„Pozwól rosnąć zyskom i szybko ucinaj straty”. Piękna stara giełdowa maksyma, jakże prawdziwa, którą niezwykle łatwo wygłasza się na szkoleniach giełdowych. Oczywistym jest, że tylko takie postępowanie pozwala chronić kapitał, co w dłuższym terminie zapobiega całkowitej utracie pieniędzy i zakończeniu przygody z inwestowaniem na giełdzie.
Tymczasem życie pisze zupełnie inne scenariusze. Okazuje się, że w krytycznych sytuacjach, kiedy to notowania naszych spółek lecą na łeb na szyję zachowujemy się zupełnie inaczej. Nasze zachowania są niezgodne z tym co mówi teoria i zalecenia giełdowych „ekspertów”, a za to są zgodne z naszą intuicją, poddajemy się emocjom, co niestety w prosty sposób prowadzi do utraty pieniędzy. Wie to każdy inwestor giełdowy, który choć raz doczekał się bessy na swoich papierach. Nie jest prosto złożyć zlecenie na akcjach, na których akurat jesteśmy „na stracie”.
Potwierdziliśmy ten sposób zachowania się inwestorów badaniami statystycznymi. W ostatnim tygodniu Stowarzyszenie Inwestorów Indywidualnych ogłosiło wyniki Ogólnopolskiego Badania Inwestorów. Tam między innymi zapytaliśmy o zachowania inwestorów podczas giełdowych spadków.
Oto przykład. Tak wyglądał wykres indeksu WIG20 w połowie 2011 roku.
Zadaliśmy pytanie inwestorom o ich zachowanie właśnie w zaznaczonym okresie dużych i gwałtownych spadków. Tak wyglądają wyniki:
Rys. 1. Zachowanie inwestorów w II połowie 2011 roku, w okresie spadku, a potem dużej zmienności rynku
Zgodnie z teorią i zasadami sztuki, powinniśmy w tym czasie „uciąć straty” i zachować się tak jak 13,3% inwestorów, która „możliwie szybko sprzedała akcje”. Tymczasem okazuje się, że albo inwestorzy zaciskali zęby i przeczekiwali (29,7%) lub też kupowali akcje po znacznych spadkach, zwiększali zaangażowanie (łącznie 27,1%). Jak wiemy takiego uśredniania strat również teoria inwestowania nie zaleca.
W tym miejscu warto przytoczyć jeszcze jeden wynik pochodzący z Ogólnopolskiego Badania Inwestorów, który wskazuje na to czym kierują się inwestorzy podejmując decyzje inwestycyjne.
Rys. 2. Czym kierują się inwestorzy przy podejmowaniu decyzji inwestycyjnych
To co najbardziej szokuje w wynikach to to, że 21,4% w ogóle nie potrafi analizować instrumentów finansowych. Można by zadać pytanie, to jak w ogóle podejmują decyzje o kupnie lub sprzedaży akcji. Okazuje się, że kierują się podpowiedziami znajomych, opiniami na forach dyskusyjnych, intuicją.
Analiza tych wybiórczych wyników pokazuje, że inwestorzy tracili i będą tracić pieniądze. Zatem, jak następnym razem na jakimś szkoleniu usłyszycie, że trzeba szybko ucinać straty, to przymknijcie żartobliwie jedno oko.
