SII: polityka informacyjna spółek w sprawie opcji może być niezgodna z przepisami prawa
Stowarzyszenie Inwestorów Indywidualnych w dniu 6 lutego 2009 roku wystosowało do Komisji Nadzoru Finansowego pismo w sprawie nieprawidłowości, jakie w opinii SII pojawiają się w przypadku polityki informacyjnej spółek giełdowych w związku z zawieranymi przez nie transakcjami na instrumentach pochodnych.
Uważamy, że polityka informacyjna spółek giełdowych całkowicie utrudnia i eliminuje przesłanki racjonalnego i świadomego inwestowania, gdyż z dnia na dzień nawet z założenia dobre i stabilne spółki stają się podmiotami niewypłacalnymi. Wzrost ryzyka inwestycji, obok czynników koniunkturalnych i cyklicznych jest tym wyższy, że polityka informacyjna spółek publicznych, które nabywały w poprzednich latach, a także nabywają obecnie instrumenty zabezpieczające ryzyko kursowe jest w naszej opinii niezgodna z art. 56 Ustawy o Ofercie Publicznej oraz art. 154 Ustawy o Obrocie Instrumentami Finansowymi.
W piśmie do Komisji wyraziliśmy również zaniepokojenie dotychczasową, zbyt łagodną reakcją Komisji Nadzoru Finansowego („KNF”) w tej kwestii, a także faktem akceptacji przez Komisję tego typu polityki informacyjnej emitentów giełdowych w związku zawieranymi transakcjami na instrumentach pochodnych.
Uważamy, że obecny stan rzeczy w znacznym stopniu obniża zaufanie zarówno do mechanizmów samego rynku kapitałowego jak i prawidłowości działania podmiotów związanych z tym rynkiem. Cierpi na tym nie tylko reputacja emitentów zaangażowanych w opcje ale wszystkich eksporterów lub emitentów nie będących eksporterami, którzy mimo, iż nie zajmowali i nie zajmują spekulacyjnych pozycji walutowych mogą być przedmiotem podejrzeń o tego typu działania. Utrzymywanie obecnego stanu nie pozostaje też bez wpływu na ocenę przez inwestorów pracy samej Komisji. Wpływa to również na znaczne zmniejszenie efektywności rynku giełdowego, wprowadza dodatkowo niepotrzebną i niczym nieuzasadnioną dezinformację i dezorientację inwestorów.
W związku z powyższym zwróciliśmy się do Komisji z prośbą o ustosunkowanie się do naszej interpretacji wykładni prawa. Uważamy, że zgodnie z obowiązującymi regulacjami spółki giełdowe powinny być zobowiązane do przekazywania informacji bieżącej o zawieraniu takich umów „zabezpieczających”, które mogą być bardzo istotne z punktu widzenia działalności i przyszłych wyników finansowych. W naszej opinii bezpośrednio tyczy się to transakcji opcyjnych, których charakter i parametry wskazują na nieograniczone ryzyko poniesienia straty, a w konsekwencji nawet ryzyko utraty płynności finansowej przez spółkę. Publikacja odpowiedniego komunikatu tuż po zawarciu umowy może być dla inwestorów bardzo istotna, gdyż umożliwi ocenę wpływu zawartych transakcji zarówno na spółkę, jej wycenę, a także wyniki finansowe w zależności od sytuacji np. na rynku walutowym lub surowcowym i wahań cen instrumentów, na których bazują zawarte umowy. Ponadto umożliwi wkalkulowanie w cenę instrumentu finansowego ryzyka wynikające z działań zabezpieczających (bądź spekulacyjnych) spółki.
Wspomniany wyżej obowiązek informacyjny powinien wynikać z art. 56 ust. 1 pkt. 1 i 2 ustawy o ofercie i art. 154 ustawy o Obrocie Instrumentami Finansowymi. Wskazujemy na art. 154 dlatego, gdyż po przekazaniu informacji o zawarciu transakcji „zabezpieczającej” może ona mieć wpływ na notowania zarówno po publikacji komunikatu, jak i w przyszłości (bezpośrednio rzutując na notowania akcji, jak i na działalność operacyjną). Utrzymywanie tego typu informacji w tajemnicy przed inwestorami (tak jak to ma/miało miejsce w przypadku wielu spółek giełdowych) powoduje, że inwestor dowiaduje się o ciążącym na spółce ryzyku zbyt późno, w momencie gdy spółka traci płynność, bądź generuje niewspółmierną do skali swojej działalności stratę, bądź gdy traci szanse na ponadprzeciętny zarobek wynikający z osłabienia złotówki. Informacja o charakterze zawartej opcji może dać wiedzę o ryzyku poniesienia sporej straty w przyszłości, bądź utraty określonych korzyści finansowych. Inwestor wiedząc wcześniej o posiadanych przez spółkę instrumentach „spekulacyjnych”, bądź z zasady zabezpieczających byłby w stanie w sposób racjonalny podejmować swoje decyzje. Z racji braku takiej wiedzy inwestor nie mógł i nie może podejmować takich decyzji w sposób racjonalny, gdyż nie był i nie jest świadom potencjalnych ewentualnych strat finansowych z tytułu zawartych przez spółki umów, a w dodatku inwestor nie może na bieżąco reagować na osłabiającą się złotówkę (gdyż nie wie, czy dany eksporter korzysta na osłabieniu waluty, czy też na nim traci). Standardy rynkowe oraz ustawa o obrocie instrumentami, a także o ofercie publicznej w naszej opinii takiej polityki informacyjnej nie dopuszczają.
Stowarzyszenie Inwestorów Indywidualnych stoi na stanowisku, iż specyfika takich informacji jasno wskazuje, że wypełniają one definicję informacji poufnej wskazaną w art. 154 ustawy o obrocie instrumentami finansowymi i w związku z art. 56 ust. 1 pkt 1 oraz ust 1 pkt 2 implikują obowiązek przekazania takiej informacji do publicznej wiadomości niezwłocznie po zajściu zdarzeń lub okoliczności, które uzasadniają ich przekazanie lub po powzięciu o nich wiadomości.
Stowarzyszenie w piśmie skierowanym do KNF zwróciło również uwagę na przepisy regulujące zawartość raportów kwartalnych i półrocznych, a także skierowało do komisji kilka istotnych pytań.
Zobacz pełną treść pisma skierowanego do KNF
Piotr Cieślak
