Trudno na to pytanie znaleźć jednoznaczną odpowiedź. Wśród pojawiających się możliwych przyczyn, dlaczego Polacy nie traktują giełdy jako miejsca do długoterminowego lokowania kapitału należałoby wymienić na pewno zwykły strach przed giełdą, brak odpowiedniego poziomu wiedzy, a także powszechny wizerunek giełdowego gracza, który często kojarzony jest z nie do końca jasnymi praktykami.
W tym ostatnim przypadku mowa oczywiście o utartych w społeczeństwie stereotypach, których niestety w przestrzeni publicznej wciąż wiele funkcjonuje. A one nie ułatwiają życia instytucjom skupionym wokół rynku kapitałowego, ale także wielu innym podmiotom pośredniczącym np. w sprzedaży surowców inwestycyjnych. Chodzi na przykład o mennice, które wciąż borykają się z negatywnymi skutkami afery Amber Gold. A jak wiadomo, nie miały z nią absolutnie nic wspólnego.
Ale u podstaw problemu niskiego zainteresowania rynkiem kapitałowym, choćby w kontekście emerytalnym, leży także brak świadomości, że inwestowanie na giełdzie to nie tylko podejmowane decyzji w ułamku sekundy albo zlecenie prowadzenia rachunku domowi maklerskiemu. Giełda to także możliwość spokojnego inwestowania długoterminowego np. w tzw. spółki dywidendowe, które stanowią o sile i skuteczności portfela inwestycyjnego właśnie dłuższej perspektywie.
Ogólnopolskie Badanie Inwestorów 2014 - wyniki
Dziś takich spółek na Giełdzie Papierów Wartościowych funkcjonuje całkiem sporo, które będąc w dobrej sytuacji finansowej i korzystając ze sprzyjających warunków makroekonomicznych, chętnie dzielą się ze swoimi akcjonariuszami wypracowanym zyskiem. Stowarzyszenie Inwestorów Indywidualnych przygląda się zresztą ich sytuacji na bieżąco, nasze opinie wyrażamy czy to przy pomocy tekstów analitycznych, w których zwracamy uwagę na to, czy spółki w ogóle wypłacają dywidendę, ale także w projekcie Portfel SII, gdzie część z prowadzonego przez nas „koszyka” inwestycyjnego stanowią właśnie spółki dywidendowe (aktualnie mamy w portfelu akcje ABC Daty, PKP Cargo oraz PGE).
Wracając do poruszonego w temacie pytania i analizując temat w szerszym kontekście, koniecznie trzeba odnieść się do tego, że Polacy w ogóle specjalnie nie oszczędzają. Według ostatnich badań i raportów przeprowadzonych przez TNS Polska oraz Bank Światowy, 40%. naszych rodaków wydaje w ciągu miesiąca wszystkie zarobione środki (często wydajemy więcej niż zarabiamy), natomiast 20 mln Polaków nie ma ani jednej odłożonej złotówki. Oczywiście ulokowane w różnych formach i produktach pieniądze sięgają 500 mld złotych, ale nie miejmy złudzeń - to nie są oszczędności Polaków proporcjonalnie rozłożone na wszystkich obywateli.
Pesymistyczne wnioski w kontekście budowania kapitału np. pod kątem emerytalnym poprzez giełdę, płyną także z wyników zeszłorocznej edycji Ogólnopolskiego Badania Inwestorów. Spośród przeszło 7 tys. respondentów 62% z nich wskazało co prawda, że główną motywacją do inwestowania na giełdzie jest dywersyfikacja przychodów, pomnożenie majątku czy źródło dodatkowego dochodu, ale już tylko 1.5%. ankietowanych traktuję giełdę jako szansę na zabezpieczenie finansowe na przyszłość i budowę kapitału.
Z tego samego badania dowiadujemy się, że ponad 65% badanych w procesie podejmowania decyzji inwestycyjnych kieruje się własnymi analizami, a prawie 55%. wyczuciem. Czy przekłada się to na osiąganie wyników nie do końca zgodnych z własnymi oczekiwaniami? Z pewnością tak. To jednak jest wniosek przede wszystkim dla wszystkich instytucji i organizacji bezpośrednio lub pośrednio powiązanych z rynkiem kapitałowym, aby w swoich działach położyły większy nacisk na edukację społeczeństwa - zarówno finansową, jak i tą bardziej specjalistyczną, związaną z funkcjonowaniem rynku kapitałowego, kierujących nim mechanizmów i zachodzących na nim procesów.
Skoro Polacy w większości na emeryturę nie oszczędzają wcale, wychodząc z założenia, że jakoś to będzie, trudno oczekiwać od nich większego zainteresowania giełdą w tym kontekście. Choć podkreślić należy że samo inwestowanie na giełdzie nie jest przecież procesem specjalnie skomplikowanym - nikt nie wymaga od nas znajomości tajników analizy technicznej - formacji ABC, czy teorii Fal Elliotta.
Kluczowa jest edukacja, a co za tym idzie, nabranie przekonania, że giełda daje bardzo duże możliwości. Wyniki XII edycji badania OBI nie pozostawiają jednak złudzeń - 52% badanych swoje umiejętności związane z inwestowaniem ocenia średnio, a 1/5 ankietowanych określa je jako słabe. A inwestowanie długoterminowe wymaga pewnych podstaw związanych z wyceną spółek, analizą fundamentalną oraz umiejętnością czytania danych finansowych i wyciągania z tych danych odpowiednich wniosków.
Czy w ciągu ostatniego roku sytuacja jeśli chodzi o preferencje inwestycyjne Polaków oraz poziom wiedzy uległy zmianie? O tym przekonamy się dopiero jesienią, kiedy będzie miała miejsce publikacja raportu po XIII edycji Ogólnopolskiego Badania Inwestorów. Już dziś zachęcamy Państwa do wypełniania ankiety dostępnej na naszej stronie, co pomoże nie tylko stworzy aktualny profil polskiego inwestora, ale określi kolejne wyzwania przed jakim stoi cały rynek kapitałowy i funkcjonujące na nim podmioty.
Zachęcamy do wzięcia udziału w Ogólnopolskim Badaniu Inwestorów. Wypełnienie ankiety to nie tylko możliwość wygrania atrakcyjnych nagród, ale przede wszystkim pomoc w stworzeniu profilu polskiego inwestora. Chodzi przede wszystkim o określenie zmieniających się preferencji inwestorów indywidualnych, czynników, które determinują podejmowane przez nich decyzje, a także zdiagnozowanie problemów na jakie trafiają każdego dnia. Wszystkie wyciągnięcie z badania wnioski pozwolą na wprowadzenie zmian i dalszy rozwój rynku kapitałowego w Polsce.
