Inflacja w Polsce jednak poniżej 10%, choć i tak najwyższa w XXI wieku

Nie sprawdziły się najczarniejsze prognozy mówiące o inflacji przekraczającej 10%. Raportowany przez GUS wzrost cen wyniósł 9,2%, co oczywiście i tak jest wynikiem bardzo wysokim, lecz zgodnym z oczekiwaniami ekonomistów.   

Jak poinformował dziś Główny Urząd Statystyczny, w styczniu 2022 r. inflacja wyniosła 1,9% w ujęciu miesiąc do miesiąca oraz 9,2% w ujęciu rok do roku. To odczyty zbieżne z konsenusem ekonomistów (1,9% m/m i 9,3% r/r).

Roczna dynamika inflacji na poziomie 9,2% oznacza, że ceny towarów i usług rosną w najszybszym tempie w XXI wieku. Poprzedni wyższy odczyt przypada bowiem na listopad 2000 r. (9,3%). Jednocześnie po raz pierwszy od czerwca 2021 r. inflacja raportowana przez GUS była niższa od konsensus ekonomistów.

Źródło: GUS

To, że inflacja nie przekroczyła 10% ma w dużej mierze charakter symboliczny czy psychologiczny i radykalnie nie zmienia tempa, w jakim pieniądze Polaków tracą na wartości. Warto także pamiętać, że w styczniu funkcjonowały już rządowe tarcze antyinflacyjne. Zgodnie z oczekiwaniami, pomogły one nieco ograniczyć wysokość inflacji (bez nich 10% byłoby pewne), lecz jednocześnie rozciągną one problem w czasie – gdy tylko rząd zdecyduje się na wycofanie tarcz (czyli podwyżkę podatków), ceny objętych nimi dóbr wzrosną, co przełoży się na wzrost inflacji.

Sytuacja w Polsce koresponduje z tą w Czechach, gdzie styczniowa inflacja sięgnęła 9,9% wobec oczekiwanych 9,3%. U naszych południowych sąsiadów wzrost cen byłby niższy, gdyby nie wrócono do starych stawek VAT na energię. W efekcie czeska inflacja jest najwyższa w regionie.

Inflacja CPI (R/R) w styczniu 2022 vs. prognozy - Europa Środkowa

🇨🇿 9,9% (prog. 9,3%)
🇵🇱 9,2% (9,3%) 😎
🇸🇰 8,4% (8,1%)
🇷🇴 8,4% (7,7%)
🇭🇺 7,9% (7,4%)

— macroNEXT (@Macronextcom) February 15, 2022

Dzisiejsze dane budziły szczególne zainteresowanie również dlatego, że za styczeń i luty GUS nie publikuje wstępnych odczytów (zazwyczaj pojawiają się pod koniec lub na początku miesiąca). Jest to związane z przygotowaniem do zmiany wag w „koszyku inflacyjnym” – jego skład poznamy dopiero za miesiąc, zaś odczyty za styczeń i luty mogą zostać zrewidowane.

Z tego samego powodu zestaw danych udostępnianych przez GUS jest nieco skromniejszy niż zwykle. Wiemy jedynie, że wzrost cen żywności w styczniu wyniósł 9,4% w skali roku. Wydatki związane z mieszkaniem wzrosły o 12%, w tym ceny nośników energii o 18,2%. Największą zwyżkę odnotowano w kategorii „paliwa do prywatnych środków transportu” (23,8%).

Komentarze ekonomistów:

🇵🇱 Koniec świata nie nastąpił. Inflacja w styczniu wyniosła 9,2% (nasza prognoza i konsensus 9,3%). Tym razem większość miała rację. Od tej pory będzie już bardziej z górki, a wzrost cen w lutym wyraźnie spowolni.

— mBank Research (@mbank_research) February 15, 2022

Miłe rozczarowanie. Inflacja CPI w styczniu wzrosła do 9,2% r/r z 8,6% w grudniu, słabiej niż prognozowano (kons: 9,3%, ale realne oczekiwania bliżej 10%; PKO:10,0%). Jeśli w lutym efektywnie zadziała tarcza, a #PLN będzie się umacniać, to RPP odetchnie z ulgą.

— PKO Research (@PKO_Research) February 15, 2022

9,2% r/r. Rynek był niesamowicie zgrzany na ten odczyt (nikogo nie zdziwiłaby dynamika rzędu 10%). Tymczasem mamy pierwsze od czerwca zaskoczenie na minus w danych CPI.

— Analizy Pekao (@Pekao_Analizy) February 15, 2022

Inflacja za styczeń 9,2%r/r, poniżej oczekiwań (konsensus 9.4%r/r). Wzrosty cen energii i żywności umiarkowane, ale skok inflacji bazowej rekordowy-do 6,1%r/r, najwyżej od 2001 roku. Tarcze przejściowo hamują ceny administracyjne, ale wzrost cen rozlewa się na kategorie rynkowe. pic.twitter.com/pnaZeJg3z4

— ING Economics Poland (@ING_EconomicsPL) February 15, 2022

W styczniu mocno wzrosły ceny żywności (2,6% m/m) oraz nośniki energii (8% m/m). Zobaczyliśmy też pierwsze efekty działania Tarczy Antyinflacyjnej w zakresie cen paliw, które spadły o 4,4% m/m. Niestety inflacja bazowa dalej rośnie - wg naszych szacunków przyspieszyła do 6% r/r. pic.twitter.com/OfTWm3TB9o

— Analizy Pekao (@Pekao_Analizy) February 15, 2022

Wnioski z danych: udało się spłaszczyć szczyt CPI, nie ma 10%r/r, ale presja wybija w cześci rynkowej koszyka-skok bazowej o 1.1%m/m! NBP zacieśnia, budżet dodatkowo luzuje (14tka, dłuższe tarcze). To scenariusz na duże podwyżki stóp inaczej czeka nas płaska, długotrwała inflacja https://t.co/caAHfo9fOI pic.twitter.com/MdMnwAWAGk

— ING Economics Poland (@ING_EconomicsPL) February 15, 2022

RPP pod presją inflacji

Na inflację nie sposób patrzeć w oderwaniu od stóp procentowych. W ubiegłym tygodniu Rada Polityki Pieniężnej podniosła stawkę referencyjną do 2,75%. Gdy po raz ostatni mieliśmy inflację taką, jak obecnie (czyli pod koniec 2000 r.), stopy procentowe NBP wynosiły 19%. W efekcie realna stopa procentowa w Polsce jest nadal mocno ujemna.

Źródło: GUS

Kolejne decyzyjne posiedzenie RPP zaplanowano na 8 marca. Po jego zakończeniu najprawdopodobniej poznamy główne założenia projekcji makroekonomicznych NBP. Projekcje te tworzone są przy założeniu braku zmiany stóp procentowych, jednak pokazują jak w danych warunkach zdaniem analityków NBP będzie się kształtować inflacja. Najnowsza projekcja pochodzi z listopada 2021 r. i już mocno odbiega od rzeczywistych danych o inflacji – podobnie było z poprzednimi projekcjami.

Projekcje NBP - Inflacja CPI (% r/r)

Jutro NBP przedstawi natomiast dane o inflacji bazowej, czyli oczyszczonej np. ze zmiennych cen energii i żywności. Pełny „inflacyjny rozkład jazdy” na najbliższy miesiąc zamieszczamy w poniższej tabeli.

Follow @M_Zulawinski

🎤 Podcast o inflacji

Posłuchaj także tego styczniowego odcinka podcastu Echa Rynku o inflacji. Michał Masłowski i Michał Żuławiński rozmawiają o źródłach inflacji w Polsce i na świecie, najnowszych prognozach dotyczących wzrostu cen w 2022 r. oraz dotychczasowych i przyszłych działaniach Narodowego Banku Polskiego. Jednym słowem - o tym, "co z tą inflacją?".