Stopy procentowe w górę. Niebawem wielkie zmiany personalne w RPP

Na pierwszym w tym roku posiedzeniu Rada Polityki Pieniężnej podniosła stopy procentowe. Niebawem wejdziemy w okres zmian kadrowych – decyzje ważne dla milionów kredytobiorców (i nie tylko) podejmować będzie przynajmniej 8 nowych osób.

Decyzją Rady Polityki Pieniężnej, stopy procentowe zostały ustalone na następującym poziomie:

• stopa referencyjna: 2,25% w skali rocznej (poprzednio 1,75%)
• stopa lombardowa: 2,75% w skali rocznej (poprzednio 2,25%)
• stopa depozytowa: 1,75% w skali rocznej (poprzednio 1,25%)
• stopa redyskonta weksli: 2,30% w skali rocznej (poprzednio 1,8%)
• stopa dyskontowa weksli: 2,35% w skali rocznej (poprzednio 1,85%)

Jest to czwarta z kolei podwyżka stóp procentowych w Polsce. Pierwszy od 9 lat ruch w górę miał miejsce w październiku ubiegłego roku (z 0,1% do 0,5%). Następnie RPP zaskoczyła rynek skalą działania w listopadzie (z 0,5% do 1,25%) oraz wpisała się w oczekiwania analityków w grudniu (z 1,25% do 1,75%). Dzisiejsza decyzja również była zgodna z konsensusem rynkowym.

źródło: Opracowanie własne na podstawie NBP

Podwyżka stopy referencyjnej do 2,25% oznacza, że jest ona najwyższa od października 2014. Wówczas jednak mieliśmy do czynienia z deflacją (GUS raportował -0,6% r/r w październiku 2014 r.), co dawało ówczesnej RPP przestrzeń do obniżek stóp (  Tymczasem według ostatnich danych (za listopad 2021 r.) sięgnęła już 7,8%. Kolejne dane o inflacji, tym razem już grudniowej, poznamy w najbliższy piątek 7 stycznia o 10:00.

Trudno oczekiwać, aby na stopach na poziomie 2,25% zakończyła się seria podwyżek stóp procentowych w Polsce. Notowania kontraktów FRA dla Polski (dostępne za darmo np. na czeskiej stronie Patria.cz) wskazują, że już teraz rynek oczekuje stóp na poziomie ok. 4 procent.

Zgodna z oczekiwaniami decyzja nie wywołała silnej reakcji na rynkach. EUR/PLN spadał jeszce przed popołudniowym komunikatem i po 16:30 kształtował się na poziomie 4,5687 zł. czyli najniżej od listopada. W centrum uwagi od rana był też indeks sektorowy WIG-Banki, gdzie po mocnym otwarciu (nawet +1,7 proc. przed południem) po ogłoszeniu komunikatu entuzjazm wyraźnie opadł (+0,5% po 16:30).

Szersze uzasadnienie dzisiejszej decyzji poznamy jutro o 15:00, gdy na konferencji prasowej pojawi się prezes NBP i przewodniczący RPP Adam Glapiński.

Oto, jak podwyżkę stóp procentowych skomentowali inwestorzy oraz ekonomiści:

RPP podwyższyła stopę referencyjną NBP o 50pb do 2,25%. Wzrost stóp procentowych NBP od października ub.r. ma już większą skalę niż w trakcie poprzednich 4 epizodów podwyżek stóp w ciągu ostatnich 20 lat.

— Piotr Bujak (@pbujak) January 4, 2022

RPP podwyższyła stopy procentowe o 50 pb, zgodnie z oczekiwaniami. O 16:30 komunikat, w którym nie zmieni się naszym zdaniem zbyt wiele. Kolejne decyzje uzależnione od danych i perspektyw inflacyjnych, a te pozwolą RPP podwyższyć stopy procentowe jeszcze o ponad 100 pb. pic.twitter.com/VTzcT8szGi

— Analizy Pekao (@Pekao_Analizy) January 4, 2022

🇵🇱Komunikat po posiedzeniu #RPP z szeregiem zmian sformułowań opisujących bieżący stan gospodarki. Ich sens pozostał jednak naszym zdaniem dokładnie ten sam. Opis dalszych działań z kolei literalnie bez zmian. Cykl jednorazowych podwyżek będzie trwał. Jutro o 15:00 konferencja. pic.twitter.com/MZT33V9xBN

— mBank Research (@mbank_research) January 4, 2022

RPP, podnosząc w jeden kwartał stopy procentowe o więcej niż na przestrzeni przeszło roku w latach 2007-2008, wpisała się w ogólnoświatowy wzorzec. W myśl niego wszystko, co cykliczne, dzieje się szybciej niż w poprzednich dwóch dekadach. pic.twitter.com/IS9AwBL4SU

— Analizy Pekao (@Pekao_Analizy) January 4, 2022

Niewielkie zmiany w komunikacie #RPP do podwyżki (do 2.25%). NBP urealnił retorykę wcześniej, przyznaje że inflacja pozostanie podwyższona w 22' lub dłużej. Wybiera wolniejsze tempo zacieśnienia niż Czechy (3,75%), Węgry (2,4%, efektywnie 4%). Widzimy stopy na 4% w 22', 4,5% w 23

— ING Economics Poland (@ING_EconomicsPL) January 4, 2022

Wielka rotacja w RPP

Styczniowe posiedzenie RPP było ostatnim w obecnym składzie. Na lutowym posiedzeniu (08.02) pojawią się już dwaj nowi członkowie, którzy zastąpią wybranych przez Senat Eugeniusza Gatnara i Jerzego Kropiwnickiego (ich kadencja kończy się 25.01). Odejdzie więc jeden zdeklarowany jastrząb (tzn. zwolennik wyższych stóp procentowych i szybszego ich podnoszenia) oraz umiarkowany gołąb (zwolennik niższych stóp procentowych i wolniejszego ich podnoszenia), który miał w swojej karierze jastrzębi epizod. Charakterystyki członków RPP powstały na bazie ankiet przeprowadzanych przez redakcję PAP Biznes.

Dwóch nowych kandydatów również wskaże wyższa izba parlamentu, która obecnie kontrolowana jest przez opozycję. Jeszcze przed Bożym Narodzeniem ogłoszono, że senackimi kandydatami będą Ludwik Kotecki (były wiceminister finansów w rządzie PO-PSL) oraz Przemysław Litwiniuk (były przewodniczący sejmiku lubelskiego z ramienia PSL).

Poglądy obu kandydatów w zakresie polityki monetarnej można było poznać w trakcie dzisiejszego przesłuchania przed senacką komisją budżetu i finansów publicznych, która zaakceptowała wybór obu (głosowanie w Senacie zaplanowano na 11 stycznia). Póki co, Kotecki wydaje się większym jastrzębiem, choć i Litwiniuk przyznał, że w obecnych warunkach widzi przestrzeń do podniesienia stóp.

Kolejnymi nowymi twarzami w RPP będą członkowie, którzy na marcowym posiedzeniu zastąpią kandydatów Sejmu (Łon, Ancyparowicz) oraz prezydenta (Hardt, Zubelewicz). Będzie to najciekawszy etap rotacji w RPP, ponieważ wypadnie z niej dwoje gołębi i dwójka jastrzębi. Póki co w przestrzeni publicznej nie padły nazwiska kandydatów Sejmu i prezydenta.

Na kwietniowym posiedzeniu zabraknie innego sejmowego gołębia, Jerzego Żyżyńskiego. Z kolei przed 21 czerwca ma zostać przesądzone, czy na swoim fotelu pozostanie Adam Glapiński (prezes NBP jest z automatu przewodniczącym RPP), którego powołać musi Sejm na wniosek prezydenta. Wszystko wskazuje na to, że właśnie tak będzie – Glapińskiego publicznie poparli zarówno Jarosław Kaczyński, jak i Andrzej Duda.

Źródło: Obliczenia własne na podstawie danych NBP i PAP

Ostatni tegoroczny akcent zmian kadrowych w RPP przypadnie w listopadzie. Rafała Surę zastąpi najprawdopodobniej zgłoszona przez Senat Joanna Tyrowicz. Kalendarzowe przesunięcie w przypadku Sury wynikało z faktu, że w 2016 r. zastąpił on w RPP Marka Chrzanowskiego, który po zaledwie kilku miesiącach w Radzie przeniósł się na stanowisko przewodniczącego Komisji Nadzoru Finansowego (które to opuścił w 2018 r. w atmosferze skandalu związanego z aferą KNF).

Na kolejną zmianę w RPP czekać będziemy musieli aż do grudnia 2025 r., gdy następny prezydent (będziemy już po wyborach i końcu drugiej kadencji Andrzeja Dudy) powoła następcę Cezarego Kochalskiego. Kochalski wszedł do Rady za Jerzego Osiatyńskiego, powołanego w 2013 r. w miejsce Zyty Gilowskiej, która zrezygnowała z zasiadania w RPP.

RPP wróci za 5 tygodni

Kolejne posiedzenie decyzyjne RPP zaplanowano na wtorek 8 lutego. 2022 r. przyniósł pewne zmiany w kalendarzu, ponieważ w latach poprzednich decyzja o stopach zapadały zazwyczaj w środy.

Próżno oczekiwać, aby w nowym roku Rada zdecydowała się na wprowadzenie stałego terminu publikacji decyzji ws. stóp procentowych. Kwestia ta od lat budzi kontrowersje, ponieważwiększość innych banków centralnych ma swoje stałe terminy.

Tylko raz byłem fizycznie na konferencji RPP i 1 z 2 moich pytań* dotyczyło właśnie tej kwestii.

Potwierdzam - 'nie da się, a poza tym tak jak teraz jest przecież dobrze' (pełna odpowiedź AG na screenie)

* ostatnio też zadałem, ale (jeszcze) nie przeszło przez sito selekcji:) pic.twitter.com/5BI5d9fbOU

— Michał Żuławiński (@M_Zulawinski) February 3, 2021