Diagnostyka to niekwestionowany lider prywatnych laboratoriów diagnostycznych w Polsce, który właśnie zmierza na GPW. Czy warto wziąć udział w IPO Diagnostyki? Po przeczytaniu tej analizy z pewnością będzie łatwiej podjąć decyzję.
Oferta publiczna Diagnostyki dotyczy nie więcej niż 16 147 124 akcji zwykłych. Dla indywidualnych inwestorów przeznaczonych jest maksymalnie 10% oferty. Dla inwestorów indywidualnych cena maksymalna wyniesie 105 zł, natomiast dla inwestorów instytucjonalnych cena maksymalna może być wyższa niż 105 zł.
Zakładając, że spółka sprzeda swoje akcje po 105 PLN za sztukę, to wartość IPO będzie wynosić około 1 695 mln zł brutto. Kapitalizacja spółki będzie wtedy wynosiła około 3,544 mld PLN. Sprzedającymi akcje będą dotychczasowi akcjonariusze, tak więc żadne środki z IPO nie trafią do Grupy Diagnostyka. Natomiast spółka poniesie koszty związane z IPO. Wyniosą one około 5-6 mln PLN (dla porównania Żabka szacowała koszty IPO na 35-40 mln zł).
W prospekcie znajduje się jeszcze jedna ciekawa informacja dotycząca kwestii kosztów IPO:
W zamian za usługi świadczone w związku z Ofertą Akcjonariusz Sprzedający zobowiązał się zapłacić na rzecz Menadżerów: (i) prowizję w łącznej wysokości 2,50% całkowitych wpływów brutto z Oferty oraz, (ii) w przypadku podjęcia takiej decyzji, prowizję uznaniową w łącznej wysokości do 1,0% całkowitych wpływów brutto z Oferty.
Po IPO akcjonariat może wyglądać w ten sposób:
Źródło: Prospekt Emisyjny spółki
Lock-up dla sprzedających został ustalony na 180 dni, natomiast pozostali akcjonariusze mają zakaz sprzedaży przez 360 dni.
Oto harmonogram obecnej emisji:
- 22-30 stycznia 2025:
- Przyjmowanie zapisów od Inwestorów Indywidualnych
- Równoległy proces budowania księgi popytu wśród Inwestorów Instytucjonalnych
- Około 30 stycznia 2025: ogłoszenie ostatecznej ceny akcji i liczby akcji dla poszczególnych kategorii inwestorów
- 31 stycznia-4 lutego 2025: przyjmowanie zapisów od Inwestorów Instytucjonalnych
- 4 lutego 2025: deadline na płatności od Inwestorów Instytucjonalnych (do 16:00)
- 5 lutego 2025: przydział akcji i rejestracja na rachunkach Inwestorów Indywidualnych
- Do 6 lutego 2025: rejestracja akcji na rachunkach Inwestorów Instytucjonalnych
- 7 lutego 2025: planowany debiut giełdowy (pierwszy dzień notowań)
Spółka zastrzega w prospekcie, że harmonogram może ulec zmianie w zależności od przebiegu procedur KDPW i GPW.
Profil działalności i model biznesowy
Grupa Diagnostyka jest liderem prywatnej diagnostyki medycznej w Polsce, z około 49% udziałami w tym rynku (drugi Alab ma 19%). Biorąc pod uwagę cały rynek punktów diagnostycznych (w tym publiczne placówki), Diagnostyka ma 22% udziałów w rynku.
Diagnostyka laboratoryjna jest niszą na rynku opieki zdrowotnej, ale jej znaczenie jest kluczowe. Regularne badania diagnostyczne są niezbędne w przypadku stosowania profilaktyki, która pozwala na wcześniejsze wykrycie chorób i zmniejszenie wydatków na leczenie. Badania pozwalają także na dobranie bardziej trafnej metody leczenia oraz monitorują skuteczność terapii. W prospekcie można przeczytać, że:
W fazie leczenia testy laboratoryjne monitorują skuteczność terapii i pomagają w dokonywaniu niezbędnych korekt poprawiających jej wyniki. Należy zauważyć, że 70% rutynowych badań wymaga testów laboratoryjnych, a 65% decyzji klinicznych jest podejmowanych na podstawie tych wyników, co podkreśla kluczową rolę, jaką diagnostyka odgrywa w nowoczesnym zarządzaniu opieką zdrowotną (źródło: Raport Bain & Company).
Spółka świadczy usługi w całym procesie diagnostycznym. Na początku pobiera materiał w jednym z punktów pobrań, by następnie przetransportować materiał za pomocą sieci 600 kurierów. Następnie próbki lądują jednym z 156 laboratoriów Grupy Diagnostyka. Własna dostawa ma zapewnić, że warunki przechowywania materiału biologicznego są zgodne ze standardami branży. Pozwala to na zmniejszenie ryzyka zniszczenia próbki na skutek zbyt niskiej lub zbyt wysokiej temperatury. Po dotarciu do laboratorium następuje faza analizy.
Najlepsza w swojej klasie sieć laboratoriów Grupy obejmuje 2 laboratoria centralne w Warszawie i Krakowie, 145 laboratoriów ogólnych (z czego 81 laboratoriów outsourcingowych zlokalizowanych w szpitalach), 4 specjalistyczne laboratoria genetyczne (z czego 2 należą do Grupy, a 2 do Podmiotów Stowarzyszonych) i 7 laboratoriów histopatologicznych zajmujących się badaniem chorób poprzez badanie komórek i tkanek.
Jeśli usługa dotyczy bardzo zaawansowanych analiz, to zdarza się, że badanie odbywa się w zagranicznych placówkach partnerskich. Zgodnie z danymi z prospektu jest to jednak niewielki odsetek wszystkich badań przeprowadzanych przez Grupę Diagnostyka.
W ramach swojej działalności Grupa współpracuje z około 158 podwykonawcami, którym zleca wykonywanie wysokospecjalistycznych badań laboratoryjnych. Podwykonawcy Grupy rozproszeni są na terenie całej Polski. Grupa współpracuje również z około 9 zagranicznymi kontrahentami działającymi, m.in. w Hiszpanii, Finlandii, Niemczech, USA, Francji i Chorwacji. (...) Podwykonawcy Grupy przeprowadzają około 140.000 badań rocznie, co stanowi około 0,1% wszystkich badań przeprowadzanych przez Grupę każdego roku. Zagraniczni podwykonawcy, specjalizujący się w testach o wysokim stopniu złożoności, przeprowadzają około 50.000 takich badań. W rezultacie współpraca Grupy z podwykonawcami nie odgrywa znaczącej roli w jej ogólnej strategii, ale umożliwia Grupie pozyskanie kompetencji do wykonywania najbardziej wymagających i specjalistycznych testów.
Grupa Diagnostyka przeprowadza pobrania w około 1100 punktach (własnych lub podwykonawców), które są zlokalizowane we wszystkich polskich miastach powyżej 20 000 mieszkańców. Powoduje to, że nawet mieszkańcy z „Polski powiatowej” mają łatwy dostęp do badań diagnostycznych. Dzięki efektowi skali małym sieciom jest bardzo trudno konkurować z grupą Diagnostyka.
Grupa ma także ekspozycje na diagnostykę obrazową oraz badania genetyczne
Spółka posiada także sieć laboratoriów partnerskich zlokalizowanych w 4 miastach (Kraków, Poznań, Warszawa i Wrocław). W tych miejscach przeprowadza się badania genetyczne (ponad 1 mln rocznie). Oprócz tego firma świadczy badania histopatologiczne (posiada największy zespół histopatologów w Polsce), których grupa przeprowadza około 4 mln rocznie.
Ponadto Grupa prowadzi 19 pracowni diagnostyki obrazowej, w tym 14 w szpitalach i 5 w ośrodkach ambulatoryjnych. Placówki te wykonują 185.000 skanów rocznie, obejmujących szeroki zakres usług, takich jak rezonans magnetyczny, tomografia, RTG, USG i mammografia. Dodatkowo, nowo przejęty butik teleradiologiczny Grupy w Poznaniu zapewnia opis rezonansu magnetycznego i tomografii o skróconym czasie realizacji, obsługując ponad 20 klientów B2B.
Źródło: prospekt emisyjny
W latach 2021-2023 podmioty diagnostyki histopatologicznej Grupy wykonywały średnio ponad 3 mln badań rocznie w tym 2,5 mln badań histopatologicznych i około 0,5 mln badań cytologicznych. Ponadto w 2023 roku Spółka wykonała około 0,45 mln badań cytologicznych oraz około 0,5 mln innych badań histopatologicznych. Co więcej, działalność histopatologiczna Grupy charakteryzuje się średnim wskaźnikiem powodzenia przetargów na poziomie ponad 95%
Logistyka – jedna z przewag spółki
Sieć laboratoriów jest zorganizowana w modelu gwieździstym (hub-and-spoke). W którym najważniejszymi laboratoriami są umiejscowione w Warszawie i Krakowie oraz regionalnymi laboratoriami, które są w każdym mieście wojewódzkim. Oprócz tego są także mniejsze laboratoria umieszczone w wygodnym miejscach z logistycznego punktu widzenia. Taka struktura pozwala na dostarczanie wyników badań szybciej (z reguły 1-2 dni) i obniża koszty transportowe. Wraz z zagęszczaniem sieci, jednostkowy koszt transportu powinien jeszcze bardziej spadać. Oprócz tego większa skala działania to także obniżenie jednostkowych kosztów badań oraz szansa na otrzymanie większych rabatów od dostawców albo uzyskanie korzystniejszych warunków zakupów (np. wydłużenie terminów płatności). Według spółki 80% Polaków mieszka w promieniu 10 km od punktu pobrań Grupy.
Rozmieszczenie laboratoriów Grupy:
Źródło: prospekt emisyjny
Obsługując ponad 20 milionów pacjentów (rozumianych przez Grupę jako łączna liczba pacjentów obsłużonych dziennie w skali roku) rocznie sieć ta umożliwia około 80.000 odbiorów kurierskich tygodniowo i przetwarzanie około 140 milionów testów rocznie, a wszystko to przy wsparciu solidnej infrastruktury logistycznej, która umożliwia transport próbek z dodatkowych około 7.000 zewnętrznych punktów pobrań.
Źródło: prospekt emisyjny
Próbki są transportowane z punktów pobrań do laboratoriów, gdzie przechodzą specjalistyczne badania diagnostyczne. Czas dostawy materiału wynosi od 10 minut do nawet 4 godziny. Spółka stara się optymalizować trasy przejazdu, aby koszty transportowe były jak najniższe. W prospekcie można przeczytać, że we wrześniu 2024 roku średni koszt transportu testu przez kuriera wyniósł 0,54 zł. Niestety spółka nie podała historycznych wartości tego wskaźnika. W prospekcie można jeszcze wyczytać, że:
Średni koszt wizyty kuriera w obsługiwanym punkcie wyniósł 36,0 PLN a udział kosztów operacyjnych usług kurierskich w przychodach ze sprzedaży testów obsługiwanych przez kuriera wyniósł 4,7%.
Przesyłki przygotowane przez laboratoria centralne dla innych regionów są obsługiwane przez międzynarodową sieć kurierską. Takie przesyłki trafiają do węzła logistycznego w Łodzi.
W prospekcie emisyjnym pojawiła się informacja, że spółka korzysta z 35 KPI-ów, które są weryfikowane we wszystkich laboratoriach należących do grupy Diagnostyka. Wśród nich można wymienić m.in:
- liczba odrzuconych próbek,
- liczba skarg,
- liczba niezgodności,
- liczba poprawek,
- terminowość realizacji badań,
- odsetek błędów kontroli jakości.
Dzięki analizie KPI można poprawić procesy operacyjne w przedsiębiorstwie. To pozwala podnieść produktywność oraz poprawić jakość badań (minimalizacja błędów i zniszczonych próbek). Pozwala to na łatwiejsze utrzymanie u siebie klientów biznesowych oraz osiągnięcie wysokiego odsetka wygrywania konkurów i przetargów na świadczenie usług diagnostycznych (wg. prospektu około 70%). Z kolei wskaźnik utrzymania klientów B2B wynosi około 95%. Wśród klientów, którzy od wielu lat korzystają z usług Diagnostyki można wymienić m.in. LuxMed (6,7% przychodów grupy), PZU (1,6%) czy EnelMed (1,4%).
Nie tylko wzrost organiczny
Diagnostyka rozwija się dwutorowo: organicznie oraz poprzez akwizycje. Przejęcia innych firm często wynikają z tego, że jest to szybsza droga na przejęcie udziałów rynkowych niż otwieranie własnego punktu i rozpoczęcie konkurencji cenowej. Od 2021 roku do momentu opublikowania prospektu spółka przeprowadziła 37 akwizycji. W tym:
- 5 do końca września 2024 roku
- 14 w 2023 roku
- 8 w 2022
- 10 w 2021 roku
Warto jednak pamiętać, że obecnie akwizycje nie odpowiadają za duży wzrost przychodów (w ostatnich latach od 1,7% do 2,4%). Wynika to z tego, że Diagnostyka jest już liderem z ponad 150 własnymi laboratoriami i 1100 punktów pobrań. Zatem kolejne akwizycje nie zmieniają istotnie skali działalności. Przejmowanie kolejnych podmiotów to tylko zagęszczanie własnej sieci. W prospekcie możemy wyczytać o tym, że:
Wzrost przychodów z tytułu umów z klientami wynikły z nabycia podmiotów wyniósł w 2022 roku 18 808 tys. PLN (1,7%), w 2023 roku 31 211 tys. PLN (2,4%). Pozostały wzrost organiczny wyniósł w 2022 roku 137 431 tys. PLN (13,2%), a w 2023 roku 270 168 tys. PLN (21,1%).
Między 2011 a 2023 rokiem spółka dokonała 128 transakcji dotyczących fuzji i przejęć. Po przejęciu Diagnostyka starała się zatrzymać kierownictwo przejętych firm. Jednocześnie przejęte przedsiębiorstwa zamieniało się najczęściej na punkty pobrań, które przekazywały próbki do większych laboratoriów. Oprócz tego następowały „centralizacje funkcji kadrowych” co można tłumaczyć jako redukcję niepotrzebnych po przejęciu etatów (np. księgowości). Następowało ujednolicenie zakupów oraz podłączenie przejętego punktu pod własną sieć logistyczną.
Wartość poszczególnych transakcji dokonywanych przez Grupę w latach od 2021 – 2023 wahała się między ok. 700 tys. PLN a ok. 39,9 mln PLN. Do największych akwizycji dokonanych przez Grupę w okresie od 2021 roku do 2023 roku należy zaliczyć:
(i) przystąpienie przez Spółkę do spółki Zakład Rentgena i USG Wyrobek sp. z o.o. sp. k. jako wspólnika (komandytariusza), w ramach którego Spółka wniosła do spółki wkład w wysokości 39 918 tys. PLN (który posłużył do wypłaty pozostałym wspólnikom zaległych zysków oraz kwot należnych występującym wspólnikom), na warunkach opisanych w umowie inwestycyjnej regulującej przedmiotową transakcję;
(ii) nabycie przez Spółkę 13.672 udziałów w spółce Laboratorium Analiz Medycznych sp. z o.o., stanowiących 100% udziałów w kapitale zakładowym tej spółki za cenę nabycia w wysokości 20 345 tys. PLN;
Oferta spółki
Spółka działa w kluczowej niszy rynku zdrowotnego, jaką jest świadczenie usług badań laboratoryjnych. Jest to największy prywatny podmiot na tym rynku. Diagnostyka oferuje ponad 4000 rodzajów badań laboratoryjnych od zwykłej morfologii krwi po badania specjalistyczne m.in. cytologiczne, histopatologiczne czy genetyczne. Działalnością dodatkową jest oferowanie badań obrazowych (jest to więc także konkurencja do Voxela).
Dla klientów istotnymi czynnikami, które powodują skorzystanie z usług danego punktu pobrań jest jego bliskość (miejsca zamieszkania, albo szpitali czy przychodni) oraz cena wykonania zabiegu. Oto przykład na podstawie mapy Warszawy:
Źródło: https://diag.pl/placowki/miasta-badania-krwi/warszawa/
Nie oznacza to oczywiście, że spółka nie ma dużej konkurencji. Do najbardziej znanej należy sieć Alab. Jest ona jednak znacznie mniejsza niż Diagnostyka i generuje znacznie mniejsze przychody. Poniżej widać liczbę punktów pobrań należących do sieci Alab.
Źródło: alab.pl
Spójrzmy jeszcze na ofertę badań spółki. Znajdziemy tam zarówno badania podstawowe (zwykłą morfologię krwi) jak i również ofertę badań genetycznych, testów na choroby nowotworowe czy boreliozę.
Źródło: Diag.pl
Z oferty spółki korzystają m.in osoby, które same dbają o swoje zdrowie i badają się profilaktycznie. Dla tych odbiorców oferowane są m.in. badania typu Longevity+. Kolejnymi odbiorcami oferty spółki są pacjenci, którzy zostali skierowani na badania w związku z podejrzeniem chorób.
Zgodnie z analizami sprzedażowo-marketingowymi, najliczniejszą, a jednocześnie generująca największe zyski grupą klientów, są mieszkańcy dużych miast, głównie kobiety w wieku 28-36 lat, aktywne zawodowo i prowadzące zrównoważony tryb życia (obejmujący, m.in. dietę, aktywność fizyczną, świadomość zdrowotną), ale także planujące rodzinę oraz już posiadające dzieci. Klientki te obejmują decyzjami czy rekomendacjami zdrowotnymi swoich partnerów czy rodziców w wieku dojrzałym.
Spółka stara się także sprzedawać pakiety badań. Ich cena jest różna i w zależności od kategorii może wynosić od kilkudziesięciu złotych do nawet powyżej 1000 zł.
Źródło: Diag.pl
Oprócz tego spółka oferuje także badania specjalne, w tym dla sportowców czy także ofertę diagnostyki obrazowej.
Źródło: diag.pl
W prospekcie jest napisane, że Diagnostyka stara się wprowadzić „narzędzia AI”, aby zwiększyć dokładność diagnostyki. Docelowo narzędzia mogą pomóc w diagnozie oraz zasugerować dodatkowe badania w oparciu o otrzymane dane. Niestety brak jest szczegółowych informacji co do komercjalizacji tych rozwiązań. Na razie wydaje się, że raczej mowa o algorytmach na własne potrzeby, które mają wspomóc diagnostykę spółki i analizę zbioru danych niż stworzenie rozwiązań podobnych do Amazona (narzędzia do diagnostyki raka płuc) czy Tempus AI (w segmencie diagnostyki i pomocy lekarzom w podejmowania decyzji co do dalszego leczenia).
Segmenty działalności
Spółka w ostatnich latach dokonywała ponad 100 mln badań w ciągu roku. Warto dodać, że swoich klientów dzieli na indywidualnych (B2C) oraz instytucjonalnych (B2B).
W Polsce laboratoria prywatne działają w modelach B2B i B2C. W modelu B2C to pacjenci zwracają się do laboratoriów bezpośrednio lub są kierowani przez lekarzy (zlecenie badania przy swobodzie wyboru punktu badań). W modelu B2B usługi diagnostyczne są zlecane przez lekarzy w publicznych lub prywatnych placówkach opieki zdrowotnej (skierowania pacjentów hospitalizowanych).
Źródło: opracowanie własne na podstawie prospektu
Diagnostyka swoją działalność dzieli na dwa segmenty:
- B2C (świadczenia dla klientów indywidualnych)
- B2B (świadczenia na rzecz podmiotów publicznych i prywatnych)
W przypadku klientów B2B chodzi głównie o podmioty medyczne i około medyczne oraz ubezpieczycieli. Zgodnie z danymi z prospektu około 60% przychodów pochodzi od klientów B2B, natomiast reszta od B2C.
Zdywersyfikowana baza klientów instytucjonalnych Grupy skutkuje brakiem zależności od konkretnych klientów, a także minimalną bezpośrednią ekspozycją na regulowane ceny ustalane przez płatników publicznych (ekspozycja na outsourcing publiczny w 2023 roku wyniosła około 10% przychodów Grupy) i pozwala Grupie na określanie cen usług diagnostycznych w oparciu o dynamikę rynku, która różni się od obserwowanej przez zachodnioeuropejskich świadczeniodawców usług diagnostycznych.
Warto pamiętać, że ceny wśród klientów B2C i B2B są ustalane w inny sposób. Jest to opisane w prospekcie:
Grupa, podobnie jak inne prywatne polskie laboratoria medyczne, korzysta z ograniczonych krajowych regulacji cenowych. Ich efekt wzmacnia względny udział kanału B2C Grupy, w którym Grupa może niezależnie ustalać ceny ostatecznie płacone przez pacjentów z własnej kieszeni, co umożliwia przerzucanie inflacyjnych wzrostów kosztów. W kanale B2B ceny są ustalane w drodze przetargów i są ostatecznie płacone przez klientów korporacyjnych lub NFZ.
Na wykresie powyżej widać, że ceny jakie płaci klient indywidualny są kilkakrotnie większe niż badania przeprowadzane na rzecz klienta instytucjonalnego.
Źródło: opracowanie własne na podstawie danych spółki
Cena B2C wydaje się niewielka, ale najprawdopodobniej wynika to z tego, że dominują proste badania morfologiczne. Niestety w prospekcie nie natknąłem się na informację z pełną analityką badań w podziale na ich rodzaje. Pozwoliłem sobie sprawdzić ile wynosi cena podstawowej morfologii krwi w Warszawie i cena wyniosła 24,70 zł, a więc jest to zbliżona wartość do średniej.
Źródło: diag.pl
Ciekawostką jest fakt, że cena tego samego badania w innej placówce (inne miasto wojewódzkie) jest znacznie niższa i wynosi 16,15 zł. Badanie porównawcze zostało przeprowadzone 24 stycznia 2025 roku (godzina 01:30).
Źródło: diag.pl
Otoczenie rynkowe
Wyłączając diagnostykę publiczną, na rynku działają 3 duże podmioty, które kontrolują 78% rynku:
- Diagnostyka: 49% udziałów w rynku prywatnym
- Alab: 19%
- Synevo (należy do Medicover): 10%
- Pozostali: 22%.
W prospekcie pojawiła się informacja, że w segmencie mniejszych podmiotów istnieje 313 niezależnych laboratoriów prywatnych. Mniejsze podmioty koncentrują się albo na działalności regionalnej, albo świadczeniu specjalistycznych badań. Należy spodziewać się, że w kolejnych latach rynek będzie doświadczał konsolidacji. W efekcie mniejsze podmioty będą przejmowane przez 3 największych graczy (Diagnostyka, Alab i Synevo).
Warto pamiętać, że założenie laboratorium czy punktu pobrań wymaga spełnienia wymagania regulatorów. Laboratoria muszą być wpisane do rejestru pomiotów wykonujących działalność medyczną. Co więcej, mają obowiązek zatrudniać w pełnym wymiarze czasu diagnostyków lub lekarzy (np. patomorfologów). Wynik badania musi być zatwierdzony przez posiadającego uprawnienia diagnostę. Powoduje to, że bariery wejścia na rynek są spore (konieczność znalezienia wykwalifikowanej załogi). Nie dziwi więc, że, pojedyncze punkty miały problem w łatwym zeskalowaniu działalności.
Usługi diagnostyczne w Polsce są znacznie tańsze niż w najbardziej rozwiniętych krajach UE. W prospekcie można przeczytać że:
Ceny badań diagnostycznych w Polsce pozostają znacznie niższe niż średnia europejska, dzięki czemu usługi diagnostyczne są bardziej dostępne. Zgodnie z Raportem Bain & Company, ceny testów diagnostycznych w Polsce są znacznie niższe niż w Europie Zachodniej – średnią cenę oznaczania poziomu glukozy, magnezu, wapnia, potasu, PSA i witaminy D, z Polską indeksowaną na poziomie 100, można porównać z 328 dla Belgii i 261 dla Francji.
Wraz z konwergencją można spodziewać się, że ceny usług diagnostycznych będą wzrastać.
Jak finansowane są usługi diagnostyczne?
Według analizy Bain & Company laboratoria prywatne są głównie finansowane przez prywatnych płatników albo za pośrednictwem wpłaty bezpośredniej, albo za pomocą abonamentów medycznych. Te dwa źródła odpowiadają za około 60-70% przychodów laboratoriów. Z tego około 41% to środki własne pacjenta. Pozostała część to tak zwane PUZ-y (prywatne ubezpieczenia zdrowotne). W ramach PUZ-ów ubezpieczeni otrzymują prawa do określonej puli darmowych usług diagnostycznych. Pozostałą część rynku prywatnych usług diagnostycznych stanowi finansowanie publiczne (dotyczy to głównie badań podstawowych). Natomiast za takie badanie płaci już ubezpieczyciel po stawce wynegocjowanej podczas zawierania umowy B2B.
Źródło: prospekt emisyjny
Jeśli chodzi o publiczne laboratoria, to są one zintegrowane z publicznymi szpitalami i przychodniami. Obecnie stanowią 55-60% wartości całego rynku diagnostycznego w Polsce, natomiast pod względem wolumenu (próbek, wycinków itp.) jest to od 60%-65%. Takie laboratoria badają głównie osoby hospitalizowane lub leczone ambulatoryjnie.
Na rynku prywatnym usługi B2B stanowią od 55% do 60% rynku i głównie są realizowane na podstawie umów ze szpitalami, przychodniami i świadczeniodawcami usług medycznych (np. LuxMed). Czasami umowy ze szpitalami dotyczą outsourcingu całej działalności laboratoryjnej. Jeśli chodzi o outsourcing usług, to refundacja odbywa się przez płatników publicznych.
Źródło: prospekt emisyjny
Diagnostyka stanowi bardzo ważny element profilaktyki, który może zmniejszyć całkowite koszty opieki zdrowotnej w Polsce. Warto spojrzeć na liczby. Zgodnie z raportem NFZ za 2022 rok łączne wydatki na świadczenia zdrowotne i leki wyniosły 110 mld PLN. Z tego 1% populacji konsumował około 31 mld PLN budżetu. Jak nietrudno się domyślić największe koszty ponoszone są na leczenie osób po 60 roku życia.
Źródło: https://shiny.nfz.gov.pl/app/koszty_nfz
Można domyślić się, że dotyczy to ludzi przewlekle chorych oraz osób umierających. Leczenie pacjentów zmarłych w 2022 roku przekroczyło poziom 7 mld PLN w analizowanym roku (niespełna 7% budżetu NFZ).
Koszty leczenia chorób przewlekłych konsumują bardzo dużą część budżetu NFZ. Podobnie dotyczy to także osób umierających. Ostatnia grupa pacjentów jest bardzo kosztowna i nie dotyczy to tylko Polski. Świadczy o tym m.in. badanie „The Health Care Cost of Dying: A Population-Based Retrospective Cohort Study of the Last Year of Life in Ontario, Canada”. Według autorów badania 10% budżetu zdrowotnego stanu Ontario było przeznaczone na leczenie pacjentów umierających (dane za lata 2010-2013). W raporcie wynika, koszt opieki szpitalnej znacząco wzrastał w ostatnich 120 dniach życia pacjenta, co było spowodowane rosnącymi kosztami hospitalizacji (95% kosztów opieki szpitalnej).
Źródło: https://journals.plos.org/plosone/article?id=10.1371%2Fjournal.pone.0121759
Im mniej osób przewlekle chorych, tym niższe koszty opieki zdrowotnej. W zmniejszeniu odsetka osób z zaawansowanymi chorobami może pomóc profilaktyka za pomocą regularnych badań. Jednak bez wprowadzenia obowiązku badań diagnostycznych dla dorosłej populacji, trzeba czekać na zmiany w mentalności w społeczeństwie, a to może zająć całe dekady.
Z pewnością diagnostyka skorzysta na zwiększeniu wydatków na opiekę zdrowotną. Zgodnie ze zobowiązaniami rządu, w 2027 roku około 8% PKB kraju będzie przeznaczane na opiekę zdrowotną (vs. 7,1% PKB w 2023 roku). Dla porównania w krajach zachodnioeuropejskich wydatki na ten cel wynoszą od 9% do 11% PKB. Wzrost wydatków w Polsce będzie powodował, że będzie więcej środków na refundację badań diagnostycznych.
Wraz z wydłużaniem długości życia w Polsce wzrośnie odsetek chorób związanych z wiekiem (choroby układu krążenia, nowotwory). Ludzie starsi potrzebują także częstszych badań diagnostycznych (monitoring chorób przewlekłych). Jest to zatem kolejna sprzyjająca spółce okoliczność.
Źródło: GUS
Diagnostyka obrazowa
W Polsce diagnostyka obrazowa (m.in. MR, TR) jest finansowana głównie ze źródeł publicznych (82%). Zlecenie na badania może być wykonane w publicznych ośrodkach diagnostycznych (63% rynku) lub do prywatnych podmiotów. Do prywatnych centrów diagnostycznych trafiają także pacjenci, którzy chcą zrobić badanie na własny koszt. Niektóre szpitale decydują się na outsourcing badań do zewnętrznych podmiotów. Rynek prywatnej diagnostyki obrazowej jest znacznie bardziej rozproszony niż to w przypadku zwykłych usług diagnostycznych. Największy na rynku Voxel, ma około 17% udziałów w rynku. Diagnostyka posiada zaledwie 2,5% udziałów w rynku.
Źródło: prospekt emisyjny
Analiza wyników i sytuacji finansowej
Spółka jest beneficjentem zmian demograficznych i mentalnościowych jakie zachodzą w polskim społeczeństwie. Wśród nich można wymienić starzenie się społeczeństwa, wzrost świadomości społecznej, czy wzrost wydatków na służbę zdrowia. Widać to po dobrych wynikach finansowych grupy Diagnostyka.
