Poselski projekt Prawa i Sprawiedliwości dotyczący zmian w podatku Belki jest daleki od ideału i w obecnej formie nie powinien wejść w życie. Warto jednak wykorzystać tę okazję, aby choć w drobnym aspekcie poprawić sytuacje inwestorów indywidualnych i udowodnić, że Sejm jest miejscem, gdzie na serio rozmawia się o ich problemach oraz je rozwiązuje.
Takiego dnia w Sejmie nie było już dawno. Z mównicy padały słowa takie, jak „inwestowanie”, „dywidenda”, „giełda”, „zysk”, „strata”, „akcje” czy „inwestorzy indywidualni”, które na co dzień nie należą do najczęściej słyszanych w parlamencie. Stało się tak za sprawą dyskusji nad projektem ustawy, który trafił pod obrady w pierwszym dniu pierwszego po wakacjach sejmowego posiedzenia.
Mowa o poselskim projekcie ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (druk nr 599). Po tym nieco enigmatycznym tytułem krył się projekt zaproponowany przez Janusza Kowalskiego oraz Jacka Sasina z Prawa i Sprawiedliwości. Projekt ten zakłada:
- Umożliwienie kompensowania strat ze sprzedaży papierów wartościowych z zyskami pochodzącymi z dywidend spółek z GPW.
- Umożliwienie rozliczenie straty podatkowej ze sprzedaży akcji notowanych na GPW w sposób pomniejszający podatek zapłacony w roku poprzednim (tzw. mechanizm loss carry back).
- Opodatkowanie realnego, a nie nominalnego, przyrostu wartości środków zainwestowanych w akcje z GPW, o ile inwestor posiadał będzie je przez minimum 5 lat.
Więcej o projekcie autorstwa posłów Prawa i Sprawiedliwości pisaliśmy w lipcu:
- Prawo i Sprawiedliwość ma propozycje dla inwestorów. Szkoda, że tak późno [Opinia SII]
- Opozycyjne gruszki na giełdowej wierzbie – czyli kilka słów na temat propozycji poprawienia warunków opodatkowania dochodów kapitałowych
Pierwsze czytanie projektu ustawy rozpoczęło się tuż przed 15:00. Uzasadnienie Sejmowi przedstawił poseł Janusz Kowalski, po jego wystąpieniu przeprowadzono turę oświadczeń w imieniu klubów i kół parlamentarnych, na mównicy pojawił się także reprezentant Ministerstwa Finansów.
Kowalski, Sasin, Mentzen i Zandberg o inwestorach indywidualnych
Sejmowa dyskusja nad projektem dotyczącym inwestorów indywidualnych potrwała niewiele ponad godzinę. Warto obejrzeć ją w całości, aby samodzielnie wyrobić sobie zdanie o tym, co działo się dziś na sali plenarnej.
Na YouTube dostępne są także fragmenty z wystąpieniami poszczególnych przedstawicieli klubów parlamentarnych, którzy wypowiedzieli się na temat projektu ustawy. Byli to:
- Janusz Kowalski, Prawo i Sprawiedliwość
- Jacek Sasin, Prawo i Sprawiedliwość
- Katarzyna Kierzek-Koperska, Koalicja Obywatelska
- Sławomir Ćwik, Polska 2050 - Trzecia Droga
- Mirosław Orliński, PSL
- Adrian Zandberg, Lewica
- Sławomir Mentzen, Konfederacja
Dodatkowo, w serii zadawania pytań, na minutę na mównicy sejmowej pojawili się: Witold Tumanowicz (Konfederacja), Ewa Schädler (Polska 2050 - Trzecia Droga), Kacper Płażyński (Prawo i Sprawiedliwość), Andrzej Śliwka (Prawo i Sprawiedliwość), Jerzy Meysztowicz (Koalicja Obywatelska), Marcin Gwóźdź (Prawo i Sprawiedliwość), Krzysztof Ciecióra (Prawo i Sprawiedliwość) oraz Paweł Rychlik (Prawo i Sprawiedliwość). Projekt stanowiska rządu przedstawił natomiast Jarosław Neneman, podsekretarz stanu w Ministerstwie Finansów. Następnie na pytania posłów odpowiedział zgłaszający projekt ustawy Janusz Kowalski. Wszystkie wypowiedzi osób wymienionych w tym akapicie znajdują się w pełnej wersji nagrania, zamieszczonej powyżej.
Zapowiedź poparcia projektu złożyli przedstawiciele PiS, PL2050-TD oraz Konfederacji. Projektowi sprzeciwili się reprezentanci KO, PSL oraz Lewicy. Negatywnie projekt ustawy ocenił też przedstawiciel rządu.
🔴 Głosowanie nad wnioskiem o odrzucenie projektu ustawy w pierwszym czytaniu odbędzie się w bloku głosowań zaplanowanym na piątek 13 września o 11:30-13:00 (według harmonogramu dostępnego na stronie Sejmu).
Jeden na trzy to postulat SII
Przemawiając z mównicy sejmowej, poseł Janusz Kowalski wielokrotnie powoływał się na Stowarzyszenie Inwestorów Indywidualnych.
– To jest jeden z najważniejszych postulatów Stowarzyszenia Inwestorów Indywidualnych, aby rozliczać w jednym koszyku podatkowym dywidendy i straty z tytułu z odpłatnego zbycia akcji – powiedział Kowalski już na starcie swojego wystąpienia. W jego dalszej części m.in. powoływał się na wyniki ubiegłorocznego Ogólnopolskiego Badania Inwestorów. Podobnej treści materiały, zrealizowane z udziałem Jacka Sasina, pojawiły się dziś w mediach społecznościowych Janusza Kowalskiego.
To prawda, że wprowadzenie możliwości kompensowania strat z tytułu inwestycji w papiery wartościowe i jednostki funduszy inwestycyjnych z zyskami z dywidend od lat znajduje się wśród podatkowych propozycji SII.
W poprzedniej kadencji przedstawione zostały one m.in. w 2019 r., w trakcie konsultacji dotyczących Strategii Rozwoju Rynku Kapitałowego (np. w piśmie do ówczesnej minister finansów Teresy Czerwińskiej), do której SII sformułowało szereg zaleceń. Propozycje te powtórzone zostały w 2022 r., gdy w ministerstwie finansów trwały wstępne prace i dyskusje nad wprowadzeniem progresywnego podatku Belki.
– W ocenie Stowarzyszenia należy podjąć zdecydowane i znacznie szersze działania m.in. w ramach zmian podatkowych, czy też w ramach uatrakcyjniania rozwiązań zachęcających do oszczędzania na emeryturę, które to działania nie tylko przyczynią się do zwiększenia zainteresowania rynkiem kapitałowym ze strony Polaków, ale dodatkowo przyczynią się do realnego powielania modelu oszczędzania wieloletniego, dywidendowego, emerytalnego z jakim mamy do czynienia na rynkach zachodnich – to jeden z fragmentów pisma do minister finansów.
Ostatecznie poprzednia ekipa rządząca wprowadziła w życie jedynie możliwość kompensacji zysków i strat z giełdy i funduszy inwestycyjnych (mechanizm ten obowiązuje od 2024 r.), choć nie obyło się bez kontrowersji, przeciwko którym skutecznie protestowało SII. Realizacji postulatu włączenia do tej puli także dywidend się nie doczekaliśmy, podobnie jak korzystnych dla inwestorów zapisów podatkowych we wspomnianej Strategii Rozwoju Rynku Kapitałowego (obniżenie opodatkowania dywidend z 19% do 9% dla inwestycji utrzymywanych przez ponad 3 lata oraz zmiana w opodatkowaniu odsetek od obligacji).
Pierwsza z trzech propozycji zawartych w projekcie ustawy autorstwa posłów Prawa i Sprawiedliwości jest więc kierunkowo zgodna ze zgłaszanym od dawna postulatem Stowarzyszenia Inwestorów Indywidualnych. Zapisy w projekcie z pewnością wymagają dopracowania, co jest naturalnym zjawiskiem w trakcie procesu legislacyjnego.
Projekt do komisji albo do kosza
Wydaje się, że akurat dla opisanej powyżej propozycji możliwe jest znalezienie szerokiego poparcia w obecnym parlamencie. W trakcie debaty sejmowej większość zarzutów ze strony ugrupowań sprzeciwiających się ustawie (KO, PSL i Lewica) dotyczyła drugiego i trzeciego pomysłu zawartego w projekcie, a więc wprowadzenia mechanizmu loss carry back oraz uwzględniania inflacji w obliczaniu podatku od sprzedaży akcji dopuszczonych do publicznego obrotu na terenie Polski. Do postulatów tych liczne uwagi miał także niezależny ekspert podatkowy Robert Morawski, którego artykuł opublikowaliśmy w lipcu.
Chcąc więc w pragmatyczny i realny sposób walczyć o interesy inwestorów indywidualnych, SII nie zgłasza obecnie poparcia dla tych postulatów, nie wykluczając jednocześnie, że częściowo można wrócić do nich w przyszłości.
Komentuje Michał Masłowski, wiceprezes Stowarzyszenia Inwestorów Indywidualnych
Skoncentrujmy się na jednym
Jako SII o zmiany w podatku Belki postulujemy od wielu lat. To dobrze, że parlament zajął się sprawą, na którą czeka wielu inwestorów indywidualnych. Jednakże zaprezentowane dzisiaj na trybunie sejmowej propozycje „loss carry back” oraz opodatkowania tylko realnych zysków budzą nasze wątpliwości. Zakładam, że byłyby też trudne w realizacji. Wątpliwości przede wszystkim do tych właśnie dwóch propozycji wyrażali także posłowie biorący udział w dyskusji.
Natomiast pierwsza wymieniona propozycja dotycząca kompensacji zysków z dywidend ze stratami ze sprzedaży papierów wartościowych jest przynajmniej warta dyskusji i dalszych prac. Tak jak wskutek realizacji Strategii Rozwoju Rynku Kapitałowego wprowadzono możliwość kompensowania zysków i strat z rynku giełdowego z rynkiem funduszy, tak kompensacja tychże zysków i strat z zyskami z dywidend jest naturalnym krokiem w rozwoju rynku kapitałowego. Jakże często przecież mamy do czynienia z sytuacją, gdy inwestor ponosi stratę z handlu na giełdzie, a jednocześnie płaci podatki od dywidend, które otrzymał w tym samym czasie. Jest to kompletnie nielogiczne, od lat budzi sprzeciw inwestorów i aż prosi się o uporządkowanie tej sprawy.
Dodatkowo należy zauważyć, że inwestorzy giełdowi od lat są przyzwyczajeni do samodzielnego rozliczania i płacenia podatku giełdowego. Dołożenie im konieczności rozliczania podatku od dywidend „wewnątrz” PIT-38 nie powinno stanowić żadnej przeszkody przed wprowadzeniem możliwości kompensacji.
Mając to na uwadze uważam, że powinno skierować się ten projekt ustawy do pracy w komisji sejmowej. Tak jak wspomniałem powyżej powinno się skoncentrować prace nad pierwszym z postulatów. Byłaby to niezwykle korzystna zmiana dla inwestorów indywidualnych.
Niniejszym jako Stowarzyszenie Inwestorów Indywidualnych deklarujemy pełną gotowość do wsparcia posłów w pracach nad korzystnymi dla inwestorów indywidualnych rozwiązaniami. Głos inwestorów indywidualnych powinien być słyszalny w Sejmie. To szczególnie istotne w obliczu potężnych wyzwań związanych z inwestycjami w kluczowe sektory polskiej gospodarki, wyzwaniami stojącymi przed systemem emerytalnym czy wzrostem cen nieruchomości, dla których giełda jest naturalną alternatywą, omijaną dziś przez wielu Polaków między innymi ze względu na kwestie podatkowe.
Nie tylko projekt PiS-u
Projekt autorstwa posłów Prawa i Sprawiedliwości nie jest jedynym, który doczekał się opinii Stowarzyszenia Inwestorów Indywidualnych. Wcześniej zaopiniowaliśmy także projekt autorstwa Konfederacji: Konfederacja proponuje zmiany w podatku Belki. To nie są dobre zmiany.
Dodatkowo, SII śledzi wszelkie istotne informacje na temat działań Ministerstwa Finansów w sprawie zapowiadanych zmian w podatku. Artykuły na ten temat publikowane są pod tagiem podatek giełdowy.
🟢 SII apeluje do polityków o zaprzestanie podważania zaufania do polskiego rynku kapitałowego
Ostatni artykuł na ten temat, podsumowujący także zapowiedzi Ministra Aktywów Państwowych oraz prezesa GPW, opublikowany został 9 września: Domański, Jaworowski, Bardziłowski – obiecali i oby zrealizowali. Jak nie teraz, to kiedy?
Politycy dowiedzą się czegoś o inwestorach
Dodatkowo pragniemy poinformować, że trwa Ogólnopolskie Badanie Inwestorów 2024. Jego wyniki zaprezentujemy na ForFin 2024 (29-30 listopada na PGE Narodowym w Warszawie). Raport z wynikami wyślemy do wszystkich parlamentarzystów (460 posłów i 100 senatorów) obecnej kadencji, a także do przedstawicieli rządu i czołowych instytucji odpowiedzialnych za rozwój polskiej gospodarki i rynku kapitałowego.
