Wraz z reformą systemu emerytalnego z 1999 roku na rynek wprowadzone zostały Otwarte Fundusze Emerytalne. Od repartycyjnego I filaru, czyli ZUS-u, wyróżniały się m.in. zapisem o dziedziczeniu zgromadzonych środków. Po zmianach z dnia 1 maja 2011 roku część składki z OFE miało powrócić do ZUS-u. Budziło to wątpliwości co do dziedziczenia.
Dziedziczenie z subkonta w ZUS-ie
Środki z I filaru ubezpieczeń społecznych, podstawowego konta w ZUS-ie, nie podlegają dziedziczeniu. Oznacza to, że po śmierci oszczędzającego, pozostała część zgromadzonych składek zostanie wykorzystana na pokrycie bieżących zobowiązań ZUS-u w postaci wypłaty bieżących emerytur. Przypomnijmy, że na konto podstawowe trafia największa część składki, 12,22% z 19,52%. Po więcej informacji na temat tego gdzie i w jakiej wysokości wędrują nasze składki zapraszamy do pierwszej części artykułu.
Inaczej jest w przypadku subkonta w ZUS-ie, na które trafiają środki ze zmniejszonej składki na OFE. W całym II filarze, zarówno na subkoncie oraz w OFE, środki są dziedziczone.
Oszczędności na subkoncie w ZUS-ie podlegają podziałowi w razie rozwodu, unieważnienia małżeństwa bądź śmierci na tych samych zasadach co w przypadku OFE. W przypadku śmierci i dziedziczenia środków z subkonta, połowa oszczędności przypada małżonkowi i jest przekazywana na jego subkonto. W przypadku gdy małżonek nie posiadał wcześniej subkonta, jest ono zakładane. Taka sytuacja występuje jedynie pod warunkiem wspólności majątkowej małżonków. Pozostała część środków jest rozdysponowana zgodnie z wcześniejszym wskazaniem osoby zmarłej. Jeśli oszczędzający nie posiadał małżonka wtedy cała kwota przekazywana jest osobom wskazanym (uposażonym). Jeśli nikt nie został uposażony to połowa bądź całość oszczędności wejdzie w skład spadku.
W taki sam sposób dziedziczone są środki w OFE. Połowa oszczędności przekazywana jest na konto OFE małżonka w przypadku wspólności majątkowej. Jeśli żyjący małżonek nie posiada konta w OFE, fundusz ma obowiązek założenia mu konta. Pozostałą część otrzymują osoby uposażone bądź w przypadku ich braku oszczędności wchodzą w skład spadku. Jeśli ubezpieczony nie posiada małżonka to całość kwoty przekazywana jest osobom uposażonym bądź wchodzi w skład spadku. W przypadku OFE istnieje możliwość wypłaty odziedziczonych środków. Warto w tym miejscu zaznaczyć, że oszczędności są dziedziczone tylko w wariantach z OFE na OFE oraz z subkonta na subkonto.
Procedura wskazania uposażonego
W przypadku zakładania rachunku w OFE nie ma żadnego problemu ze wskazaniem uposażonego. Formularz umowy z funduszem zawiera m.in. pozycję na wskazanie osoby, która ma otrzymać zgromadzone oszczędności po śmierci członka OFE. Serwis gazetaprawna.pl zwraca uwagę na pewne utrudnienia w przypadku wyboru subkonta w ZUS-ie.
Po pierwsze OFE przekażą informacje o osobie uposażonej ZUS-owi. Należy jednak być czujnym, szczególnie jeśli w trakcie oszczędzania w OFE wprowadzaliśmy zmiany. Przekazane dane mogą pochodzić z dnia założenia konta w OFE.
Po drugie ze względów prawnych w przypadku osób, które wybierają subkonto w ZUS-ie, formularz umowy o przystąpienie do OFE nie może być wykorzystywany. Dlatego w przypadku osób, które nie wybrały OFE, ustawodawca określił, że ZUS będzie informować ubezpieczonego o obowiązku złożenia pisemnego oświadczenia o stosunkach majątkowych istniejących między nim a jego współmałżonkiem oraz o tym, że może wskazać osoby uprawnione do otrzymania środków po jego śmierci. Ustawodawca nie określił jednak trybu ani terminu i nie wiadomo kiedy i w jakiej formie ZUS będzie informować oszczędzających o takim obowiązku.
Na koniec warto jeszcze wspomnieć o suwaku bezpieczeństwa. Polega on na tym, że środki z OFE będą stopniowo przekazywane ZUS-owi, od momentu kiedy oszczędzającemu zostanie 10 lat do przejścia na emeryturę. Zaznaczmy, że środki te są przekazywane na subkonto w ZUS-ie, czyli dalej podlegają dziedziczeniu.
Wybór między ZUS-em a OFE kończy się za trzy dni, 31 lipca 2014 roku. Pamiętajmy, że jeśli nic nie zrobimy to zostaniemy automatycznie przeniesieni do ZUS-u, niezależnie od tego, czy wcześniej mieliśmy OFE czy nie. Jeśli chcecie dowiedzieć się więcej m.in. o tym jakie działania należy podjąć aby wybrać OFE, zapraszamy do przesłuchania naszego ostatniego podcastu Echa Rynku.
Źródło: rzu.gov.pl
