceny materiałów są wysokie i rozpoczyna się spadek cen surowców czy materiałów. Pozwala to osiągnąć wyższą od zakładanej marży. Za to zła dla firmy jest sytuacja, kiedy kontraktuje umowę kiedy ceny surowców i materiałów budowalnych są niskie i następuje wzrost kosztów. Jest to szczególnie negatywny scenariusz kiedy umowa nie ma korzystnych parametrów indeksacji umowy. W takiej sytuacji firma może wygenerować niższe zyski z kontraktu, lub nawet stratę. W przypadku kiedy istnieje prawdopodobieństwo wygenerowania straty na kontrakcie spółka musi zgodnie z MSR 37 przewidywana strata obciążą koszty operacyjne. Jednocześnie tworzona jest rezerwa na straty na kontraktach.
Otoczenie rynkowe
Budimex działa na rynku budowlanym i montażowym i realizuje wygrane kontrakty. Przychody wygenerowane z kontraktu są najczęściej jednorazowe. Dlatego ważny jest backlog, czyli podpisane umowy na wykonanie prac. Podpisane kontrakty gwarantują przepływy pieniężne w kolejnych kwartałach, a czasem i latach. Ważna jest rentowność kontraktów, prezes Budimexu niejednokrotnie wspominał, że dobra marża operacyjna wynosi około 5%. Dla spółki ważne jest, aby podpisane umowy gwarantowały indeksację cen. W takim wypadku rentowność kontraktu raczej nie jest zagrożona (z wyjątkiem niewywiązania się z terminu, albo błędów w zarządzaniu działalnością).
Na koniec III Q 2023 roku portfel zamówień Grupy Budimex wynosił 12 mld zł i był niższy niż na koniec 2022 roku. Z wykresu można wywnioskować dwie rzeczy. Po pierwsze w ciągu 5 kolejnych kwartałów zapadną kontrakty o łącznej wartości 8,5 mld. Drugą rzucającą się w oczy informacją jest znaczny spadek wartości kontraktów kolejowych. W IV Q 2023 roku spółka podpisała umowy w tym segmencie w Polsce i na rynkach zagranicznych. Historycznie dominują kontrakty drogowe i na razie nie wygląda, aby to się miało zmienić w najbliższym czasie. Oczywiście wszystko zależy od decyzji nowego rządu. Z pewnością pomogłoby odblokowanie KPO, co byłoby zastrzykiem do inwestycji w polskiej gospodarce. Budimex byłby beneficjentem takiego rozwiązania.
Źródło: Budimex
Jest oczywiste, że każdego roku część z portfela zamówień wygasa. Wobec tego spółka musi cały czas zdobywać nowe kontrakty, aby nie dopuścić do spadku przychodów. Budimex nie ma istotnych przychodów powtarzalnych. W ciągu pierwszych 9 miesięcy 2023 roku spółka pozyskała kontrakty o wartości 4,5 mld zł, co jest wynikiem o 0,1 mld zł niższym niż rok temu. Powodem było mniej podpisanych kontraktów hydrotechnicznych (0,4 mld zł vs 0,9 mld zł w ciągu 9M 2022) czy budownictwo ogólne (1,2 mld zł vs 1,5 mld zł w 9M 2022). Na plus w ciągu pierwszych trzech kwartałów 2023 roku zaprezentował się segment kolejowy, gdzie podpisane umowy miały wartość 0,7 mld zł, co oznacza wzrost +0,1 mld zł r/r. Najlepiej wypadł segment drogowy, gdzie między I Q a III Q 2023 roku podpisano zamówienia o wartości 1,9 mld zł (vs 1,3 mld zł rok wcześniej).
Warto jeszcze spojrzeć na otoczenie, w jakim spółka działała w 2023 roku. Widoczne są problemy w segmencie budowy budynków, którego wartość spadła o 8,1% r/r we wrześniu 2023 roku. We wrześniu obecnego roku znacznie lepiej radziła sobie produkcja budowlano-montażowa (+11,5% r/r). Z kolei w ciągu 9 miesięcy 2023 roku ten sektor zakończył wzrostem o 2,3% r/r.
Środki z KPO mają być wydane do 2026 roku. Z tego powodu spółka spodziewa się, że w latach 2025-2026 będzie wysyp kontraktów budowalnych. Prezes na konferencji wynikowej wspomniał, że spodziewa się wtedy wzrostu cen surowców.
Źródło: Budimex
Warto pamiętać, że 2023 rok to czas wciąż wysokiej inflacji oraz mizernego wzrostu gospodarczego. Takie otoczenie rynkowe z pewnością jest niesprzyjające. Należy jeszcze spojrzeć na to jak kształtowały się ceny wybranych surowców i materiałów, które są istotną pozycją w wydatkach Budimexu.
Lata 2020-2022 to czas, w którym ceny wielu surowców budowalnych gwałtownie wzrosły. Spowodowało to wzrost kosztów działalności budowlanej. Jednocześnie w ostatnich kwartałach nastąpił spadek cen stali, co pozwala poprawić rentowność kontraktów podpisanych w latach wysokich cen surowca. Oczywiście pod warunkiem, że spółka nie zatowarowała się po cenach z górki. Warto spojrzeć na ceny asfaltu. Na konferencji wynikowej prezes Budimexu wspomniał, że zespół odpowiedzialny za zakupy, zarezerwował w 2022 roku 80% zapotrzebowania na bieżący okres. To pozwoliło nie przejmować się zwyżką cen tego surowca. Na wykresie widać także, że beton wciąż znajduje się na wysokich poziomach cenowych względem historycznych wartości.
Źródło: Budimex
Duża liczba kontraktów jeszcze nie jest podpisana. Spółka szacuje, że wartość umów bliskich finalizacji wynosi ponad 13 mld zł. Zapadalność tych umów jest do 2033 roku. Dużym kontraktem jest Rail Baltica o wartości dla konsorcjum jest warty kilka miliardów złotych. Historyczna „domykalność” kontraktów wynosi około 90%.
Na konferencji wynikowej pojawiła się informacja, że skuteczność Budimexu w wygrywaniu kontraktów drogowych wynosi w 2023 roku nieco powyżej 20%. Historycznie Budimex ma skuteczność od 20%-30%.
Działalność budowlana – najważniejsza część biznesu Budimex
Budimex jest spółką budowlaną, która swoją działalność dzieli na kontrakty:
- lądowo-inżynieryjne
- kolejowe
- kaburaturowe
Źródło: opracowanie własne
