Rada Polityki Pieniężnej znów podniosła stopy procentowe. Martwią się spłacający kredyty, cieszą akcjonariusze banków, a rynek ocenia, że przed nami kolejne podwyżki.
Decyzją Rady Polityki Pieniężnej, na lutowym posiedzeniu stopy procentowe w skali rocznej zostały ustalone na następującym poziomie:
- stopa referencyjna: 2,75% (poprzednio 2,25%)
- stopa lombardowa: 3,25% (poprzednio 2,75%)
- stopa depozytowa: 2,25% (poprzednio 1,75%)
- stopa redyskonta weksli: 2,80% (poprzednio 2,30%)
- stopa dyskontowa weksli: 2,385% (poprzednio 2,35%)
Dodatkowo, w komunikacie po posiedzeniu, RPP ogłosiła podwyżkę stopy rezerwy obowiązkowej (parametr dotyczący banków komercyjnych, które przechowują środki w banku centralnym). Stopa ta wzrośnie z 2% do 3,5%.
Stopy procentowe NBP w górę
To już piąta z rzędu podwyżka stóp procentowych w Polsce. Pierwszego od 9 lat ruchu w RPP dokonała w październiku 2021 r. (z 0,1% do 0,5%). Następnie Rada zaskoczyła rynek skalą działania w listopadzie (z 0,5% do 1,25%) oraz wpisała się w oczekiwania analityków w grudniu 2021 r. (z 1,25% do 1,75%) i styczniu 2022 r. (z 1,75% do 2,25%).
 |
| źródło: NBP |
Przed dzisiejszą decyzją większość ekonomistów oczekiwała podwyżek o 0,5 punktu procentowego (czyli stopy referencyjnej właśnie na poziomie 2,75%). Nie brakowało jednak także prognoz mówiących o podwyżce o 0,75 lub nawet 1 punkt procentowy.
| Decyzje Rady Polityki Pieniężnej | |||
| 2021 | |||
| Miesiąc | Godzina ogłoszenia | Stopa procentowa | Konsensus ekonomistów |
| Styczeń | 14:50 | 0,10% | 0,10% |
| Luty | 16:00 | 0,10% | 0,10% |
| Marzec | 15:45 | 0,10% | 0,10% |
| Kwiecień | 14:25 | 0,10% | 0,10% |
| Maj | 17:30 | 0,10% | 0,10% |
| Czerwiec | 16:35 | 0,10% | 0,10% |
| Lipiec | 18:15 | 0,10% | 0,10% |
| Sierpień | brak posiedzenia | ||
| Wrzesień | 18:05 | 0,10% | 0,10% |
| Październik | 15:20 | 0,50% | 0,10% |
| Listopad | 15:50 | 1,25% | 1% |
| Grudzień | 16:10 | 1,75% | 1,75% |
| 2022 | |||
| Styczeń | 16:00 | 2,25% | 2,25% |
| Luty | 15:50 | 2,75% | 2,75% |
| Źródło: NBP | |||
Podwyżka stopy referencyjnej do 2,75% oznacza, że jest ona najwyższa od czerwca 2013. Wówczas jednak mieliśmy do czynienia z… inflacją najniższą w historii III RP (zaledwie 0,2% w czerwcu 2013 r., potem mieliśmy jeszcze epizod deflacyjny), co dawało ówczesnej RPP przestrzeń do obniżek. Tymczasem według ostatnich danych (za grudzień 2021 r.) inflacja sięgnęła już 8,6%. Więcej na ten temat pisaliśmy w artykule „Inflacyjny koszmar wciąż trwa. 2022 r. będzie jeszcze gorszy niz 2021 r.”.
Przypomnijmy, że cel inflacyjny Narodowego Banku Polskiego to utrzymywanie w średnim okresie inflacji na poziomie 2,5%, z możliwością odchylenia o 1 punkt procentowy w górę i w dół. Po raz ostatni inflacja mieściła się w tym przedziale w marcu 2021 r. (3,2%).
Analizując stopy procentowe należy wziąć pod uwagę również stopę realną, uwzględniającą wysokość inflacji (8,6% w grudniu, w styczniu zapewne ponad 9%). Realna stopa procentowa w Polsce wciąż pozostaje mocno ujemna i aby podnieść ją po wyżej zera, potrzeba kolejnych podwyżek stóp NBP i jednoczesnego hamowania inflacji.
 |
| Źródło: Obliczenia własne na podstawie NBP i GUS |
Realną stratę ponoszą także kupujący obligacje oszczędnościowe Skarbu Państwa. W styczniu Ministerstwo Finansów polepszyło warunki oferty, jednak to wciąż za mało, aby wygrać z inflacją. Więcej na ten temat pisałem w artykule „Oprocentowanie obligacji skarbowych wreszcie w górę”.
Kolejne dane o inflacji, tym razem już styczniowej, poznamy we wtorek 15 lutego. Pełen „inflacyjny rozkład jazdy” na najbliższe tygodnie publikujemy na końcu artykułu.
Jak mocno wzrosną stopy procentowe?
Trudno oczekiwać, aby na stopach na poziomie 2,75% zakończyła się seria podwyżek stóp procentowych w Polsce. Notowania kontraktów FRA dla Polski (dostępne za darmo np. na czeskiej stronie Patria.cz) wskazują, że już teraz rynek oczekuje wzrostu stóp w ciągu pół roku do ponad 4,5%. Taki poziom stóp już teraz obowiązuje np. w Czechach.
 |
| Źródło: patria.cz |
W scenariusz dalszego wyraźnego wzrostu stóp wpisują się też słowa prezesa NBP (i jednocześnie przewodniczącego RPP). 21 stycznia 2022 r. Adam Glapiński w wywiadzie dla Bloomberga stwierdził, że „stopy procentowe w Polsce powinny wzrosnąć bardziej, niż przewiduje rynek”. Słowa te zostały odebrane jako werbalna interwencja mająca na celu kształtować oczekiwania rynku.
Kolejnych wskazówek dotyczących dalszej polityki NBP dostarczyć mogą jutrzejsze wystąpienie prezesa Adama Glapińskiego (09.02 o 15:00) oraz marcowy zestaw projekcji makroekonomicznych NBP.
Ich główne założenia poznamy najprawdopodobniej na kolejnym posiedzeniu NBP (08.03). Projekcje te tworzone są przy założeniu braku zmiany stóp procentowych, jednak pokazują jak w danych warunkach zdaniem analityków NBP będzie się kształtować inflacja. Najnowsza projekcja pochodzi z listopada 2021 r. i już mocno odbiega od rzeczywistych danych o inflacji – podobnie było z poprzednimi projekcjami.
Projekcje NBP - Inflacja CPI (% r/r)
| I 2021 |
II 2021 |
III 2021 | IV 2021 | I 2022 |
II 2022 |
III 2022 |
IV 2022 |
I 2023 |
II 2023 |
III 2023 |
IV 2023 |
|
| Projekcja - Listopad 2020 | 2,4 | 2,8 | 2,7 | 2,6 | 2,4 | 2,7 | 2,8 | 3,1 | ||||
| Projekcja - Marzec 2021 | 2,5 | 3,4 | 3,4 | 3,2 | 2,8 | 2,8 | 2,8 | 2,9 | 3,0 | 3,1 | 3,2 | 3,3 |
| Projekcja - Lipiec 2021 | 2,7 | 4,5 | 4,6 | 4,7 | 4,1 | 3,3 | 3,0 | 3,0 | 3,2 | 3,4 | 3,5 | 3,5 |
| Projekcja - Listopad 2021 | 2,7 | 4,5 | 5,4 | 6,7 | 7,0 | 6,4 | 5,5 | 4,4 | 3,7 | 3,5 | 3,5 | 3,6 |
| Faktyczna Inflacja CPI | 2,7 | 4,5 | 5,5 | 7,7 | ||||||||
| Źródło: NBP, GUS | ||||||||||||
Warto też dodać, że Polacy spodziewają się dalszego wzrostu inflacji. Co więcej, pod względem oczekiwań inflacyjnych nasz kraj znajduje się w unijnej czołówce. Więcej na ten temat pisałem w artykule „Obawy o wzrost inflacji są w Polsce niemal największe w UE”.
 |
| Źródło: GUS |
WIBOR w górę, akcje banków też
Wzrost stóp procentowych NBP pociągnie za sobą wzrost rynkowych stawek. W centrum uwagi znajduje się WIBOR, na podstawie którego (w wersji 3M lub 6M) najczęściej ustalana jest wysokość raty kredytu hipotecznego. Od października, czyli od momentu pierwszej od lat podwyżki stóp, WIBOR3M wzrósł z 0,25% do ponad 3% (kolejne podwyżki przed nami).
 |
| Źródło: Bankier.pl |
Wyższe raty kredytów to woda na młyn dla banków. Odzwierciedlający kursy giełdowych banków indeks WIG-Banki już pod koniec 2021 r. ustanowił nowy rekord, do którego w ostatnich dniach ponownie się zbliżamy.
 |
| Źródło: Stooq.pl |
Tuż po ogłoszeniu decyzji (o 15:50) kurs EUR/PLN wzrósł powyżej 4,54 zł. Nastroje uspokoiły się jednak po publikacji komunikatu, który wskazywał na "jastrzębi" ton w RPP - poza podwyżką stopy rezerwy obowiązkowej, w dokumencie znalazł się także zapis o "spójności aprecjacji złotego z kierunkiem prowadzonej polityki pieniężnej".
 |
| Źródło: investing.com |
Wzrost stóp procentowych w Polsce. Komentarze ekonomistów
Z racji wpisania się samej decyzji w oczekiwania ekonomistów, komentujący ruch RPP skupili się na podwyżce stopy rezerwy obowiązkowej.
🇵🇱 Tuż po decyzji złoty osłabił się do 4,54, jednak dodatkowa informacja o podwyżce stopy rezerwy obowiązkowej oraz wtrącenie do komunikatu wcześniejszych słów prezesa o spójności mocniejszego złotego z kierunkiem polityki pieniężnej zatrzymała sprzedających (4,53).
— mBank Research (@mbank_research) February 8, 2022
Pozytywne zaskoczenie to, że RPP dodatkowo podwyższyła stopy rezerw obowiązkowych z 2% do 3,5%, co zredukuje nadpłynność sektora i sprzyja aprecjacji #PLN. Dodatkowo w komunikacie znalazło się zdanie, że aprecjacja #PLN byłaby spójna z kierunkiem prowadzonej polityki pieniężnej. https://t.co/4HEOrn4eEM
— Piotr Bujak (@pbujak) February 8, 2022
Mamy podwyżkę stopy rezerw obowiązkowych z 2 do 3,5%! https://t.co/SZf9yKaqbP
— Analizy Pekao (@Pekao_Analizy) February 8, 2022
Zmiany w RPP. Kotecki i Litwiniuk już są
Dzisiejsze posiedzenie było pierwszym, w którym wzięli udział dwaj nowi członkowie RPP: Ludwik Kotecki i Przemysław Litwiniuk. Zastąpili oni dwóch poprzednich nominatów Senatu, Eugeniusza Gatnara i Jerzego Korpiwnickiego. Kotecki i Litwiniuk są jedynymi członkami RPP posiadającymi poparcie parlamentarnej opozycji, która ma większość w Senacie. W listopadzie końca dobiegnie kadencja Rafała Sury, którego prawdopodobnie zastąpi również popierana przez senacką większość Joanna Tyrowicz.
 |
| Źródło: Obliczenia własne na podstawie danych NBP i PAP |
O stopach procentowych po raz ostatni decydowało dziś aż czterech członków: Grażyna Ancyparowicz, Eryk Łon (oboje z nominacji Sejmu) oraz Łukasz Hardt i Kamil Zubelewicz (obaj nominowani przez prezydenta). Następców sejmowej dwójki poznamy w czasie posiedzenia niższej izby parlamentu zaplanowanego na 15-16 lutego. Rekomendację sejmowej Komisji Finansów Publicznych otrzymali kandydaci wskazani przez Prawo i Sprawiedliwość: Wiesław Janczyk i Gabriela Masłowska. Rekomendacji nie otrzymał natomiast zgłoszony przez opozycję Jakub Borowski.
 |
| Następna odsłona "gołębiomierza" (lub "jastrzębiomierza") PAP Biznes pojawi się w kwietniu, po zmianach personalnych w RPP |
O kandydatach prezydenta póki co nic nie wiadomo – zapewne ich nazwiska poznamy jeszcze w lutym, Wiemy natomiast, że Andrzej Duda rekomendował pozostawienie Adama Glapińskiego na drugą kadencję w fotelu prezesa NBP. Decyzję w tej sprawie do czerwca będzie musiał jeszcze podjąć Sejm.
| Inflacja w Polsce - rozkład jazdy | |
| Data | Wydarzenie/publikacja |
| ✅ 8 lutego | Decyzja RPP |
|
9 lutego |
Konferencja prasowa prezesa NBP (15:00) |
| 15 lutego | Inflacja w Polsce - styczeń |
| 16 lutego | Inflacja bazowa w Polsce - styczeń |
| 23 lutego | Inflacja w UE - styczeń |
| 23 lutego | Oczekiwania inflacyjne GUS - luty |
| 25 lutego | Oczekiwania inflacyjne KE - luty |
| 8 marca | Decyzja RPP |
| ? (prawdopodobnie 9-11 marca) | Konferencja prasowa prezesa NBP |
| 15 marca | Inflacja w Polsce - luty |
| 15 marca | Inflacja w Polsce - nowy koszyk inflacyjny na 2022 |
| Źródło: GUS, NBP |
|
