"W życiu pewne są tylko podatki i śmierć" - mawiał Benjamin Franklin. O prawdziwości tego stwierdzenia wiedzą też inwestorzy giełdowi, którzy osiągniętym zyskiem podzielić muszą się corocznie z budżetem państwa. Poniżej przedstawiamy podstawową wiedzę na temat podatku giełdowego, którą powinien mieć każdy posiadacz papierów wartościowych.
Podatek giełdowy to rodzaj podatku dochodowego od osób fizycznych, uregulowany w szczególności przez art. 30a oraz 30b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, zaliczany do grupy podatków od zysków kapitałowych (objęte są nim również odsetki z bankowych lokat czy zyski osiągnięte poprzez jednostki uczestnictwa funduszy inwestycyjnych). Niezależnie od wartości dochodu (zobacz też: Co to jest przychód i koszt podatkowy? Kiedy występuje dochód, a kiedy strata podatkowa?) obowiązuje dla niego 19-procentowa stawka (brak progresji). Podatek ten nalicza się między innymi od dochodów uzyskanych z inwestycji w akcje, prawa poboru, obligacje czy kontrakty terminowe. Co istotne, dochodów giełdowych nie łączy się z dochodami uzyskanymi z innych źródeł (poza sytuacją, gdzie dochody giełdowe uzyskiwane są w ramach prowadzonej działalności gospodarczej). Oznacza to, że strata poniesiona na giełdzie nie będzie mogła pomniejszyć podatku płaconego np. w związku z dochodem uzyskanym z tytułu umowy o pracę.
Płatnikiem podatku dochodowego od zysków kapitałowych może być zarówno sam inwestor, jak również bank, fundusz inwestycyjny czy spółka (zobacz szerzej: Kto jest płatnikiem podatku od dochodów kapitałowych? Kto i do kiedy składa deklarację podatkową?). W przypadku dochodu uzyskanego w wyniku sprzedaży papierów wartościowych każdorazowo należny podatek będzie musiał jednak odprowadzić inwestor (a także złożyć właściwą deklarację podatkową). Wówczas będzie to płatność jednorazowa, już po zakończeniu roku podatkowego.
Ułatwieniem dla inwestora będzie otrzymany z biura maklerskiego PIT-8C, na podstawie którego sporządza się deklarację PIT-38 (uwaga jednak na możliwe błędy w PIT-8C!). Do każdego rachunku papierów wartościowych wystawiany jest odrębny PIT-8C. Oznacza to, że jeśli inwestor posiada kilka rachunków maklerskich, na których w danym roku podatkowym wystąpił obrót, otrzyma kilka odrębnych deklaracji PIT-8C. Wówczas wszystkie osiągnięte dochody należy uwzględnić na jednej deklaracji PIT-38 poprzez ich zsumowanie.
Mimo dokonywanych transakcji na rynku papierów wartościowych, nie zawsze w danym roku podatkowym udaje się osiągnąć zysk. Warto jednak wiedzieć, że czasami również i w takich przypadkach inwestorzy są zobowiązani do złożenia deklaracji podatkowej (zobacz szerzej: Czy istnieje obowiązek składania zeznania podatkowego w przypadku poniesionej straty?). Co jednak korzystne, inwestorzy którzy w poprzednich latach "pochwalili się" fiskusowi stratą, mogą na pewnych zasadach odliczyć jej wartość od osiągniętego w danym roku dochodu (zobacz szerzej: W jaki sposób można pomniejszyć kwotę podatku od dochodów kapitałowych o stratę z lat ubiegłych? W jakim okresie?).
