Jak czytać i analizować raporty spółek giełdowych z USA?

Raporty spółek giełdowych to kopalnia wiedzy na temat ich biznesu. Wbrew powszechnej opinii, raporty te zawierają znacznie więcej informacji niż tylko stan finansów spółki.

Artykuł został przygotowany na podstawie witryny Investor.gov prowadzonej przez Securities and Exchange Commision – odpowiednik polskiego KNF. Jego zadaniem jest przybliżenie polskiemu inwestorowi pozafinansowych aspektów rocznych i kwartalnych sprawozdań, jakie publikują amerykańskie spółki. Spróbujemy się im przyjrzeć zarówno ze strony obowiązków regulatora, jak i samej spółki.

Jeśli chcesz śledzić działalność amerykańskiej spółki publicznej lub zainwestować w nią, możesz znaleźć mnóstwo informacji w jej rocznych raportach (na formularzu 10-K) i kwartalnych raportach (na formularzu 10-Q).

Zasady SEC wymagają, aby formularze 10-K miały ustaloną kolejność tematów. Formularz 10-Q musi być składany po zakończeniu pierwszego, drugiego i trzeciego kwartału fiskalnego.

Reguły SEC wymagają również, aby spółki wysyłały roczny raport swoim akcjonariuszom, kiedy organizują doroczne zgromadzenia mające na celu wybór członków zarządu. Wymagania dotyczące formularza 10-K i rocznego raportu dla akcjonariuszy mają wiele wspólnego, ale istnieją również istotne różnice. Formularz 10-K zazwyczaj zawiera bardziej szczegółowe informacje niż roczny raport dla akcjonariuszy. Roczny raport dla akcjonariuszy, w przeciwieństwie do formularza 10-K, czasami pojawia się jako kolorowa, błyszcząca publikacja. Jednak wiele spółek po prostu wysyła swoje formularze 10-K jako roczny raport dla akcjonariuszy. W takich przypadkach formularz 10-K złożony do SEC i roczny raport dla akcjonariuszy są tym samym dokumentem.

Role spółek i SEC

Spółka przygotowuje formularze 10-K i 10-Q i składa je do SEC. Przepisy i regulacje zabraniają spółkom składania fałszywych lub wprowadzających w błąd oświadczeń. Podobnie, spółki nie mogą pomijać istotnych informacji, które są potrzebne, aby ujawnienie nie wprowadzało w błąd. Dodatkowo, dyrektor finansowy (CFO) i prezes (CEO) spółki muszą poświadczyć dokładność formularzy 10-K i 10-Q.

SEC nie gwarantuje dokładności formularzy 10-K lub 10-Q. SEC ustala wymagania dotyczące ujawnienia informacji - tematy, które wszystkie spółki muszą omówić w swoich formularzach 10-K lub 10-Q, oraz sposób, w jaki te informacje powinny być prezentowane.

Personel SEC przegląda formularze 10-K i 10-Q, aby monitorować i zwiększać zgodność spółek z wymaganiami. Zarówno SEC, jak i personel SEC, zapewniają również interpretacyjną pomoc w zakresie wymogów dotyczących ujawniania informacji. Personel SEC przegląda formularze 10-K i może udzielać komentarzy spółce, gdy ujawnione informacje wydają się niespójne z wymogami dotyczącymi ujawniania informacji lub są niewystarczająco wyjaśnione. Ustawa Sarbanes-Oxley wymaga, aby SEC przeglądała sprawozdania finansowe każdej spółki publicznej co najmniej raz na trzy lata. Personel SEC może częściej przeglądać formularze 10-K i 10-Q niektórych spółek.

Wszystkie formularze 10-K i 10-Q złożone do SEC są dostępne publicznie na stronie internetowej SEC EDGAR. Większość spółek również publikuje swoje formularze 10-K i 10-Q na swoich własnych stronach internetowych w dziale relacji inwestorskich.

Przykładowy formularz 10-K wygląda w następujący sposób (na przykładzie spółki Microsoft Corporation za rok fiskalny 2024. Raport ten można znaleźć tutaj.

Rysunek 1 Raport 10-K Microsoft Corporation za rok fiskalny 2024.

Elementy rocznego raportu na formularzu 10-K

Część I

• Punkt 1 „Działalność" wymaga opisu działalności spółki, w tym jej głównych produktów i usług, jakie posiada spółki zależne oraz na jakich rynkach działa. Ta sekcja może również zawierać informacje o ostatnich wydarzeniach, konkurencji, z którą spółka się mierzy, obowiązujących ją przepisach, kwestiach pracowniczych, specjalnych kosztach operacyjnych lub czynnikach sezonowych. Jest to dobry punkt wyjścia do zrozumienia, jak działa spółka.
  
  
• Punkt 1A „Czynniki ryzyka" zawiera informacje o najważniejszych zagrożeniach dotyczących spółki lub jej papierów wartościowych. Spółki zazwyczaj wymieniają czynniki ryzyka według ich ważności. W praktyce ta sekcja skupia się na samych zagrożeniach, a nie na tym, jak spółka radzi sobie z tymi zagrożeniami. Niektóre zagrożenia mogą dotyczyć całej gospodarki, inne mogą dotyczyć tylko sektora przemysłowego lub regionu geograficznego spółki, a niektóre mogą być unikalne dla danej spółki.
  
  
• Punkt 1B „Nierozwiązane uwagi personelu" wymaga, aby spółka wyjaśniła pewne uwagi otrzymane od personelu SEC dotyczące wcześniej złożonych raportów, które nie zostały rozwiązane po dłuższym czasie. Sprawdź tutaj, czy SEC zgłosiła jakieś pytania dotyczące oświadczeń spółki, które nie zostały jeszcze rozwiązane.
  
  
• Punkt 2 „Nieruchomości" zawiera informacje o istotnych nieruchomościach spółki, takich jak główne zakłady, kopalnie i inne materialnie ważne nieruchomości.
  
  
• Punkt 3 „Postępowania prawne" wymaga od spółki podania informacji o istotnych nierozstrzygniętych pozwach lub innych postępowaniach prawnych, poza zwykłym procesem sądowym.
  
  
• Punkt 4 „Ujawnienia dotyczące bezpieczeństwa w kopalniach" wymaga ujawnienia, jeśli ma to zastosowanie, informacji dotyczących naruszeń bezpieczeństwa w kopalniach, między innymi.

Część II

• Punkt 5 „Rynek dla pospolitych akcji rejestrującego, sprawy związane z akcjonariuszami i emisje papierów wartościowych" wymaga informacji o papierach wartościowych spółki, w tym informacji o rynku, liczbie posiadaczy akcji, dywidendach, skupach akcji przez spółkę i podobnych informacjach.
  
  
• Punkt 6 Ten punkt nie wymaga żadnych informacji, ale jest zarezerwowany przez SEC do przyszłego tworzenia przepisów. Przed lutym 2021 r. punkt ten nosił tytuł "Wybrane dane finansowe" i wymagał podania podsumowanych danych finansowych spółki za ostatnie pięć lat.
  
  
• Punkt 7 „Omówienie i analiza sytuacji finansowej oraz wyników operacyjnych przez zarząd" daje spojrzenie zarządu spółki na wyniki działalności za ubiegły rok finansowy. Ta sekcja, znana jako MD&A (Management's Discussion and Analysis), pozwala zarządowi spółki opowiedzieć swoją historię własnymi słowami. MD&A przedstawia:
  
  
  • Działalność i wyniki finansowe spółki, w tym informacje o jej płynności i zasobach kapitałowych oraz wszelkie znane trendy lub niepewności, które mogą mieć istotny wpływ na wyniki spółki. Ta sekcja może również omawiać poglądy zarządu na kluczowe zagrożenia biznesowe i działania podejmowane w celu ich zaradzenia.
  • Istotne zmiany w wynikach spółki w porównaniu z okresem wcześniejszym.
  • Krytyczne osądy rachunkowe, takie jak szacunki i założenia. Te osądy rachunkowe - oraz wszelkie zmiany w stosunku do lat poprzednich - mogą mieć znaczący wpływ na liczby w sprawozdaniach finansowych, takie jak aktywa, koszty i zysk netto.

Omówienie ryzyka w MD&A

Oto przykłady, jak Management's Discussion and Analysis może omawiać ryzyka, z którymi mierzy się spółka:

• Spółka konsumencka może omawiać sposoby, w jakie stara się sprostać zmieniającym się gustom klientów.
• Spółka produkcyjna, która polega na zasobach naturalnych, może omawiać, jak ocenia ryzyka związane z surowcami i prowadzi programy zarządzania zasobami.
• Instytucja finansowa może omawiać sposoby, w jakie zarząd monitoruje płynność i zapewnia odpowiedni kapitał w różnych scenariuszach, takich jak wzrost stóp procentowych lub obniżenie ratingu.
• Spółka globalna może omawiać, jak radzi sobie z ryzykiem kursów walutowych.
• Spółki mogą omawiać, jak radzą sobie z konkurencją, budują swoje marki lub zarządzają w czasie spowolnienia gospodarczego.
• Spółki mogą również omawiać, jak zapewniają zgodność z przepisami prawa lub jak radzą sobie z wpływem nowych lub spodziewanych przepisów prawa.
• Punkt 7A „Ujawnienia ilościowe i jakościowe dotyczące ryzyka rynkowego" wymaga informacji o narażeniu spółki na ryzyko rynkowe, takie jak ryzyko stóp procentowych, ryzyko kursów walutowych, ryzyko cen surowców lub ryzyko cen akcji. Spółka może omawiać, jak zarządza swoimi narażeniami na ryzyko rynkowe.
• Punkt 8 „Sprawozdania finansowe i dane dodatkowe" wymaga audytowanych sprawozdań finansowych spółki. Obejmuje to rachunek zysków i strat spółki (czasami nazywany rachunkiem wyników lub rachunkiem operacyjnym), bilans, rachunek przepływów pieniężnych i rachunek kapitału własnego akcjonariuszy. Sprawozdania finansowe są opatrzone notami, które wyjaśniają informacje przedstawione w sprawozdaniach finansowych.

Spółki amerykańskie są zobowiązane do prezentowania swoich sprawozdań finansowych zgodnie z zestawem standardów rachunkowości, konwencji i zasad znanych jako Ogólnie Przyjęte Zasady Rachunkowości (GAAP). Niezależny księgowy audytuje sprawozdania finansowe spółki. W przypadku dużych spółek, niezależny księgowy również raportuje na temat kontroli wewnętrznych spółki nad sprawozdawczością finansową.

Raport audytora jest kluczową częścią formularza 10-K. Większość raportów audytorskich wyraża „niezależną opinię”, że sprawozdania finansowe rzetelnie przedstawiają sytuację finansową spółki zgodnie z GAAP. Jeśli jednak audytor wyrazi „opinię z zastrzeżeniami” lub „odmowę opinii”, inwestorzy powinni dokładnie przyjrzeć się, co powstrzymało audytora od wyrażenia niezależnej opinii. Podobnie, inwestorzy powinni starannie ocenić ujawnione istotne słabości w kontroli wewnętrznej nad sprawozdawczością finansową.

Dodatkowo, prezes (CEO) i dyrektor finansowy (CFO) spółki muszą poświadczyć, że formularz 10-K jest zarówno dokładny, jak i kompletny. Są to tak zwane poświadczenia sekcji 302 i 906, które zazwyczaj można znaleźć w Załącznikach 31 i 32.

Możesz również znaleźć w formularzu 10-K „mierniki finansowe niezgodne z GAAP”. Oznacza to, że liczby te NIE są zgodne z GAAP. Chociaż spółki mogą prezentować mierniki niezgodne z GAAP, muszą również pokazać, jak różnią się one od najbardziej porównywalnego odpowiedniego miernika finansowego zgodnego z GAAP. Jako inwestor, to od Ciebie zależy, jak dużą wagę przywiążesz do mierników niezgodnych z GAAP.

• Punkt 9 „Zmiany i niezgodności z księgowymi w zakresie rachunkowości i ujawniania informacji finansowych" wymaga od spółki, jeśli doszło do zmiany księgowych, omówienia wszelkich niezgodności, jakie miała z tymi księgowymi. Wielu inwestorów postrzega to ujawnienie jako czerwoną flagę.
  
  
• Punkt 9A „Kontrole i procedury" zawiera informacje o kontrolach i procedurach ujawniania informacji oraz kontroli wewnętrznej spółki nad sprawozdawczością finansową.
  
  
• Punkt 9B „Inne informacje" zawiera wszelkie informacje, które miały być zgłoszone na formularzu 8-K w czwartym kwartale roku objętego formularzem 10-K, ale nie zostały jeszcze zgłoszone.

Część III

Te punkty obejmują następujące tematy:

• Punkt 10 „Dyrektorzy, dyrektorzy wykonawczy i zarządzanie korporacyjne" wymaga informacji o doświadczeniu zawodowym i doświadczeniu dyrektorów i dyrektorów wykonawczych spółki, kodeksie etycznym spółki oraz pewnych kwalifikacjach dyrektorów i komitetów zarządu.
  
  
• Punkt 11 „Wynagrodzenie dyrektorów wykonawczych" zawiera szczegółowe ujawnienia dotyczące polityki wynagrodzeń i programów spółki oraz wysokości wynagrodzenia wypłaconego najwyższym dyrektorom wykonawczym spółki w minionym roku.
  
  
• Punkt 12 „Posiadanie papierów wartościowych przez niektórych właścicieli i zarządzanie oraz sprawy związane z akcjonariuszami" wymaga informacji o akcjach posiadanych przez dyrektorów, dyrektorów wykonawczych i niektórych dużych akcjonariuszy spółki oraz o akcjach objętych planami wynagrodzeń opartych na akcjach.
  
  
• Punkt 13 „Pewne relacje i transakcje z osobami powiązanymi oraz niezależność dyrektorów" zawiera informacje o relacjach i transakcjach między spółką a jej dyrektorami, dyrektorami wykonawczymi i ich rodzinami. Zawiera również informacje o tym, czy każdy dyrektor spółki jest niezależny.
  
  
• Punkt 14 „Opłaty i usługi głównego księgowego" wymaga, aby spółki ujawniały opłaty, jakie zapłaciły firmie księgowej za różne rodzaje usług w danym roku. Chociaż te ujawnienia są wymagane przez formularz 10-K, większość spółek spełnia ten wymóg, dostarczając informacje w osobnym dokumencie zwanym pełnomocnictwem, który spółki dostarczają swoim akcjonariuszom w związku z dorocznymi zgromadzeniami. Jeśli informacje te są dostarczane w pełnomocnictwie, formularz 10-K zawiera oświadczenie spółki, że włącza te informacje do pełnomocnictwa przez odniesienie - w efekcie kierując czytelników do dokumentu pełnomocnictwa, aby znaleźć te informacje. Należy pamiętać, że pełnomocnictwo jest zazwyczaj składane miesiąc lub dwa po formularzu 10-K.

Część IV

• Punkt 15 „Załączniki, harmonogramy sprawozdań finansowych" wymaga listy sprawozdań finansowych i załączników zawartych w formularzu 10-K. Wymaganych jest wiele załączników, w tym dokumenty takie jak statut spółki, kopie jej umów handlowych oraz lista jej spółek zależnych.

Elementy raportu kwartalnego na formularzu 10-Q

Formularz 10-Q zawiera podobne, ale bardziej skrócone ujawnienia niż formularz 10-K i odnosi się do odpowiedniego kwartału fiskalnego. Jest mniej elementów ujawnienia niż w formularzu 10-K.

Formularz 10-Q zawiera elementy dotyczące „Sprawozdań finansowych", „Omówienia i analizy sytuacji finansowej oraz wyników operacyjnych przez zarząd", „Ujawnień ilościowych i jakościowych dotyczących ryzyka rynkowego", „Kontroli i procedur", „Postępowań prawnych" oraz „Czynników ryzyka". Zobacz powyższą dyskusję na temat podsumowania informacji ujawnionych w tych punktach.

Gdzie szukać sprawozdań spółek

Ostatnim, istotnym elementem związanym z przeglądaniem odpowiednich sprawozdań jest umiejętność ich wyszukiwania. Wszystkie spółki giełdowe zobowiązane są do przesyłania omówionych wyżej sprawozdań (oraz wszystkich innych, które poruszaliśmy w poprzedniej części: LINK) do SEC (dla przypomnienia – odpowiednik naszego KNF). Komisja z kolei udostępnia te dokumenty do publicznego wglądu w serwisie EDGAR.

Nazwa serwisu EDGAR to akronim od Electronic Data Gathering, Analysis, and Retrieval system. Jest to elektroniczny system gromadzenia, analizowania i przeszukiwania danych, stworzony przez amerykańską Komisję Papierów Wartościowych i Giełd (SEC), aby umożliwić cyfrowe składanie oraz publiczny dostęp do raportów finansowych i innych dokumentów składanych przez spółki publiczne oraz innych uczestników rynku.

Krótkie wyjaśnienie poszczególnych elementów akronimu:

• Electronic: System działa w pełni cyfrowo, umożliwiając firmom składanie dokumentów bez potrzeby ich dostarczania w wersji papierowej.
• Data Gathering: EDGAR jest miejscem, gdzie SEC zbiera wszystkie wymagane dokumenty, takie jak formularze 10-K, 10-Q, 8-K, 20-F i inne, co stanowi bazę danych sprawozdań finansowych i ujawnienia informacji przez spółki.
• Analysis: System umożliwia SEC analizowanie przesyłanych danych, wspierając ich rolę nadzorczą i regulacyjną. SEC korzysta z danych w EDGAR do monitorowania przestrzegania przepisów przez spółki.
• Retrieval: EDGAR umożliwia publiczny dostęp do dokumentów, co pozwala inwestorom, analitykom i innym zainteresowanym stronom łatwo przeszukiwać i pobierać dokumenty.

EDGAR ułatwia więc inwestorom dostęp do informacji finansowych i operacyjnych amerykańskich spółek publicznych oraz spółek zagranicznych notowanych w USA, wspierając transparentność i przejrzystość rynku kapitałowego.

Serwis EDGAR jest dostępny pod adresem: https://www.sec.gov/edgar/search/ Po wejściu na powyższy link znajdziemy wyszukiwarkę, w którą musimy wpisać np. ticker spółki, której sprawozdania chcemy przejrzeć. Wyszukiwarka podpowiada spółki po wpisaniu kilku pierwszych liter.

Rysunek 2 Wyszukiwarka w serwisie EDGAR z wpisanym tickerem Microsoft.

Po kliknięciu przycisku „search”, otrzymujemy dostęp do wszystkich sprawozdań spółki. Na zrzucie ekranu poniżej zawęziłem sprawozdania tylko do sprawozdań rocznych 10-K (można to zrobić korzystając z zakładki „Form” po lewej stronie).

Rysunek 3 Wyniki wyszukiwania formularzy 10-K dla spółki Microsoft w systemie EDGAR

Kurs inwestowania zagranicznego

📈 Inwestycje zagraniczne – Jeśli chcesz dowiedzieć się: w jaki sposób inwestować za granicą (którego brokera wybrać oraz jak założyć i obsługiwać rachunek), jak analizować i wybierać spółki do portfela, skąd czerpać informacje czy rozliczać podatki. Dlaczłonków SII prze widziana zniżka na kurs!

 Szczegóły kursu „Inwestycje zagraniczne”

©2012-2024 Stowarzyszenie Inwestorów Indywidualnych
Stowarzyszenie Inwestorów Indywidualnych zastrzega, iż wszystkie materiały dostępne w serwisie sii.org.pl są objęte ochroną prawa autorskiego. Kopiowanie, zwielokrotnianie, rozpowszechnianie i inne formy korzystania z materiałów umieszczonych w ww. serwisie wykraczające poza granice dozwolone prawem jest zabronione.