Branża windykacyjna po I półroczu 2014

Zapraszamy do zapoznania się z raportem na temat branży windykacyjnej po I półroczu 2014 roku. Przyjrzeliśmy się bliżej spółkom Kruk, Kredyt Inkaso, Best, Vindexus oraz Pragma Inkaso (Magellan dla porównania).

Spis treści

1. Profil działalności spółek
2. Opis sektora/branży
3. Analiza wyników finansowych
4. Analiza wskaźnikowa
5. Podsumowanie

BRANŻA WINDYKACYJNA - I PÓŁROCZE 2014

Profil działalności spółek

Na początku ważne jest, aby rozróżnić charakter wierzytelności, którymi zarządzają poszczególne spółki. Z takiego podziału wynika, że nie wszystkie spółki, które zajmują się windykacją, są dla siebie konkurentami. W wielu przypadkach jednak firmy łączą działalność w części lub wszystkich obszarach. Wyróżnić można trzy segmenty:

• rynek wierzytelności konsumenckich – obejmuje wierzytelności osób fizycznych wobec przedsiębiorstw (tzw. sektor B2C) – wobec banków, firm ubezpieczeniowych, usługodawców lub spółdzielni mieszkaniowych. Wyszczególnić można jeszcze rynek wierzytelności zabezpieczonych i niezabezpieczonych.
• rynek wierzytelności korporacyjnych – obejmuje zobowiązania przedsiębiorstw, pochodzące głównie z niespłaconych w terminie bankowych zobowiązań finansowych.
• rynek wierzytelności gospodarczych (tzw. sektor B2B) – obejmuje nieuregulowane zobowiązania przedsiębiorstw wobec innych przedsiębiorstw, głównie z niezapłaconych faktur w obrocie gospodarczym.

Podmioty działające na rynku zarządzania wierzytelnościami mogą działać na zasadzie dwóch modeli biznesowych i zazwyczaj łączą je w swojej działalności operacyjnej:

• zarządzanie wierzytelnościami na zlecenie – inkaso, outsourcing,
• zarządzanie wierzytelnościami kupionymi na własny rachunek.

Kruk jest największą spółką windykacyjną w Polsce. Zajmuje się windykacją wierzytelności konsumenckich na skalę masową. Podstawową działalnością spółki jest zarządzanie wierzytelnościami kupionymi na własny rachunek (88% przychodów w 2013 roku) oraz obsługa wierzytelności na zlecenie (10% przychodów w 2013 roku). Grupa nabywa wierzytelności w trzech segmentach rynku: konsumenckim (niezabezpieczonym), korporacyjnym oraz zabezpieczonym hipotecznie. Grupa koncentruje swą działalność na rynku bankowym w oparciu o długoterminowe relacje z kluczowymi klientami. Kruk jest obecny na rynku polskim (55% przychodów w 2013 roku), rumuńskim (44% przychodów w 2013 roku), czeskim i słowackim, a już niedługo rozpocznie działalność na rynku niemieckim. Więcej na temat spółki Kruk w osobnym raporcie specjalnym.

Grupa Kapitałowa Kredyt Inkaso S.A. działa w branży zarządzania wierzytelnościami, w sektorze obrotu wierzytelnościami z tytułu usług powszechnych. Grupa ściśle współpracuje z Kancelarią Prawniczą FORUM, w której posiada 85% udziału w zysku. Kancelaria działa jako pełnomocnik procesowy, podejmuje wszelkie czynności prawne mające na celu odzyskanie wierzytelności kupowanych przez podmioty z Grupy. Przychody generowane są głównie ze spłaty należności, wynikających z nabytych wierzytelności (95,7% w roku obrotowym 2013/2014) oraz z działalności prawniczej. Grupa rozpoczyna rok obrotowy w kwietniu. Dla uproszczenia porównania z pozostałymi spółkami wszystkie dane zostały przekształcone na odpowiednie okresy zgodne z rokiem kalendarzowym. Kredyt Inkaso działa na rynku polskim (92% przychodów za rok obrotowy 2013/2014), rumuńskim, bułgarskim i rosyjskim.

Grupa Best jest jednym z największych podmiotów działających w branży windykacyjnej w Polsce. Jej podstawową działalnością są inwestycje w portfele wierzytelności nieregularnych. Grupa powołała w 2005 roku jeden z pierwszych funduszy sekurytyzacyjnych na rynku, BEST I NSFIZ. Przychody są generowane głównie z inwestycji w wierzytelności (75% w 2013 roku), oraz z zarządzania wierzytelnościami funduszy sekurytyzacyjnych (19% w 2013 roku). Grupa Best działa tylko na terenie Polski.

Działalność Giełdy Praw Majątkowych Vindexus polega głównie na zakupie portfeli wierzytelności i ich dalszej egzekucji na własny rachunek (94,7% przychodów w 2013 roku). Grupa skupia się na rynku wierzytelności konsumenckich, choć skupuje też wierzytelności powstałe w wyniku prowadzenia działalności gospodarczej. Grupa nabywa portfele wierzytelności głównie od banków (56% w 2013 roku) oraz operatorów telekomunikacyjnych (20% w 2013 roku). Vindexus nie prowadzi działalności poza Polską.

Grupa Kapitałowa Pragma Inkaso jest liderem branży obrotu wierzytelnościami w segmencie business to business (B2B). Przychody netto spółki w 2013 roku pochodziły głównie z faktoringu (40%). Przychody netto z tytułu windykacji na zlecenie stanowiły 16%, a z zakupu wierzytelności i pożyczek 6%. Spółka działa tylko na terenie Polski. Spółka jest w trakcie restrukturyzacji, dostosowania modeli biznesowych do uwarunkowań rynkowych, aby w pełni wykorzystać potencjał organizacji oraz skalę prowadzonej działalności.

Inny profil działalności charakteryzuje Magellana. Spółka jest liderem rynku usług finansowych sektora ochrony zdrowia. Świadczy usługi w zakresie finansowania bieżącej działalności szpitali i dostawców artykułów i usług medycznych. Tym samym nie uczestniczy w rynku obrotu wierzytelnościami tak jak pozostałe spółki w zestawieniu. Oferta produktowa spółki obejmuje m.in. pożyczki, zabezpieczenie płatności, faktoring oraz refinansowanie zobowiązań. Przychody Grupy głównie stanowią odsetki z poszczególnych produktów zaliczanych do działalności podstawowej (65% w 2013 roku). Grupa Magellan prowadzi działalność w Polsce (97% przychodów w 2013 roku), Czechach i na Słowacji.

Opis sektora/branży

Rynek zarządzania wierzytelnościami w Polsce jest wciąż dynamicznym i rozwojowym sektorem rynku finansowego. Według szacunków Kruka w 2013 roku przekazane wierzytelności do obsługi podmiotom zewnętrznym miały wartość 20,9 mld zł, a w ciągu ostatnich czterech lat zanotowały wzrost o prawie 40%. Widoczny jest wzrost udziału zakupionych wierzytelności, które w 2013 roku pierwszy raz miały większą wartość niż wierzytelności inkaso.

Źródło: sprawozdania Zarządu Grupy Kruk S.A.

Najwięcej wierzytelności podmiotom zewnętrznym przekazują banki. W 2013 roku podmioty te łącznie przekazały wierzytelności o wartości nominalnej 16 mld zł, w tym 7,5 mld zł w formie inkaso, a 8,5 mld zł w formie sprzedaży na rynku. Jest to mniej niż przed rokiem odpowiednio o 7% i 1%.

Źródło: prezentacja Kruk 1h2014

Wartość nominalna portfeli detalicznych sprzedanych w Polsce w I półroczu 2014 wyniosła 4,4 mld zł, w tym 3,5 mld zł to portfele wierzytelności konsumenckich niezabezpieczonych, które były sprzedawane przy średniej cenie 11,5% oraz 0,9 mld zł portfeli hipotecznych o średniej cenie 28,6%. Średnia cena portfeli wierzytelności w I półroczu wyniosła 15% i była jedną z największych w ostatnich latach.