Kim jest polski inwestor indywidualny i co ma w portfelu [OBI 2022]

Wojna, inflacja i ich konsekwencje wyraźnie odbiły się na zachowaniach polskich inwestorów indywidualnych. W portfelach przybyło obligacji i złota, coraz częściej inwestujemy na rynkach zagranicznych, zarówno aktywnie, jak i pasywnie.

W Ogólnopolskim Badaniu Inwestorów 2022 wzięło udział 4137 inwestujących Polek i Polaków. Tradycyjnie, panie były w zdecydowanej mniejszości i stanowiły 8,6% ankietowanych. Bez zmian pozostaje również kwestia wykształcenia – 78,9% inwestorów ma wykształcenie wyższe, a 23,2% posiada wyższe wykształcenie ekonomiczne.

Kliknij, aby powiększyć i przejść do galerii wykresów

Analizując otwierającą badanie metryczkę, napotykamy na pierwszy ciekawy wniosek. Statystyczny polski inwestor indywidualny przestał się bowiem starzeć. Udział inwestorów do 25 roku życia (9,4%) wzrósł względem roku ubiegłego i okazał się najwyższy od 2013 r. Analogicznie, inwestorów z najstarszej grupy wiekowej 55+ (11,9%) było najmniej od 9 lat.

Wiek to jedno, doświadczenie to drugie – ostatecznie nigdy nie jest za późno, by zacząć inwestować. Warto zwrócić uwagę na to, że blisko połowa ankietowanych ma za sobą mniej niż 5 lat na rynku.

Motywacja do inwestowania

Mogłoby się wydawać, że w roku potężnej inflacji, jej pokonanie będzie dla wielu główną motywacją do inwestowania. Wyniki OBI 2022 pokazują jednak spadek odsetka inwestorów, którzy chcą przede wszystkim uchronić kapitał przed utratą siły nabywczej. Może być to skorelowane z oczekiwaną stopą zwrotu – „wykręcenie” kilkunastu procent w skali roku na bardzo trudnym i w większości spadającym rynku to bardzo duża sztuka. Uwzględniając długi horyzont inwestycyjny polskich inwestorów indywidualnych (więcej na ten temat w tabeli na końcu artykułu), można stwierdzić, że chcą oni raczej przeczekać trudne czasy (dokupując w tym czasie taniejących aktywów) niż koniecznie ścigać się z inflacją na krótkim dystansie jednego roku.

Roszady w portfelu polskiego inwestora

 Przejdźmy do tematu najważniejszego (przynajmniej gdy mowa o inwestowaniu) czyli do pieniędzy. Rzut oka na odpowiedzi na pytania dotyczące stanu posiadania pokazuje kilka istotnych zmian. Po pierwsze, ubywa portfeli o najniższej wartości, czyli do 10 i 50 tysięcy złotych. Jednocześnie większy odsetek inwestorów mieści się w grupach 50-100 oraz 100-500. Na potrzeby OBI 2022 wprowadziliśmy nową kategorię, obejmującą portfele powyżej miliona złotych. Taki wynik zadeklarowało blisko 6% ankietowanych.

Z czego składa się portfel polskiego inwestora indywidualnego? W coraz mniejszym stopniu z akcji notowanych na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie. Owszem, akcje z GPW i NC wciąż dominują, jednak już nie tak wyraźnie jak w latach ubiegłych.

Główną obserwacją wynikającą z OBI 2022 jest to, że w portfelach polskich inwestorów indywidualnych przybywa ETF-ów oraz akcji notowanych na giełdach zagranicznych. Jednocześnie trudny rok sprawił, że więcej inwestorów zwróciło się w kierunku depozytów bankowych oraz złota. Na szczególne omówienie zasługują obligacje – w portfelach 11,8% inwestorów znalazły się obligacje korporacyjne, a aż 35% posiadało obligacje Skarbu Państwa. Rosnącą popularnością cieszą się także kryptowaluty i nieruchomości.

Pytanie o produkty pasywne w tym roku rozbiliśmy na dane o ETF-ach krajowych (wąskie grono notowanych na GPW) oraz zagranicznych, których tysiące dostępne są również za pośrednictwem polskich domów maklerskich. W portfelach 19,5% ankietowanych znajdziemy ETF-y z GPW, zaś co trzeci deklaruje posiadanie funduszu ETF notowanego na rynku zagranicznym.

Gdy mowa o ETF-ach i akcjach zagranicznych, warto zwrócić także na odpowiedzi w zależności od wieku inwestora. Im jest on starszy, tym częściej posiada akcje z GPW i tym rzadziej inwestuje w ETF-y czy akcje zagraniczne.

Podobnie jak w roku ubiegłym, warto zwrócić uwagę na długoterminowe nastawienie polskich inwestorów. Horyzont inwestycyjny powyżej roku często deklarowany jest nie tylko w przypadku obligacji (92,3%) czy TFI (86,2%), z natury nadających się do tego typu inwestowania, lecz również w przypadku akcji (52,3%), ETF-ów (80,1%), a nawet kryptowalut (44,6%).

Komentuje Maciej Trybuchowski, Prezes KDPW i KDPW_CCP

Rynek kapitałowy miejscem gromadzenia oszczędności na przyszłość

Grupa KDPW od wielu lat wspiera Ogólnopolskie Badanie Inwestorów. I chociaż inwestor indywidualny nie jest naszym bezpośrednim klientem, to usługi jakie oferują Krajowy Depozyt oraz izba rozliczeniowa KDPW_CCP, pozwalają na sprawne i bezpieczne funkcjonowanie rynku kapitałowego. W szczególności zabezpieczamy terminowe rozliczenie i rozrachunek zawieranych przez inwestorów transakcji, realizację świadczeń przysługujących właścicielom papierów wartościowych, czy zarządzamy Systemem rekompensat, który chroni inwestora ma wypadek niewypłacalności domu maklerskiego lub banku.

Analizując wyniki tegorocznego badania OBI z zadowoleniem przyjęliśmy fakt, że inwestorzy indywidualni zaczęli postrzegać rynek kapitałowy jako miejsce do gromadzenia kapitału na przyszłość: aż 41,5 proc. ankietowanych za motywację do inwestowania przyjmuje oszczędzanie na emeryturę. To aż dwa razy wyższy wynik niż jeszcze 5 lat temu. Rynek kapitałowy ma niebagatelne znaczenie dla sektora emerytalnego. Oszczędzanie długookresowe zasila gospodarkę w niezbędny kapitał, stymulując jej rozwój oraz pozwala na zyskanie dodatkowych środków na przyszłość.

Mijający rok był trudny, nie tylko dla warszawskiej giełdy, ale dla większości parkietów. Nie odstraszyło to jednak inwestorów indywidualnych. W okresie styczeń-listopad 2022 r. liczba rachunków maklerskich wzrosła o 210 tysięcy. Mimo spadającego udziału inwestorów detalicznych w obrotach na Rynku Głównym GPW (z 24 proc. w I półroczu 2021 r. do 18 proc. w analogicznym okresie roku bieżącego) giełda przyciąga młodych. Jak wynika z tegorocznego badania, blisko 41 proc. ankietowanych jest w wieku do 35 lat. Jeszcze pięć lat temu odsetek ten oscylował w okolicach 30 proc. Blisko połowa (47,7 proc.) inwestuje od nie więcej niż 5 lat. I chociaż ostatnie miesiące przyniosły silną przecenę akcji, to portfele polskich inwestorów indywidualnych rosły. Przybyło inwestorów, którzy mieli na rachunku więcej niż 50 tys. oraz więcej niż 100 tys. złotych.

Inwestorzy wciąż niechętnie jednak korzystają z prawa do udziału i głosowania na WZA: robi tak zaledwie 4,7 proc. ankietowanych. Aż połowa inwestorów zasłania się brakiem czasu, a 17,5 proc. za przyczynę rezygnacji w walnym zgromadzeniu podaje brak możliwości udziału on-line, chociaż spółki mają do tego odpowiednie narzędzia, jak np. oferowana przez KDPW aplikacja eVoting, pozwalająca na zdalne oddawanie głosów podczas WZA. Liczymy na to, że tendencja tak powoli jednak będzie się zmieniać, a inwestorzy detaliczni chętniej będą korzystać z prawa do czynnego udziału i głosowania na walnych zgromadzeniach.

Komentuje Przemysław Gerschmann, Doradca Zarządu GPW

Tegoroczne wyniki OBI obfitują w wiele ciekawych wniosków. Jeśli miałbym wybrać jeden najważniejszy to wskazałbym na fakt, że polscy inwestorzy coraz dłużej trzymają akcje w portfelach. To oznaka dojrzałości i przejścia z modelu szukania szybkich zysków na wieloletnie budowanie majątku na rynku kapitałowym. Coraz więcej inwestorów systematycznie dopłaca i prowadzi portfele przez długi czas, tak jak ma to miejsce na rynkach rozwiniętych.

To ważna wiadomość dla biznesu oraz decydentów. Biura maklerskie i firmy inwestycyjne mogą liczyć na wieloletnich klientów pod warunkiem dostosowania do nich swojej oferty. Z kolei rosnąca grupa długoterminowych inwestorów będzie oczekiwać zmian premiujących ich podatkowo. Obniżenie podatku od zysków kapitałowych dla osób trzymających instrumenty finansowe dłużej niż 12 miesięcy na pewno wsparłoby rozwój rynku kapitałowego.

Komentuje Agata Gawin, Dyrektor Departamentu Firm Inwestycyjnych (DIF), Urząd Komisji Nadzoru Finansowego

Wyniki Ogólnopolskiego Badania Inwestorów kolejny raz spotkały się z dużym zainteresowaniem ze strony Urzędu Komisji Nadzoru Finansowego. Są one cennym źródłem informacji o rynku, pokazują trendy i zachodzące zmiany w sposobie podejścia do inwestowania.

Co szczególnie zwraca naszą uwagę i jednocześnie cieszy, to większa liczba osób, które myślą o rynku kapitałowym jako sposobie lokowania oszczędności na emeryturę. Wzrost o ponad 15 pp (z 25,1% do 41,5%), wskazuje na większą świadomość konieczności oszczędzania oraz  na postrzeganie rynku nie tylko przez pryzmat szybkiego zarobku ale długoterminowego i bardziej zdywersyfikowanego modelu oszczędzania.

Niestety, nie zmienia się bierne podejście inwestorów w realizowaniu ich praw przez uczestnictwo w walnym zgromadzeniu akcjonariuszy. Mamy nadzieję, że inwestorzy będą na bieżąco śledzić kluczowe wydarzenia korporacyjne i raporty podmiotów oraz interesować sytuacją spółek, nie tylko w momencie zakupu akcji.

Wyniki badań w zakresie finansowania zrównoważonego rozwoju wskazują na potrzebę budowania przez wszystkich uczestników rynku wiedzy na temat ESG wśród inwestorów. Firmy inwestycyjne, fundusze powinny rzetelnie oceniać produkty pod tym kątem  i nie budować wrażenia, że „zielone” produkty są bezpieczniejsze, niosą ze sobą mniejsze ryzyko, niż pozostałe.

Niepokojący jest wzrost inwestycji w niestandardowe aktywa, szczególnie wśród młodych ludzi. Szeroka dostępność różnego rodzaju platform oferujących kryptoaktywa w połączeniu z agresywnym marketingiem sprawia, że są one coraz bardziej popularne. Niestety ta popularność nie idzie w parze  z zyskami  a wręcz odwrotnie, bo przynoszą one coraz większe straty. Przypominamy, że inwestowanie to nie tylko potencjalne zyski, trzeba liczyć się również ze stratami.

UKNF chce budować świadomość i zaufanie  inwestorów do rynku kapitałowego, dlatego skierowana do nich jest nasza Kampanie – „Nie wszystko złoto co się świeci. Inwestuj świadomie!”. Jej zadanie polega na zwiększeniu wiedzy społeczeństwa o funkcjonowaniu rynku finansowego oraz wzrost świadomości ryzyka związanego z inwestowaniem.

Ciąg dalszy nastąpi

W kolejnych tygodniach publikować będziemy raporty specjalne z Ogólnopolskiego Badania Inwestorów. Na pierwszy ogień poszła kwestia źródeł informacji oraz kryptowalut w portfelach polskich inwestorów.

🟢 Oto najpopularniejsze źródła informacji dla inwestorów [OBI 2022]

🟢 Przybywa inwestorów posiadających kryptowaluty [OBI 2022]

🟢 Pasywna rewolucja w Polsce postępuje, choć mogłaby szybciej [OBI 2022]

🟢 Inwazja na Ukrainę zmieniła świat. Tak zareagowali polscy inwestorzy indywidualni [OBI 2022]

🟢 Analiza fundamentalna zyskuje zwolenników. Techniczna w odwrocie [OBI 2022]

Ogólną prezentację wyników znajdziesz poniżej.

PARTNERZY STRATEGICZNI

PARTNER MERYTORYCZNY

PARTNERZY

PARTNERZY MEDIALNI