Wczoraj (2 listopada) KNF opublikowała podstawowe statystyki związane z ilością kont IKE i IKZE. Wszystkie podane dane są aktualne na dzień 30 czerwca 2015 roku.
Przypomnijmy, że konta IKE i IKZE są elementem tzw. III filaru, który pozwala oszczędzać na emeryturę. Oszczędzanie w III filarze ma charakter dobrowolny. To my sami decydujemy, czy chcemy odkładać dodatkowe środki na emeryturę. Zachętą, mającą skłonić Polaków do samodzielnego oszczędzania, są ulgi podatkowe.
Podstawowe statystyki kont IKE:
- W dniu 30 czerwca br. IKE posiadało 838,2 tys. osób, co stanowiło zaledwie 5,2% liczby osób pracujących. Dla porównania 30 czerwca 2014 r. istniało 816,7 tys. kont IKE,
- wartość środków zgromadzonych na wszystkich kontach IKE wyniosła 5,5 mld zł,
- w tym okresie (I półrocze 2015) założono 35 tys. nowych kont IKE (najwięcej w funduszach inwestycyjnych), a zlikwidowano 15,1 tys.,
- dokonano wpłat na 25,9% rachunków IKE,
- średnia wpłata na IKE wyniosła 2,4 tys. zł. Przypomnijmy, że limit obowiązujący na cały 2015 rok wynosi 11 877 zł,
- wartość przeciętnego rachunku IKE to 6,6 tys. zł. Z kolei wartość przeciętnego rachunku IKE prowadzonego w formie rachunku maklerskiego to 37,5 tys. zł,
- wpływy netto w IKE wyniosły 434,5 mln zł (wpływy 631,7 mln zł, wypływy 197,3 mln zł).
Podstawowe statystyki kont IKZE:
- W dniu 30 czerwca br. IKZE posiadało 554,6 tys. osób, co stanowiło 3,5% liczby osób pracujących,
- wartość zgromadzonych środków na wszystkich kontach IKZE wyniosła 392,5 mln zł (wzrost o 154,3%!),
- założono 38 tys. nowych kont IKZE (najwięcej w zakładach ubezpieczeń),
- dokonano wpłat na 13,7% rachunków IKZE,
- wartość średniej wpłaty na rachunek IKZE wyniosła 1,4 tys. zł, najwięcej wpłacono na rachunki maklerskie, średnio 3,8 tys. zł.
Tab. 1. Limity wpłat na IKE w latach 2004–2015 (w zł)
| Rok | 2004 | 2005 | 2006 | 2007 | 2008 | 2009 | 2010 | 2011 | 2012 | 2013 | 2014 | 2015 |
| Kwota limitu | 3 435 | 3 635 | 3 521 | 3 697 | 4 055 | 9 579 | 9 579 | 10 077 | 10 578 | 11 139 | 11 238 | 11 877 |
Tab. 2. Limity wpłat na IKZE w latach 2012–2015 (w zł)
| Rok | 2012 | 2013 | 2014 | 2015 |
| Kwota limitu | 4 031 | 4 231 | 4 495 | 4 751 |
Tab. 3. Liczba i aktywa IKE i IKZE
| Liczba IKE (szt.) | Wartość IKE (tys. zł) | Liczba IKZE (szt.) | Wartość IKZE (tys. zł) | |
| Zakłady ubezpieczeń | 574 992 | 2 036 428 | 431 742 | 206 342 |
| Fundusze inwestycyjne | 186 640 | 1 660 842 | 32 057 | 96 771 |
|
Podmioty prowadzące działalność maklerską |
23 069 | 864 826 | 3 067 | 21 015 |
|
Banki |
51 430 | 928 152 | 9 809 | 16 489 |
|
Dobrowolne fundusze emerytalne |
2 102 | 22 858 | 77 945 | 51 921 |
|
Ogółem |
838 233 | 5 513 106 | 554 620 | 392 538 |
Jak widać, po przedstawionych statystykach wciąż bardzo mało Polaków oszczędza pieniądze w III filarze. Powinni wszyscy, a oszczędza około 3–5% osób.
W podsumowaniu autorzy raportu wskazują na kilka czynników, które powodują tak niską popularność kont emerytalnych IKE i IKZE:
- brak skłonności do długoterminowego oszczędzania oraz brak obowiązku przeznaczania części dochodu na cele emerytalne,
- niskie dochody, nie pozwalające odłożyć żadnych dodatkowych środków,
- przekonanie części społeczeństwa, że to państwo jest odpowiedzialne za świadczenia emerytalne i bez względu na okoliczności zatroszczy się o dochody przyszłych emerytów.
Nie można się nie zgodzić z powyższą argumentacją. Do tego można dołożyć argument, że korzyści podatkowe dla kont IKE są zbyt odsunięte w czasie. Ta kilkudziesięcioletnia perspektywa dla wielu osób jest zbyt abstrakcyjna, co powoduje, że rezygnują oni całkowicie z oszczędzania.
W przedstawionym przez KNF raporcie można jednak doszukać się także pozytywnych aspektów. Od 2013 roku liczba kont IKE ponownie rośnie.
Źródło: KNF
